Gemeenten zwichten voor COC

Het COC-Friesland is een van de zeven afdelingen die alle gemeentebesturen in de regio onder druk hebben gezet om maatregelen te treffen tegen (kandidaat-)ambtenaren met bezwaren tegen het homohuwelijk. De andere afdelingen zijn Haaglanden, Zwolle, 's-Hertogenbosch, Midden-Gelderland, Leiden en Zeeland.

Voorzitter Grossnickel van COC-Friesland vindt dat iedere ambtenaar van de burgerlijke stand bereid moet zijn een homohuwelijk te sluiten. Zelf werden hij en zijn partner onlangs met een gewetensbezwaarde ambtenaar in de gemeente Leeuwarden geconfronteerd. Hierna diende Grossnickel een klacht in bij het gemeentebestuur van de Friese hoofdstad. Hij overweegt ook een strafklacht bij justitie in te dienen als de gemeente geen maatregelen treft.

Grossnickel ontkent dat hij de affaire bewust heeft uitgelokt. „De gemeente Leeuwarden heeft acht ambtenaren die huwelijken sluiten en bood ons de mogelijkheid de ambtenaar van onze voorkeur aan te geven. Op grond van de informatie die over de desbetreffende ambtenaren werd vermeld, kozen wij voor die bewuste mevrouw. Vervolgens kregen we te horen dat uitgerekend die ene ambtenaar geen homoparen wilde huwen.”

Hij en zijn vriend ervoeren die weigering als een belediging. „Daarom heb ik een klacht ingediend bij het gemeentebestuur. Ik vind dat het maatregelen moet nemen. Het gaat om een buitengewone ambtenaar die niet in vaste dienst is en dus niet voor haar broodwinning afhankelijk is van de gemeente. Het sluiten van huwelijken is voor haar een soort hobby. Dat zij die geloofsovertuiging heeft is prima, maar dan moet ze de consequenties eruit trekken nu de wet het huwen van homo's mogelijk maakt. Stel je voor dat ambtenaren bezwaar zouden maken tegen het huwen van Joden, hindoestanen of Surinamers? Dat zou toch ook niemand pikken?”

Met dit verschil dat het bij Joden, hindoestanen en Surinamers om de identiteit van mensen gaat en bij homo's om gedragingen.

„Het scheiden van identiteit en gedraging vind ik belachelijk. Dat is echt onzin.”

Zo bijzonder is dat toch niet? Dat doen we bij pedoseksuelen toch ook?

„De wet biedt de mogelijkheid voor mij om te huwen en dan heeft een ambtenaar niets met mijn gedraging te maken.”

Blijft staan dat de Algemene wet gelijke behandeling het treffen van maatregelen tegen gewetensbezwaarde ambtenaren in een dergelijk geval verbiedt.

„Dat wil ik nog wel eens zien. Ik stel daar tegenover dat wij ons door die ambtenaar gediscrimineerd voelen. Ik kan ook naar de commissie toe.”

„Overdreven”
Die vlieger gaat volgens de Amersfoortse advocaat mr. P. J. Den Boef niet op. „Het sluiten van een huwelijk is een eenzijdige overheidshandeling. Volgens vaste rechtspraak van de commissie vallen zulke handelingen niet onder het bereik van de Algemene wet gelijke behandeling. Dat homopaar uit Leeuwarden zal dus bot vangen bij de commissie. Daarentegen kan de betrokken ambtenaar, als ze zou worden ontslagen, wel bij de commissie en ook bij de rechter terecht. Zij wint het op alle fronten. Daarom is al die commotie zwaar overdreven. Wat de gemeente Leeuwarden heeft aangekondigd, is flagrant in strijd met de wet. Alleen als er geen sprake zou zijn van gewetensbezwaren of als de gemeente geen alternatief heeft, komt de zaak anders te liggen. Maar in Leeuwarden zijn genoeg andere ambtenaren die wel een homohuwelijk willen sluiten.”

De Boef was al langer met de kwestie van de gewetensbezwaarde ambtenaren van de burgerlijke stand bezig. Aanleiding voor hem was het besluit van het gemeentebestuur van Alphen aan de Rijn om geen buitengewone ambtenaren met gewetensbezwaren meer aan te stellen. Niet lang nadat Den Boef de regeling had opgevraagd en vermeld had dat de gemeente in strijd handelde met de wet, werd de gewraakte passage geschrapt.

De gemeente Amsterdam kondigde eind vorig jaar aan geen mededogen te zullen hebben met ambtenaren die zouden weigeren homo's te huwen. De toenmalige staatssecretaris van justitie, Cohen, floot Amsterdam terug.

De gemeente Den Haag plaatste enkele maanden geleden een advertentie voor de functie van ambtenaar van de burgerlijke stand waarbij werd vermeld dat gegadigden bereid moesten zijn zowel het hetero- als het homohuwelijk te sluiten. Na vragen van het raadslid Pijl van de SGP/GPV/RPF-fractie liet het gemeentebestuur weten ruimte te zullen laten voor gewetensbezwaarde ambtenaren.

Raadsleden
„Een gewetensbezwaarde werknemer die in zijn belangen wordt geschaad, kan zich ook beroepen op een richtlijn van Sociaal-Economische Raad. Die roept de werkgever op zich in te spannen voor het zoeken van een oplossing. Voorwaarde is wel dat de werknemer zijn gewetensbezwaren tijdig meldt”, aldus Den Boef.

De Amersfoortse advocaat, die tevens hoofdbestuurslid is van de SGP, roept raadsleden ertoe op bij gemeentebesturen te informeren naar een eventuele regeling in verband met het sluiten van (homo)huwelijken. Hij zou het toejuichen als gemeenten zo'n regeling eerst voorleggen aan de Commissie Gelijke Behandeling voordat ze wordt ingevoerd. „Dan wordt meteen duidelijk wat kan en wat niet kan.”