Elektronische herkenning container en chauffeur ontwikkeld

Met één hand door de haven

Hoog staan de containers opgestapeld op de ECT-terminal. Vijf, zes, zeven op elkaar. Oranje, blauwe en witte. Twintigvoeters en veertigvoeters uit alle hoeken en gaten van de wereld. Geruisloos komt een ”straddle carrier” aanschuiven. De hijskraan pakt moeiteloos een veertigvoeter in z'n 'kraag' en wipt hem uit een 180 meter lang containerschip voor de loswal. Herkomst: Hongkong. Bestemming: Duisburg.

Achter de bemande ”straddle carrier” is de technologie nog verder voortgeschreden. Een onbemande oplegger rijdt met een vaartje van 17 kilometer per uur blindelings over het haventerrein. Richtingaanwijzer uit, even wachten op verkeer van rechts en de oplegger vervolgt z'n weg. Op z'n rug hobbelt een koelcontainer rustig mee. Linksaf, rechtdoor, rechts voorsorteren, stoppen, wachten, optrekken. Zelfs bijtanken doet-ie automatisch.

Een tweede hijskraan neemt de container over en plaatst hem op een van de vele gereedstaande trucks met oplegger. Een eindeloos ritueel. Dag in, dag uit. Aan de poort ontstaat een opstopping. Truckers verbijten zich –met een stapel paperassen– voor de balie. De tijd dringt, de klant wacht.

Binnenkort is de frustratie definitief voorbij. De Rotterdamse terminals werken op grote schaal aan de invoering van een volledig geautomatiseerd herkenningssysteem van containers en chauffeurs, legt Marja J. van Strien, directeur van Port CommunITy Rotterdam (PCR), uit. Donderdag heeft minister Netelenbos het officiële startsein gegeven voor de automatische afhandeling van containervervoer met Cargo Card.

Slimme chipkaart
De Cargo Card moet uitkomst bieden door de snelheid en de efficiency bij de afhandeling van containers belangrijk te vergroten. Op de slimme chipkaart –een pinpas met microprocessor– zijn alle gegevens over container en chauffeur opgeslagen. Bij de in- en uitgangen van de terminals staan pientere palen die de data feilloos herkennen en identificeren. „Een uniek systeem”, verklaart mevrouw Van Strien. „Papieren zijn niet meer nodig. Wachten bij de balie behoort tot het verleden.”

De fraudegevoeligheid van het nieuwe systeem is bovendien bijzonder laag. Een chauffeur steekt bij aankomst zijn Cargo Card in de roestvrijstalen paal en plaatst zijn linkerhand in de buik van de paal. Het systeem maakt vervolgens een driedimensionale scan van de hand, legt de PCR-directeur uit.

„Plakjes in lengte, hoogte en dikte. De computer vergelijkt deze gegevens met de informatie op de pinpas. Met deze biometrische identificatie is fraude uitgesloten.” Het lichaam liegt immers niet. „Je kunt moeilijk iemands hand afhakken.” Oplichterij door het onderling uitwisseling van pinpasjes behoort ook niet meer tot de mogelijkheden. De digitale handtekening is feilloos.

Douane
Is de computer tevreden, dan krijgt de chauffeur toegang tot het terminalterrein. De paal drukt een routebeschrijving, legt uit welke handelingen de trucker moet verrichten en de slagboom zwiept open. „Rijd rechtdoor naar blok 4b en parkeer ter hoogte van paal 15, vak C.” In luttele seconden heeft de chauffeur de toegangscontrole doorlopen. De douane kijkt tegelijkertijd op afstand mee. On line. De douaniers van district Rotterdam registreren elke handeling in hun systeem.

De computer waarschuwt inmiddels via het berichtenverkeer de kraanmachinist. Op het moment dat de truck met oplegger én container op de plaats van bestemming arriveert, staat een ”straddle carrier” klaar om het vrachtje op te pikken. De chauffeur blijft zitten waar hij zit. Alles wordt voor hem geregeld.

Drie minuten later rijdt hij richting uitgang. Aan het einde van de rit checkt de computer of de chauffeur alle opgedragen handelingen correct heeft uitgevoerd. Pas dan mag de wagen het terrein weer af, de openbare weg op. Een vrachtwagenchauffeur moet met de nieuwe Cargo Card in recordtijd het Rotterdamse havengebied kunnen oprijden, zijn containers laden en weer vertrekken, zónder één keer van zijn stoel te zijn geweest.

