Onderwijskoepels: Schrap vrijwillige ouderbijdrage basisonderwijs
De vrijwillige ouderbijdrage in het basisonderwijs moet helemaal worden afgeschaft. Verschillende onderwijs-, leerling- en ouderorganisaties bepleitten dat donderdag in een brief aan de Tweede Kamer.
Ook vragen ze om het kosteloos beschikbaar stellen van bijvoorbeeld laptops en rekenmachines voor alle leerlingen. De organisaties, waaronder de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO), de PO-Raad, VO-Raad, AOb en LAKS, stellen dat de bijdrage en digitale leermiddelen leiden tot hoge schoolkosten, wat een probleem is voor veel gezinnen. Door de toenemende armoede zou dit leiden tot grotere ongelijkheid. De Reformatorische Oudervereniging (ROV) staat achter de oproep en ondertekende de brief ook.
De vrijwillige ouderbijdrage is een niet-verplichte financiële bijdrage die ouders jaarlijks kunnen doen aan de school van hun kind. De bijdrage is bedoeld voor activiteiten buiten de lessen om.
In 2021 is in de wet vastgelegd dat kinderen nooit buitengesloten mogen worden van activiteiten als hun ouders geen bijdrage hebben gedaan. Toch komen de extra activiteiten die ermee worden betaald onder druk te staan, vooral op scholen met meer leerlingen uit armere gezinnen. „Sommige scholen organiseren daarom minder educatieve uitstapjes. Dat geldt met name voor scholen waar leerlingen op zitten die thuis ook minder kansen hebben om dit soort activiteiten te doen”, zegt Gerdien Lassche, beleidsmedewerker van de ROV. „We zien dat verschillen tussen scholen groter worden”, schrijven de organisaties in de brief.
Lassche krijgt af en toe signalen van ouders dat de ouderbijdrage een flinke aanslag is op het budget. „Stel, je hebt drie of vier kinderen op de basisschool, dan lopen die kosten best wel op. Bovendien moeten ouders sinds de coronaperiode ook meer digitale hulpmiddelen, zoals laptops, aanschaffen.” Lassche merkt dat ouders het lastig vinden om hun zorgen te uiten. „Daar zit wat ongemak. Het zou mooi zijn als we dat weg kunnen nemen door de ouderbijdrage te schrappen.”
De onderwijskoepels zien wel de meerwaarde van de extra activiteiten en willen ze overeind houden. De overheid zou in plaats van de ouderbijdrage een klein bedrag per leerling moeten toevoegen aan de bekostiging van scholen.
Lassche adviseert scholen om samen met ouders na te denken over activiteiten buiten de lessen om. „Welke uitstapjes willen we maken? Wat past bij onze identiteit? Bespreek dit soort vragen bijvoorbeeld met de ouderraad.” De beleidsmedewerker ziet dat scholen soms kiezen voor goedkopere excursies. „Een ochtend naar het bos kan bij de kinderen soms langer blijven hangen dan een groot en duur dierenpark.”
Grafische rekenmachines
De organisaties pleiten ook voor een verruiming van de definitie van gratis leermiddelen. Ze wijzen erop dat vijftien jaar geleden de Wet gratis schoolboeken werd ingevoerd, waarmee de regering toen wilde bijdragen aan de geleidelijke invoering van kosteloos onderwijs.
„In het onderwijs zien we de laatste jaren een opmars van digitale leermiddelen, zoals laptops en grafische rekenmachines. Destijds werden die nog vrijwel niet gebruikt en (dus) vallen ze niet onder deze wetgeving. Ouders moeten deze apparaten meestal zelf betalen”, schrijven de verschillende partijen in de brief. Volgens hen betekent dit een stap terug. „Kosten voor ouders zijn juist weer opgelopen.”