Joni Beijer uitte eerder deze maand op LinkedIn haar zorgen over Halloween, het griezelfeest dat morgen over de hele wereld wordt gevierd. De jeugdverpleegkundige bij GGD Hollands Midden vraagt zich in het bericht af wat er te vieren valt aan dood en angst. „Het feest is niet zo onschuldig als het wordt gepresenteerd. Het heeft een geestelijke lading die mensen eerder angst, spanning en somberheid oplevert dan gezelligheid of vrijheid.” Beijer kreeg tientallen reacties op haar bericht, zowel instemmend als afkeurend.

Vanuit Gaza en Israël komen allerlei gruwelijke beelden onze kant op. Is dat een extra reden om terughoudend te zijn met het vieren van Halloween?

„Ja. Dat spookt ook regelmatig door mijn hoofd. De wereld staat in de fik. Wat in Gaza en Israël gebeurt, is beestachtig. Ik vind een feest waar dood en angst worden gevierd in strijd met de rampen en crises die er zijn. Zouden we ook een dergelijk feest organiseren als ons land in oorlog zou zijn? Ik denk dat het vieren van liefde en harmonie meer passend zou zijn.”

U schrijft over een mogelijke relatie tussen Halloween en depressieve gevoelens of zelfs suïcide.

„Ik wil niet zeggen dat Halloween de veroorzaker is van het groeiende probleem van depressiviteit en het toegenomen aantal suïcides. Daar zit veel meer achter. Maar een feest dat zich richt op het aanjagen van angst en het vieren van de dood, kan in mijn ogen in elk geval geen positieve bijdrage leveren aan de strijd tegen somberheid.

Uit persoonlijke ervaring weet ik dat angstaanjagende beelden van bijvoorbeeld zombies op mijn netvlies zijn blijven plakken. Kortgeleden had ik nog een moeder in mijn spreekuur die zich zorgen maakt over haar veertienjarige dochter. Het meisje kampt met verschillende angsten. Ze durft vaak niet alleen naar boven. Ook doet ze de gordijnen thuis niet zelf open uit angst dat er een hand achter vandaan komt. Als ze in een winkel komt waar halloweenartikelen liggen, wil ze snel weer naar buiten.”

Hoe verklaart u desondanks de populariteit van Halloween?

„Veel mensen vinden het fijn om een bepaalde spanning te ervaren. Bij kinderen zijn het vaak de ouders die een risico-inschatting maken. Tieners en jongeren gaan zelf op onderzoek uit en experimenteren op allerlei gebied, bijvoorbeeld door samen Halloween te vieren of enge films te kijken. De hersenen zijn tot de leeftijd van ongeveer 25 jaar echter nog niet volgroeid. Het is dus logisch dat tieners en jongeren de consequenties van het kijken naar enge beelden nog niet kunnen inzien.”

Zijn er ook goede kanten aan Halloween, zoals het bespreekbaar maken van de dood?

„Ik ben een voorstander van openheid over alle thema’s. Geslotenheid en geheimen hebben de mens nog nooit vrijheid gebracht. Maar ik vind een duister feest als Halloween geen goede manier om die openheid te creëren. Er zijn veel vormen waarin de dood op een veiligere manier bespreekbaar kan worden gemaakt. In mijn spreekkamer gaat het veel over de dood. Steeds meer jongeren denken aan zelfmoord of beschadigen zichzelf. Ik vraag daar vaak heel direct naar als het gesprek over somberheid gaat. Meestal is er dan opluchting merkbaar. Ze hoeven er zelf niet over te beginnen. Vaak zijn dit de meest waardevolle gesprekken.”

Hebt u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 113 of 0800-0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl.