Staat Colorado weert Trump van stembiljet
„Een partijdige uitspraak.” Zo noemen aanhangers van Donald Trump het besluit van het hooggerechtshof in Colorado dinsdag dat de oud-president in 2024 niet op het stembiljet van die staat mag staan bij de Republikeinse voorverkiezingen.
De opperrechters in Colorado vinden dat Trump zich voor het ambt van president „gediskwalificeerd” heeft met zijn pogingen om de resultaten van de verkiezingen van 2020 ongedaan te maken.
Om Trump de gelegenheid te geven hiertegen in beroep te gaan bij het federale hooggerechtshof in Washington, zal het vonnis pas op 4 januari van kracht worden. Inmiddels heeft een woordvoerder van het campagneteam van Trump aangekondigd dat hij de federale opperrechters inderdaad gaat vragen de uitspraak van Colorado te beoordelen. Het campagneteam noemt de beslissing in Colorado „gebrekkig en ondemocratisch”. De Republikein Mike Johnson, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, deelt die gedachte.
Media in de VS schrijven in ronkende koppen over de beslissing van de opperrechters in Colorado. Of dat terecht is, valt te betwijfelen. De uitspraak is formeel alleen van toepassing op de Republikeinse voorverkiezingen op 5 maart in Colorado. Politiek gezien is die staat voor Trump niet echt interessant. Voorheen was Colorado een zogenoemde swingstaat, waar zowel Democraten als Republikeinen de kans hebben te winnen. Sinds een aantal jaren is Colorado echter een blauwe staat. Dat betekent dat de Democraten er steeds winnen. Meer dan 55 procent van de inwoners koos in 2020 voor Biden. Colorado is verantwoordelijk voor 10 kiesmannen van het totale aantal van 270.
Belangrijker is dat het vonnis van het hooggerechtshof in Colorado een precedent kan scheppen. Er zijn al een aantal soortgelijke aanklachten in verschillende staten geweest. Die zijn om allerlei redenen gestrand. In bijvoorbeeld Michigan achtten de rechters zich niet bevoegd om over zo’n zwaarwegende zaak te oordelen. In Minnesota vonden de rechters het nog te vroeg om Trump van het stembiljet te weren. Zij wilden eerst het oordeel van het federale hooggerechtshof afwachten over Trumps betrokkenheid bij de Capitoolrellen van 6 januari 2021.
Presidentsverkiezingen
Of deze uitspraak consequenties zal hebben voor de presidentsverkiezingen van 5 november volgend jaar is dus nog onduidelijk. Dat zal pas blijken als het federale hooggerechtshof een oordeel heeft geveld over het vonnis in Colorado.
Bij hun uitspraak beroepen de opperrechters in Colorado zich op de zogenoemde ”opstandclausule”, dat in het veertiende amendement op de grondwet is omschreven. In dit grondwetsartikel uit 1868 is bepaald dat iemand die eerder een staatsambt heeft bekleed en zich met een eed aan de grondwet heeft verbonden, geen overheidsambt meer mag bekleden als hij zich schuldig gemaakt heeft aan (het meewerken) aan een opstand of aan rebellie.
De rechters in Colorado zeggen dus nu impliciet dat Trump dat in de weken na de presidentsverkiezingen van 2020 heeft gedaan. Trump is de eerste presidentskandidaat die op grond van dit artikel van een rechter te horen krijgt dat hij niet in aanmerking komt voor het Witte Huis.