Evert van Dijkhuizen en Jaco van der Knijff - 22 jun 2009 08:58 - Gewijzigd: 22 jun 2009 08:58

„Popmuziek komt bij Gods tegenstander vandaan"

Als jongen was hij verslingerd aan popmuziek. Hij luistert er nog steeds af en toe naar. Om bij te blijven, omdat hij lezingen over het onderwerp houdt en bezig is er een boekje over te schrijven. Jeugdwerkadviseur Sandor van Leeuwen: „Popmuziek komt bij Gods tegenstander vandaan. Ook die van Marco Borsato.”

Op verzoek van deze krant geeft Van Leeuwen (31), werkzaam bij de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten, zijn commentaar op teksten van populaire popzangers.

De Schotse zangeres Amy Macdonald scoort nummer één onder refojongeren. Haar populaire hit ”This is the life” heeft een tekst die verre van onschuldig is, stelt Van Leeuwen. „Het liedje gaat over feesten, het uitgaansleven en de kater die je de ochtend erna hebt. De boodschap: als je niet feest, heb je het meest ongelukkige leven dat je kunt bedenken. Dat staat haaks op de Bijbel.”

Mineurboodschap
Het liedje ”Mr Rock & Roll” heeft „eenzelfde mineurboodschap”, constateert de jeugdwerkadviseur. „Een man is aan het dansen, raakt in de problemen, er komt een meisje bij, ze gaan samen verder en het eindigt in de modder van het leven. Waar gaat het in dit liedje om? Vrouwen worden als lekker ding neergezet, je hebt er als man even een relatie mee en dan is het weer voorbij.”

Ten diepste bezingt Amy Macdonald niet anders dan de leegte van het leven, vindt Van Leeuwen. „Kijk ook naar haar song ”Run”. De boodschap daarvan is: Als je alles uit het leven hebt gehaald wat erin zit, blijft er niets meer over om voor te leven. Dat is het individualisme ten top.”

Waarom refojongeren daarvan in de ban raken? „Ze worden sterk door hun gevoel gedreven. Zo’n liedje van Amy luistert lekker en voelt goed. Haar muziek is voorspelbaar en spreekt daarom aan. Dat ze op nummer één staat bij refojongeren verbaast mij niet. Ze zingt over alledaagse thema’s, staat vanaf haar 15e op het podium, is verloofd met een bekende voetballer en heeft iets authentieks. Daar zoeken jongeren naar. Amy is voor hen herkenbaarder dan de dominee in zijn zwarte pak.”

Plat
Het populaire Nederlandse duo Nick & Simon gooit het volgens Van Leeuwen over een andere boeg. „Zij propageren in hun liedjes juist er het beste van te maken. Het leven is vaak niks, maar het komt een keer goed. Kijk maar naar ”Vallende sterren”. Je droomt, je mag een wens doen en die zal nog uitkomen ook. Daar is ogenschijnlijk weinig mis mee, maar er zit natuurlijk wel een heel plat wereldbeeld achter zo’n boodschap.”

Bij ”De dag dat alles beter is” vraagt Van Leeuwen zich af wat Nick & Simon bedoelen met: alles beter. „Daar kom je in het liedje zelf niet goed achter.” De jeugdwerkadviseur zet z’n computer aan. „Weet je wat helpt? De videoclip bekijken. Popzangers trekken er niet voor niets tienduizenden euro’s voor uit om zo’n clip te maken.”

Er rijdt een oude ”Amerikaan” over het scherm. Twee jongens erin. Onderweg pikken ze twee meiden op. De clip eindigt rond een behaaglijk vuur. Onschuldig? „Het gaat om mooie billen, mooie borsten en een beetje frunniken aan dames. Dat bedoelen Nick & Simon dus met de dag dat alles beter is. Dat is heel wat anders dan wat artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis schrijft over de grote dag, waar christenen met verlangen naar uitzien. Jongeren denken daar misschien niet aan, maar het verschil is aangrijpend.”

