Luchtvaartsector kan
op steun EU rekenen

De verzekeringspremies in de luchtvaart zouden dan minder hoog uitvallen dan nu dreigt te gebeuren. De ministers overwegen ook andere hulpmaatregelen –bijvoorbeeld een tegemoetkoming in de kosten van de verhoogde veiligheidseisen–, maar niet op korte termijn. „Onze eerste taak is het verzekeringsprobleem. Er zijn ook andere problemen, maar daarvoor wachten we eerst op het standpunt van de ministers van Verkeer”, aldus minister Reynders van fungerend EU-voorzitter België.

De bewindslieden, in Luik voor overleg bijeen, verwachten vandaag nog nodig te hebben voor verdere uitwerking van de regeling. Volgens minister Zalm liggen er alleen nog technische en geen politieke problemen op tafel. Hoe de EU-luchtvaartregeling eruit komt te zien, is nog niet duidelijk. Volgens Zalm wordt gedacht aan een opzet die op details van lidstaat tot lidstaat zou kunnen verschillen.

Eerder gisteren zei premier Kok met „man en macht” te willen voorkomen dat de luchtvaartmaatschappijen hun toestellen volgende week aan de grond houden. Liever dan een „lappendeken aan nationale maatregelen”, moet een oplossing in eerste instantie in Europees verband worden gevonden, vindt Kok. Dit kan vervalsing van concurrentie door oneigenlijke vormen van overheidssteun voorkomen.

Molestclausule
Directe aanleiding voor het dreigement van de maatschappijen was de aanpassing, eerder deze week, van de molestclausule door de verzekeringsmaatschappijen. Die clausule bepaalt de dekking van schade als gevolg van terrorisme of oorlog. Volgens de nieuwe richtlijn zouden verzekeraars per incident nog maar 50 miljoen dollar dekken in plaats van de tot nu toe gebruikelijke 1 tot 2 miljard dollar.

Een aanpassing van de molestclausule was niet meer te verdragen. Banken en leasemaatschappijen, die de meeste toestellen in bezit hebben, staan namelijk niet toe dat luchtvaartmaatschappijen met zo'n magere dekking hun vloot de lucht in sturen. Na de ramp confronteerden verzekeraars de branche al met premies die tot vijftien keer hoger kunnen uitvallen.

EU-partner Groot-Brittannië had gisteren zelf al een regeling getroffen. Daardoor kunnen British Airways en Virgin gewoon blijven vliegen. De Britse regering, verzekeraars en luchtvaartmaatschappijen wilden geen details over het akkoord prijsgeven. Eerder maakte British Airways bekend het met 7000 arbeidsplaatsen minder te gaan doen. Ook in Duitsland zegde de regering steun toe.

Als gevolg van de aanslagen in de Verenigde Staten staat de hele sector het water aan de lippen. Passagiers blijven weg, vluchten worden geschrapt, inkomsten blijven uit en massaontslagen zijn inmiddels aan de orde van de dag. „De angst voor vliegen zit er goed in. Reisbureaus zien het aantal boekingen teruglopen met 20 tot 75 procent en dat geldt niet alleen voor vluchten naar de VS”, stelde een woordvoerster van de ANVR gisteren. De vereniging van de reisbranche houdt rekening met eenzelfde malaise in de reiswereld als ten tijde van de Golfoorlog in 1991.

In rook
Northwest Airlines, de Amerikaanse partner van KLM, maakte gisteren bekend 10.000 banen te schrappen. Dat is bijna een kwart van het totale personeelsbestand. Northwest, dat al heeft aangekondigd 20 procent van zijn vluchten te zullen schrappen, liet vorig weekeinde al weten dat banenreducties onafwendbaar zijn.

Concurrenten American Airlines en United Airlines hadden al eerder laten weten dat bij hen 20.000 banen verdwijnen. Continental kondigde het afgelopen weekeinde als eerste grote Amerikaanse maatschappij een fors banenverlies (12.000) aan. In totaal zijn deze week in de hele luchtvaart al zo'n 100.000 banen in rook opgegaan.

In de VS heeft de noodlijdende luchtvaartsector al steun toegezegd gekregen. Een pakket ter waarde van zo'n 15 miljard dollar moet voorkomen dat maatschappijen bankroet gaan. Het gaat om 5 miljard aan directe steun en 10 miljard aan kredietgaranties.

Crisis kan Latijns-Amerika vloeren