Voorpagina 1 december 2000

Dossier Presidentsverkiezingen VS

Conflict parlement en rechter dreigt in Florida

Hooggerechtshof gaat
eis Bush bestuderen

Van onze correspondent
NEW YORK – De negen rechters van het (federale) hooggerechtshof van de VS in Washington (DC) buigen zich vanmiddag over het Republikeins-Democratische conflict over de uitslag van de presidentsverkiezing in Florida.

Formeel gaat het hierbij alleen om de vraag of het hooggerechtshof van de staat Florida zijn bevoegdheden heeft overschreden toen het bepaalde dat de tweede ronde van hertellingen van de stemmen meegerekend diende te worden in het eindresultaat. Feitelijk gaat het hierbij om een verschil van 393 stemmen voor de Republikein George Bush. Diens voorsprong op zijn Democratische rivaal, Al Gore, bedroeg inclusief de tweede hertelling 537 stemmen en zonder die tweede ronde 930 stemmen.

Bush is toch al tot winnaar verklaard (hetgeen door Gore juridisch wordt aangevochten), dus dat stemmenverschil maakt voor het eindresultaat weinig meer uit. Maar intussen schrijven de advocaten die de Republikeinen in Washington vertegenwoordigen in hun laatste schriftelijke toelichting op de zaak „dat het parlement van Florida het grondwettelijk recht heeft om Florida's 25 kiesmannen aan te wijzen.” Deze bewering komt niet uit de lucht vallen. Morgen komt de Democratische klacht tegen Florida's officiële einduitslag voor in Tallahassee. Het staat nu al vast dat die kwestie doorschuift naar het hooggerechtshof van Florida, wat rechter Sanders Sauls ook beslist. De verliezende partij gaat namelijk zeker in beroep.

Het hooggerechtshof kan theoretisch dus nog beslissen dat er opnieuw geteld moet worden, met als gevolg dat Al Gore alsnog tot winnaar verklaard wordt in Florida. Dan zouden de 25 kiesmannen die op 18 december de 43e president van de VS moeten kiezen op Gore moeten stemmen. Om dat te voorkomen, wil de Republikeinse meerderheid van het parlement van Florida op zo kort mogelijke termijn een speciale zitting beleggen waarin de 25 kiesmannen voor George Bush worden benoemd. Dat kan een potentieel conflict opleveren tussen het hooggerechtshof en het parlement, wanneer beide instituten een verschillende „winnaar” aanduiden. Daarom proberen de Republikeinen deze kwestie nu indirect voor te leggen aan het federale hooggerechtshof, in de hoop dat dat een uitspraak over deze zaak doet.

Al Gore en zijn vice-presidentskandidaat, Joseph Lieberman, klommen meteen op de barricaden. „De Republikeinen proberen hiermee de democratische wil van de kiezers te dwarsbomen”, aldus Lieberman. Volgens de advocaten van Gore „heeft het parlement van Florida niet het recht om zelf kiesmannen te benoemen.” Gores advocaten vragen het hof in Washington zich hier niet over uit te spreken, omdat deze kwestie geen deel uitmaakt van de oorspronkelijke Republikeinse klacht tegen het hooggerechtshof van Florida.

Rosenbergs
Tientallen mensen bivakkeerden de afgelopen nacht voor de trappen van het hooggerechtshof, in de hoop een van de vijftig plaatsen voor het publiek te bemachtigen en deze historische bijeenkomst van 's lands hoogste rechtscollege te kunnen bijwonen.

De advocaten van beide partijen krijgen 45 minuten de tijd om hun standpunten toe te lichten. Gewoonlijk duurt het dan maanden voordat de hoge rechters zich uitspreken. Maar het kan ook sneller. In 1953 hoorde het hof op 18 juni het beroep aan tegen het doodvonnis van het echtpaar Julius en Ethel Rosenberg, dat schuldig was bevonden aan het doorgeven van atoomgeheimen aan de Russen. Binnen 24 uur bevestigde het hooggerechtshof deze doodstraf en enkele uren later werden beide Rosenbergs geëxecuteerd. Gezien de inzet van de huidige bijeenkomst –het presidentschap van de VS– verwacht men dat de twee dames en zeven heren van het hof Amerika en de wereld niet al te lang op hun beslissing zullen laten wachten.

Zie ook:
Amerikaanse democratie in de verlenging