Prijs voor werk aan radiotelescoop

Dr. C. M. (Marco) de Vos, medewerker van het kennisinstituut Astron in Dwingeloo, heeft eind vorige week een prijs ontvangen voor zijn werk aan een bijzondere radiotelescoop, Lofar.

Het betreft een telescoop die moet gaan bestaan uit 13.000 antennes, uitgestrekt over de provincies Groningen en Drenthe. De antennes zijn onderling verbonden via een computernetwerk dat gegevens uitwissels via een internetprotocol. De Vos ontving de Vosko-trofee, een prijs die belangrijke internetinitiatieven moet aanmoedigen, voor zijn bijdrage aan de radiotelescoop.

Radiotelescopen 'luisteren' naar radiosignalen uit het heelal: 'geluiden' van sterrenstelsel, gaswolken en de zon. Uit deze gegevens leidden astronomen bijvoorbeeld de structuur van ons melkwegstelsel af, iets wat met gewone telescopen niet mogelijk is vanwege de stofwolken die het zicht op het hart van het stelsel hinderen. Bovendien denken astronomen op deze manier signalen te ontvangen die wijzen op buitenaardse intelligentie.

De gegevensstroom van de duizenden antennes van Lofar is in omvang vergelijkbaar met die van miljoenen kabelmodems (2 gigabit per seconde). Een groot cluster computers verwerkt die en stelt ze via internet beschikbaar aan andere sterrenwachten. Lofar is daarmee de eerste 'software-radiotelescoop' ter wereld. Het project moet in 2004 van start gaan en is een voorstudie voor een nieuwe generatie radiotelescopen, de Square Kilometer Array, die bestaat uit dertig stations verspreid over een gebied met een diameter van 1000 kilometer.

De Vos schreef eerder in deze krant dat hij het zoeken naar sporen van intelligente communicatie een hopeloze aangelegenheid vindt. Hij is ervan overtuigd dat de aarde een bewuste schepping van God is, maar vindt dat niet op bijbelse gronden uit te sluiten is dat God ook op andere plaatsen in het heelal leven kan hebben geschapen. „Maar als we het willen onderzoeken, laten we er dan tenminste een instrument van de omvang van SKA voor gebruiken.”