Rouvoet bepleit proefproces voor Europees hof

Raad van Europa
tegen euthanasiewet

„De wet op de euthanasie die de Nederlandse Tweede Kamer heeft aangenomen, is in strijd met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens”, stelde Gatterer gisteren. Zij dringt er bij de Nederlandse Eerste Kamer op aan het wetsontwerp niet aan te nemen.

„Artikel 2 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) stelt dat niemand een ander opzettelijk mag doden. Dat is een garantie voor het recht op leven, met name voor ongeneeslijk zieken en stervenden in de 41 landen die lid zijn van de Raad van Europa, Nederland inbegrepen. In juni 1999 nog hebben wij alle lidstaten een dringende aanbeveling gestuurd geen inbreuk te maken op dat recht”, aldus Gatterer.

Volgens haar kan de wens van een ongeneeslijk zieke nooit een juridische rechtvaardiging zijn voor een derde om hem te doden. Daarnaast wijst zij op het recht van elke ongeneeslijk zieke om waardig te sterven. „Het recht en de bescherming van leven moeten in alle stadia van het bestaan worden gerespecteerd.”

Onvervreemdbaar
Tweede-Kamerlid Rouvoet (RPF/ GPV) heeft tijdens het debat over de euthanasiewet dit artikel ook aangehaald in zijn opsomming van bezwaren tegen het voorstel. „Ik heb omstandig beargumenteerd dat het onvervreemdbare recht op leven aan het EVRM ten grondslag ligt. De euthanasiewet is bovendien niet alleen in strijd met de geest van de wet, maar ook met de letter. In artikel 2 worden enkele uitzonderingen op de beschermwaardigheid van het leven opgesomd. Het eigen verzoek om euthanasie van een patiënt, het recht op zelfbeschikking dus, wordt daar niet genoemd.”

Rouvoet is dan ook verheugd dat de Raad van Europa „niet zomaar accepteert dat een lidstaat een eigen weg gaat die op gespannen voet staat met afspraken die in verdragen zijn vastgelegd.”

Het parlement van de raad telt 582 leden, die tevens lid zijn van een parlement van een van de 41 lidstaten. De raad is geen instelling van de Europese Unie, maar beschikt volgens Rouvoet wel over „het nodige interne gezag, zeker op het gebied van mensenrechten, waar de raad zich vooral mee bezighoudt.”

Minister Korthals van Justitie acht de nieuwe euthanasiewet niet in strijd met het EVRM. Volgens de bewindsman regelt het verdrag de bescherming van de mens tegen derden; iemand die zelf op verzoek wil sterven omdat hij ondraaglijk en uitzichtloos lijdt, valt niet onder deze bepaling.

Geschil
De Raad van State heeft van tevoren bovendien getoetst of het voorstel in strijd was met internationale (mensenrechten)verdragen. Blijkens zijn advies was dit niet het geval, aldus Korthals tijdens het debat. „Dat is mijn oprechte overtuiging,” zo zei Korthals vorige week tijdens het euthanasiedebat.

Op dit punt blijft er dus een essentieel verschil van mening bestaan. Rouvoet vindt dat dit geschil via een proefproces aan het Europese Hof van Justitie moet worden voorgelegd. Dit hof heeft zich nog niet over de kwestie uitgelaten, omdat het niet adviseert over op stapel staande wetgeving. Het hof kan alleen een bestaande wet aan de Europese verdragen toetsen. „Dat moet dan ook gebeuren”, aldus Rouvoet.