Mammoethaar in Rotterdam

Ooit liep Jarkov over de uitgestrekte vlakten van het huidige Rusland. Sinds vorige week ligt een flinke bos van zijn haar in het Natuurmuseum in Rotterdam. De Jarkov-mammoet is in oktober uit het ijs van de Siberische toendra gehakt en ligt nu in een ijsgrot in het Noord-Russische Khatanga.

De mammoet is in 1997 ontdekt door de familie Jarkov, rendierenhoeders van de Siberische Dolgannomaden. De Franse expeditieleider Bernard Buigues hoort daarvan en bezoekt in 1998 de plek. Buigues heeft dan inmiddels contacten met de Nederlandse mammoetdeskundige Dick Mol. Samen met andere wetenschappers werken zij een plan uit om de naar verwachting „compleet” ingevroren mammoet uit het ijs te halen.

Op 17 oktober 1999 lukt dat. De zwaarst beschikbare transporthelikopter slaagt er die dag met moeite in het 20.000 kilogram zware blok met daarin de restanten van Jarkov uit de grond te krijgen. De MI26-piloot vliegt met het loodzware blok hangend onder zijn toestel naar het ruim 300 kilometer zuidelijker gelegen Khatanga, waar Jarkov in een ijsgrot is gezet.

Daar zullen wetenschappers van over heel de wereld in april de circa 47 jaar oude mammoetstier met föhnen langzaam ontdooien en onderzoeksmateriaal verzamelen. Bestudering van botten, insecten, planten, maaginhoud en DNA moet meer kennis geven over de leefsituatie en doodsoorzaak van het drie meter hoge beest.

Grannenharen
Het haar dat in het Natuurmuseum ligt, is beschikbaar gesteld door Dick Mol, die als gastwetenschapper aan het museum verbonden is. Het haar is lang. De dikke ”grannenharen” meten maximaal 120 centimeter. De dekharen zijn 50 centimeter. De fijnere onderwol is slechts 12 centimeter lang. De lengte van de onderharen wijst erop dat Jarkov in de winter is gestorven.

Dick Mol was gefascineerd toen hij voor het eerst het haar in zijn handen had. „Ik zal het moment nooit vergeten dat ik voor het eerst mijn hand op de vacht van de mammoet legde. Al was het duizenden jaren ingevroren geweest, het had nog steeds een sterke geur. Zo'n typische geur van olifanten, die je ook in een dierentuin kunt ruiken. Het was een overweldigende ervaring”, zo zei Mol vorige week bij de presentatie van de film ”Raising the Mammoth”, waarin de hele expeditie te volgen is.

Het mammoethaar is tot 16 april in het Rotterdamse Natuurmuseum (naast het Dijkzigt-ziekenhuis) te zien.