Gemeenten weren
gewetensbezwaarden

Afdelingen van het COC in heel Nederland drongen het afgelopen halfjaar bij gemeenten aan op het nemen van maatregelen tegen ambtenaren die weigeren homohuwelijken te sluiten. Ook vroegen ze gemeenten alleen nog ambtenaren te benoemen die bereid zijn huwelijken van zowel heteroparen als homoparen te sluiten.

Volgens bestuurslid Onno Hoes van COC Nederland hebben de meeste gemeenten te kennen gegeven dat ze geen sollicitanten meer zullen benoemen die tegen het homohuwelijk zijn. Daarentegen zijn gemeenten niet of nauwelijks ingegaan op het verzoek van het COC om weigeraars te ontslaan.

De reden is volgens de homo-organisatie dat het aantal gewetensbezwaarde ambtenaren vrij klein is. „Voor hen wordt in voorkomende gevallen gezocht naar een praktische oplossing. Een collega neemt het dan over”, zegt Hoes. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft in een brief aan alle gemeentebesturen geadviseerd het probleem op die manier op te lossen.

Stelselmatig
De Amersfoortse advocaat mr. P. J. den Boef zal de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) vragen een onderzoek in te stellen naar het beleid van gemeentebesturen ten aanzien van ambtenaren met gewetensbezwaren tegen het homohuwelijk. Het gaat doorgaans om zogeheten buitengewone ambtenaren van de burgerlijke stand die niet bij de gemeente in vaste dienst zijn maar op contractbasis werken.

Den Boef: „De Algemene wet gelijke behandeling verbiedt om onderscheid te maken op grond van godsdienst. Gemeenten kunnen daardoor geen sollicitanten afwijzen met als reden dat ze gewetensbezwaren tegen het homohuwelijk hebben. Ook kunnen ze ambtenaren om die reden niet ontslaan of andere arbeidsrechtelijke maatregelen tegen hen treffen. Gemeentebesturen die dat wel doen, zullen ongetwijfeld door de Commissie Gelijke Behandeling en door de rechter worden teruggefloten.”

Het gemeentebestuur van Leeuwarden kondigde eind vorige week aan een vrouwelijke ambtenaar te willen ontslaan die weigerde een homopaar te huwen. Daarin staat Leeuwarden alleen. De gemeente wacht nog op juridisch advies. Een andere mogelijkheid is dat het contract met de betrokken ambtenaar niet wordt verlengd. Dat loopt over drie jaar af.

Zeker nu het COC de indruk van Den Boef bevestigt dat veel gemeenten in strijd handelen met de Algemene wet gelijke behandeling door gewetensbezwaarde ambtenaren te weren, vindt hij dat de commissie in actie dient te komen. „De commissie heeft de bevoegdheid een eigen onderzoek in te stellen als ze aanwijzingen heeft dat er stelselmatig wordt gediscrimineerd. Die aanwijzingen zijn er onmiskenbaar.”

Lastiger
Bestuurslid Hoes van COC Nederland zegt niet bekend te zijn met de wettelijke bescherming waarop gewetensbezwaarde ambtenaren zich kunnen beroepen. „Als dat waar is, wordt het allemaal een stuk lastiger. Het lijkt me het beste dat de zaak aan de rechter wordt voorgelegd. Dan weet iedereen waar we aan toe zijn.”

Vorige week al verklaarde CDA-senator mr. Y. Timmerman-Buck in deze krant dat gewetensbezwaarde ambtenaren wettelijk worden beschermd. Zij was tot voor kort vice-voorzitter van de Commissie Gelijke Behandeling.