Door het papierloze in- en uitchecken worden de wachttijden bij de balie tot een minimum gereduceerd. „In de ideale situatie boeken wij een tijdwinst van 50 tot 70 procent”, zegt mevrouw Van Strien tevreden. „Dat scheelt tijd en geld. Een vrachtwagencombinatie met chauffeur kost al gauw 70 gulden per uur. Grote vervoerders kunnen hierdoor op één dag misschien een of twee ritten extra uitvoeren. Een kleinere transportonderneming krijgt meer tijd voor de administratie.”

In mootjes hakken
Inmiddels zijn de toegangspoorten van de verschillende bedrijven –Rotterdam Short Sea Terminals, ECT en Kramer– vervangen door een gemeenschappelijke elektronische toegangspoort. Ongeveer 6600 chauffeurs, grofweg negen van de tien die regelmatig het containercomplex aan de Eemhaven aandoen, zullen medio dit jaar gebruikmaken van de Cargo Card. Zo'n 1300 bedrijven werken met het systeem.

Elke week laten ongeveer honderd nieuwe chauffeurs hun linkerhand in virtuele mootjes hakken voor opname in het databestand, waarmee zij een elektronische identiteit krijgen. Het zoveelste pasje in het al rijkelijk gevulde arsenaal. „Valt mee”, reageert de PCR-directeur. „Tot voor kort had elke terminal z'n eigen toegangspasje. Met dit systeem blijft er slechts één over. En het onthouden van de pincode is verleden tijd.”

Voorwaarde voor het functioneren van het nieuwe systeem is de elektronische aanmelding van een container. „Een vervoerder moet van tevoren doorgeven hoe laat hij wanneer welke container komt brengen of halen. Deze elektronische aankondiging vervangt de controle aan de poort.” Het PCR heeft onder de naam W@ve een internetprogramma ontworpen waarmee de vervoerders gegevens kunnen uitwisselen met de terminals.

De eerste kinderziektes zijn inmiddels verholpen. „De ene paal is te kort, de andere is te lang. Bij een derde schijnt de zon rechtstreeks op het schermpje.”

Groei
Het Cargo-Cardsysteem is ontwikkeld door TNO en de TU Eindhoven. Hoeveel geld met de ontwikkelingskosten is gemoeid, wil mevrouw Van Strien niet kwijt. „Miljoenen.” Maar niet meer dan 10 miljoen, verklaart ze na enig aandringen. De aanschafprijs van een Cargo Card bedraagt 60 gulden per stuk, een abonnement kost 50 gulden per jaar. Ook de kosten voor de licenties wil de PCR-directeur niet kwijt. „Het systeem verdient zich binnen vier jaar terug.”

De inspanningen in de Rotterdamse haven zijn hard nodig. De gezamenlijke containerterminals verwerken jaarlijks 6,4 miljoen teu. (De eenheidsmaat voor containers is teu; 1 teu komt overeen met een twintigvoetscontainer.) Volgens berekeningen is dit aantal in 2010 bijna verdubbeld tot 11,3 miljoen teu en in 2020 ongeveer verdrievoudigd tot 17,6 miljoen teu. „Willen we met hetzelfde aantal mensen deze stroom verwerken, dan hebben we vergaande automatisering nodig.”

Vanuit het buitenland is inmiddels belangstelling getoond voor het initiatief van Port CommunITy Rotterdam, de publiek-private samenwerking tussen het Gemeentelijk Havenbedrijf, de douane en de havenbedrijven verenigd in de Scheepvaartvereniging Zuid. „België overweegt invoering”, zegt mevrouw Van Strien.

Papierloze toekomst
Volgens haar is het systeem ook uitstekend te gebruiken in andere delen van het land. „Neem bijvoorbeeld de overslag bij Arnhem-Nijmegen. Terreinen zijn met slimme toegangspoorten dag en nacht operationeel te maken voor containervervoer. Past prima in de 24-uurseconomie.”

De invoering van de Cargo Card met EDI-systeem en het W@ve-programma zijn slechts het begin van een volledig papierloze haven. De PCR is momenteel al met de volgende stap bezig. „Wij doen een studie naar de mogelijkheden van mobiele vooraankondiging van containers.”

Een andere ontwikkeling is de automatische controle van containers met videocontrole. „Nu is er altijd nog een mannetje nodig om een container te controleren op eventuele beschadigingen. Dat moet automatisch kunnen.” Bovendien studeert de PCR op elektronische verzegeling van containers. Het bekende loodje van de douane zou daarbij het loodje kunnen leggen. Binnen afzienbare termijn worden 3000 containers op proef voorzien van elektronische verzegeling.

Mevrouw Van Strien verwacht voorlopig nog niet dat alle containers worden voorzien van een chip. „Wereldwijd zijn er 8 miljoen containers. Dat duurt nog wel even.”