Redactie politiek - 23 nov 2006 13:17 - Gewijzigd: 23 nov 2006 13:17

CDA winnaar, SP meest blij

DEN HAAG - De SP is de grote winnaar van de Tweede Kamerverkiezingen. De partij van Marijnissen groeit van 9 naar 26 zetels. Het CDA verliest 3 zetels, maar blijft met 41 zetels de grootste. De ChristenUnie krijgt er 3 zetels bij en komt op 6. Politici verwachten een moeizame formatie.

Klik hier voor het dossier Verkiezingen 2006

Naast de SP is ook Wilders met zijn Partij voor de Vrijheid winnaar van de verkiezingen. Hij behaalde in één keer 9 zetels. EénNL van Pastors en de Partij voor Nederland van Nawijn behaalden geen zetels. De LPF verdwijnt uit de Tweede Kamer. De SGP behoudt haar 2 zetels. PvdA en VVD verloren 10 en 6 zetels.

Omdat alle grote partijen verloren, behoort een tweepartijenkabinet niet tot de mogelijkheden. PvdA-leider Bos wil dat CDA-voorman Balkenende, die het initiatief mag nemen voor de formatie, de SP betrekt bij de onderhandelingen. Volgens Bos vragen de kiezers om een menselijker en socialer beleid.

Balkenende zei dat de inhoudelijke verschillen met de SP groot zijn, maar hij voegde er wel aan toe dat elke partij bij zichzelf te rade moet gaan voor het bepalen van de mogelijkheden. De zittende premier wil „met een open mind” de formatie ingaan.

SP-leider Marijnissen ziet „veel leeuwen en beren” op de weg als zijn partij met het CDA tot overeenstemming moet komen. „Dat zal met andere mensen en een ander programma moeten”, zo zei hij woensdag tijdens het lijsttrekkersdebat na afloop van de verkiezingen.

Een andere driepartijencombinatie is die van CDA, PvdA en ChristenUnie. Zowel Balkenende als Bos liet zich woensdag nauwelijks uit over een combinatie met de CU. Rouvoet noemde de combinatie „de enige reële optie.”

Het ziet er niet naar uit dat er een regeringscoalitie komt met daarin de Partij voor de Vrijheid van Wilders. Toen interviewer Witteman woensdag tijdens het slotdebat aan alle lijsttrekkers vroeg wie er met Wilders in een kabinet wil zitten, bleef het stil. Volgens Wilders sluiten de partijen hem uit, net als het geval is met het Vlaams Blok in België. Volgens de andere lijsttrekkers zijn de programmatische verschillen met Wilders te groot. Wilders zelf ziet wel wat in een combinatie van zijn partij met CDA, VVD en ChristenUnie. Die combinatie van vier partijen heeft 78 zetels.

De verliezers toonden zich woensdag teleurgesteld over de uitslag, met uitzondering van CDA-lijsttrekker Balkenende. Hij is tevreden dat zijn partij de grootste is gebleven. Ook in 2002 en 2003 won het CDA de verkiezingen. „Onze inzet van de afgelopen jaren is toch beloond”, aldus de christendemocraat.

PvdA-leider Bos is „teleurgesteld” over de tegenvallende uitslag voor zijn partij. Wel is hij blij dat de kiezers „massaal nee hebben gezegd tegen het koude en kille Nederland van CDA en VVD.”

Ook VVD-voorman Rutte betreurt het verlies. Het ligt volgens hem niet voor de hand dat de VVD bij de formatie wordt betrokken. De liberaal wil vanuit de oppositie gaan werken aan de verwezenlijking van het verkiezingsprogramma. „Mensen mogen niet langs de kant staan. Voor zo’n samenleving stond ik, voor zo’n samenleving sta ik en voor zo’n samenleving blijf ik staan.”

Het aantal zetels van D66 halveerde: van 6 naar 3. D66-lijsttrekker Pechtold noemde het forse verlies voor zijn partij zeer teleurstellend: „Dat is de ene kant, maar anderzijds zijn we nog niet verslagen.”

GroenLinkslijsttrekker Halsema vond het jammer dat haar partij 1 zetel verloor, maar ze was blij dat het totale linkse blok, PvdA, SP en GroenLinks samen, 6 zetels winst boekte.

De winnaars van de verkiezingen vierden groot feest. SP-voorman en partijoprichter Marijnissen zei dat Nederland voor een menselijke en sociale maatschappij heeft gekozen. „Nu is er ook vertrouwen onder het volk dat het met de SP anders kan.” Hij toonde zich bijzonder verheugd dat zijn partij nu groter is dan de VVD. Tegen het beleid van deze partij voerde de SP de afgelopen jaren bikkelhard oppositie.

Partij voor de Vrijheidlijsttrekker Wilders zei „beretrots” te zijn op het resultaat van 9 zetels. Hij voegde eraan toe dat geen enkele opiniepeiler deze uitslag had voorspeld.

Ook de Partij voor de Dieren is blij. Het is volgens nummer 2 op de lijst, Ouwehand, „uniek in de wereld” dat een partij die zich inzet voor dierenbelangen in het parlement komt.

SGP-fractievoorzitter Van der Vlies is „dankbaar” dat zijn partij 2 zetels behield, hoewel hij er graag weer 3 had willen hebben. SGP-voorzitter W. Kolijn wijt het niet behalen van de derde zetel mede aan de hoge opkomst bij de verkiezingen.

Klik hier voor het dossier Verkiezingen 2006

Zie ook:
„De StemWijzer adviseerde SGP”
Rood potlood wordt weggestemd