Trampoline
Van Leeuwen citeert twee regels uit ”Rosanne”, een ander populair nummer van Nick & Simon: „Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn/ elke keer weer een ander en mij doet ’t pijn.” Hij vraagt zich hardop af: „Welk beeld van relaties, van seksualiteit krijgen jongeren hiermee voorgeschoteld? Ik hoorde dat een ventje van elf van de gereformeerde gemeente in Rijssen dit liedje op de trampoline stond te zingen... Opvoeders moeten daarover praten. Op een goede manier. Wie gelijk zegt dat popmuziek allemaal herrie is, plaatst zich voor jongeren buiten de discussie.”

Jan Smit staat nummer vier onder refojongeren. Van Leeuwen verwijst naar zijn liedje ”Zeven zonden”. „Hoeveel toelichting is hier nodig? Jan Smit propageert openlijk de zonde om een meisje te krijgen met wie hij de nacht wil doorbrengen. In een ander liedje van hem, ”Stilte in de storm”, wordt seks neergezet als iets wat je moet doen en niet iets waarover je moet praten. Hoeveel invloed zou deze meest begeerde vrijgezel van Nederland op christelijke jongeren hebben?”

Rode handpalm
Van Leeuwen realiseert zich dat er veel verschillende soorten popteksten zijn. „Maar hoe je het ook wendt of keert, de boodschap van veel popliedjes staat haaks op de Bijbel, op een leven met God. Popmuziek hoort niet bij de Heere en Zijn dienst. Sterker nog: popmuziek komt bij Gods tegenstander vandaan. Ook die van Marco Borsato.”

Is dat laatste niet te stellig? Van Leeuwen grijpt weer naar zijn computer en laat een stukje uit Borsato’s film ”Wit licht” zien. „Kijk, Marco neemt de houding aan van een gekruisigde Jezus. Zijn handpalm is rood. Een duidelijker verwijzing kan niet. Dit durf ik gerust het werk van de duivel te noemen.”

En als jongeren geen videoclips bekijken en de teksten niet verstaan, is popmuziek dan ook schadelijk? „Absoluut. Ik heb zelf als jongere veel pop geluisterd. Het akelige van popmuziek is dat die zondige liedjes je je leven lang blijven achtervolgen. Ik hoef maar een klein stukje te horen en ik weet direct de woorden weer. Eens geluisterd blijft geluisterd.”

Lastigvallen
Dat popteksten invloed hebben op de gedachtewereld van jongeren, staat voor Van Leeuwen vast. „Als je voortdurend het beeld krijgt voorgeschoteld dat meisjes lustobjecten zijn die je seksueel mag lastigvallen, dan ga je dat gewoon vinden. Dat verzin ik niet, maar dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.”

De invloed van pop moet absoluut niet onderschat worden, stelt Van Leeuwen. Hij doet voor de derde keer een beroep op z’n computer en laat een optreden van Robbie Williams zien. Wijzend naar het scherm: „Williams krijgt de zaal helemaal hysterisch en roept: „The power of popmusic, it might be everything!” Hij heeft gelijk! Muziek is emotie en heeft een enorme impact op jongeren. Popmuzikanten hebben een vreselijk machtig wapen in handen.”

Als jeugdwerkadviseur stimuleert Van Leeuwen jongeren met „goede geestelijke en klassieke muziek” bezig te zijn. „Dat is niet makkelijk, want veel van die muziek spreekt jongeren niet aan. Ouders hebben hierin een belangrijke taak. Uit onderzoek van de Jeugdbond blijkt dat als ouders dit terrein braak laten liggen, de duivel het met popmuziek invult.”

Vaak krijgt Van Leeuwen van jongeren te horen dat er ook goede popliedjes zijn. „Ik reageer altijd: Zoek er eentje op en stuur het naar mij toe. Ik heb tot nu toe niets gehad...”

Dit is deel 3 in een serie over jongeren en popmuziek. Vrijdag deel 4.