De beschuldigingen liegen er niet om. De Moldavische president Maia Sandu verklaarde begin vorige week dat de inlichtingendiensten een complot van Moskou hadden ontdekt om haar regering omver te werpen, met hulp van Russische oligarchen en leden van de Moldavische oppositie. Dat zou het land onder Russische controle brengen en de toenadering van Moldavië tot de Europese Unie en de NAVO een halt toeroepen.

Sandu, een voormalig adviseur bij de Wereldbank, wist ook te melden dat Rusland specifieke plannen had om regeringsgebouwen aan te vallen, hooggeplaatste figuren te gijzelen en tal van gewelddadige sabotageacties op touw te zetten. De aantijgingen kwamen een week nadat de Oekraïense president Volodimir Zelenski eveneens had gezegd dat Moskou bezig is Moldavië te destabiliseren en te proberen in de oorlog met het buurland te betrekken. Ook hij baseerde zich op informatie van inlichtingendiensten. Er was echter één probleem: zowel Sandu als Zelenski leverde geen concrete bewijzen.

Dat bracht Rusland er dan ook direct toe om de Moldavische beschuldigingen met kracht van de hand te wijzen. Volgens de woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova, zijn de beweringen van Sandu „absoluut ongefundeerd en zonder bewijs”. „Ze zijn op de klassieke manier opgebouwd, zoals de Verenigde Staten, andere westerse landen en Oekraïne dat vaak doen. Eerst worden er aantijgingen gedaan, met een verwijzing naar zogenaamd geheime inlichtingen, die niet kunnen worden geverifieerd. Vervolgens worden die gebruikt om onwettige acties te rechtvaardigen en de aandacht van eigen problemen af te leiden.”

Grootschalige protesten

Met dat laatste verwijst Zakharova naar de binnenlandse onrust in Moldavië, die sinds het begin van de oorlog in Oekraïne fors is toegenomen. Het land, dat slechts 2,6 miljoen inwoners telt en tot een van de armste staten in Europa behoort, kreeg in korte tijd honderdduizenden vluchtelingen te verwerken. Moskou beperkte de levering van gas tot een minimum. Moldavië is voor zijn stroomvoorziening sterk van Oekraïne afhankelijk. Door Russische raketaanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur, zit de bevolking met regelmaat zonder elektriciteit.

Door al deze ontwikkelingen zijn de kosten van levensonderhoud dramatisch gestegen. Dat leidde eind vorig jaar tot grootschalige protesten, die de regering de nodige hoofdbrekens bezorgde.

Veel betogingen worden georganiseerd door de pro-Russische oppositiepartij Shor. De groepering wordt geleid door de Moldavische oligarch Ilan Shor, die momenteel in ballingschap in Israël verblijft. Aanhangers van Shor gingen afgelopen zondag nog de straat op om het aftreden van Sandu te eisen.

Agressieve plannen

In een poging de situatie onder controle te krijgen, heeft de regering-Sandu het hooggerechtshof gevraagd de Shor-partij te verbieden. Justitie voerde afgelopen zaterdag zeker twintig huiszoekingen uit bij partijleden die mogelijk betrokken zijn bij het aannemen en doorsluizen van illegale geldstromen en het opruien van burgers.

De Moldavische autoriteiten mogen dan met de binnenlandse situatie in hun maag zitten, dat wil nog niet zeggen dat de zorgen over de Russische dreiging uit de lucht gegrepen zijn. Al sinds de oorlog in Oekraïne vreest Moldavië –samen met bijvoorbeeld de Baltische staten– dat het de volgende op het lijstje van de agressieve plannen van Moskou is.

Die vrees heeft een lange geschiedenis. Want tijdens de chaos rond het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, begin jaren 90, raakten Moldavische regeringstroepen en pro-Russische separatisten slaags om de zeggenschap over de regio Transnistrië, in het grensgebied tussen Oekraïne en Moldavië. Het conflict eindigde in 1992 met een staakt-het-vuren, maar werd nooit echt opgelost. Transnistrië claimt onafhankelijkheid, daarin gesteund door Moskou, maar wordt internationaal nog steeds als deel van Moldavië erkend. Momenteel zijn er zo’n 1500 Russische militairen als ‘vredesmacht’ gestationeerd. Dat voedt de angst dat Rusland de regio zal gebruiken als bruggenhoofd om Moldavië te destabiliseren – of zelfs onder de voet te lopen.

Om die reden gaf de Moldavische regering na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne de in de grondwet vastgelegde neutraliteit op en schaarde zich openlijk achter Kiev en de NAVO. Moldavische troepen oefenen al regelmatig met NAVO-eenheden. Tegelijk met Oekraïne kreeg Moldavië in juni vorig jaar bovendien de status van kandidaat-lidstaat van de Europese Unie.

Dat alles geeft Rusland meer dan voldoende reden om zijn aandacht opnieuw op Moldavië te richten. Gezien de moeite die Moskou heeft om de oorlog in Oekraïne naar zijn hand te zetten, ligt het niet direct voor de hand dat de Russen militaire actie tegen Chisinau in de zin hebben. Maar het Kremlin heeft wel alle belang bij destabilisering van zijn voormalige vazalstaat.