GroenLinks: Trouwen
in kerk moet volstaan

De Nederlandse wetgeving bevat nu nog twee bepalingen die het aangaan van een kerkelijk huwelijk strafbaar stellen als het huwelijk niet eerst voor de burgerlijke stand is aangegaan. „Bestudering van artikelen in de christelijke en de kerkelijke pers” heeft GroenLinks-woordvoerster Halsema echter doen inzien dat de bezwaren tegen het homohuwelijk in orthodox-christelijke kring zo groot zijn dat velen zich er de vraag stellen of het instituut huwelijk niet zo is uitgehold dat zij de overheid hierin niet meer kunnen volgen.

Volgens Halsema brengt de vrijheid van godsdienst en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van burgers met zich mee dat christenen mogen afzien van een burgerlijk huwelijk en volstaan met een ceremonie in de kerk. Halsema heeft dit voorstel vanmiddag, op de eerste dag van de behandeling van de begroting van Justitie, in de Tweede Kamer gedaan.

Christenen die deze weg willen bewandelen, kunnen dan twee dingen doen, zo legt Halsema desgevraagd uit. Of zij laten het bij een kerkelijke bevestiging en gaan dan voor de burgerlijke stand als ongehuwd samenwonend verder door het leven. „Maar omdat het voor de kerk getrouwd zijn voor christenen doorslaggevend kan zijn, hoeft dat voor hen geen bezwaar te zijn.”

De tweede mogelijkheid is dat zij –als zij die status niet willen– nadien toch bij de burgerlijke stand langsgaan om hun huwelijk administratief te laten registreren. „Ze kunnen dat dan zelf zien als een louter administratieve handeling, terwijl ze wel de burgerlijke rechten en plichten ontvangen die aan het huwelijk zijn verbonden.”

Stuivertje toewerpen
De woordvoerders van de coalitiefracties staan afwijzend tegenover dit voorstel. PvdA-woordvoerder Santi noemt het idee „zeer vergaand” en acht het zelfs „principieel in strijd met de scheiding van kerk en staat.” „Volgens dat principe is het immers zo dat de gevolgen van een burgerlijk huwelijk geheel anders zijn dan die van een kerkelijk huwelijk.”

VVD-woordvoerder Vos is om dezelfde „principiële” redenen tegen het voorstel. Hij noemt het idee bovendien „halfslachtig.” „GroenLinks heeft ingestemd met het homohuwelijk, maar wil nu wel een stuivertje toewerpen aan christenen die daar moeite mee hebben.” Dittrich (D66) gaat het verst in zijn kritiek. Hij verwijt christenen die deze weg willen bewandelen, dat zij van „twee walletjes” willen eten. „Als je tegen het homohuwelijk bent, is het niet principieel om het burgerlijk huwelijk om die reden af te wijzen maar daarna toch dezelfde rechten te willen als burgerlijk gehuwden. Christen moeten dan maar willen lijden en niet trouwen.”

Zegen
De kleine christelijke fracties reageren eveneens afhoudend. SGP-woordvoerder Van der Staaij wijst erop dat de kerken uit de gereformeerde gezindte een commissie hebben gevormd die dit onderwerp nader bestudeert. Hij wil de resultaten van die bezinning eerst afwachten. Hij zegt ook te hopen dat staatssecretaris Cohen van Justitie bereid zal zijn met de kerken in overleg te treden.

Voor de eerste variant van Halsema voelt de SGP sowieso niets. „De kerk geeft dan haar zegen aan ongehuwd samenwonen. Maar we willen niet alle veranderingen op dit punt bij voorbaat afwijzen. Een heroriëntatie op dit punt is noodzakelijk zodra het homohuwelijk een feit is. Maar zolang dat nog niet het geval is, willen we ons op niets vastleggen. Laten we hopen dat het wetsvoorstel strandt in de Eerste Kamer.”

Rouvoet (RPF/GPV) legde Halsema vanmiddag de vraag voor wat haar tot haar voorstel heeft gebracht. „Het is helemaal niet zo dat kerkelijke mensen zich ineens massaal gediscrimineerd voelen. Zij vinden alleen dat de overheid een grote druk heeft gelegd op de relatie tussen het burgerlijk en het kerkelijk huwelijk. Maar dat betekent niet dat binnen de kerken ineens enorme behoefte bestaat aan het schrappen van wetsartikelen. Velen willen het burgerlijk en het kerkelijk huwelijk juist graag zo dicht mogelijk bij elkaar houden.”