Een Argentijnse van goede komaf
Intelligent, ambitieus, charmant, aantrekkelijk, sociaal en diplomatiek. Deze karaktereigenschappen heeft Máxima Zorreguieta, de verloofde van prins Willem-Alexander. Zo typeren mensen die haar hebben ontmoet haar. Portret van een Argentijnse die naar verwachting ooit Nederlands koningin wordt.
Wie Máxima echt is, weet alleen haar verloofde. Hem zal zij een blik in haar binnenste gunnen. De rest van de Nederlanders maakt ze het niet gemakkelijk haar te leren kennen. Haar kennissen heeft ze kort na het begin van de romance het zwijgen opgelegd. Zij kregen vanuit New York e-mailtjes. Die verboden hen met de pers te spreken. Wie het toch deed, was geen vriend meer. Een enkeling durfde dit verbod naast zich neer te leggen.
Identiteit
Sommigen vergat ze het zwijgen op te leggen. Hanny Veenendaal, de Nederlandse die haar in New York het Nederlands bijbracht, publiceerde haar dagboeken. Echte onthullingen zaten er niet in. Máxima kocht dropjes voor haar lerares. Ze vertelde over weekeinden in Engeland en België waarbij ze andere vorstelijke en adellijke personen ontmoette.
Het contact tussen Veenendaal en de Argentijnse ontstaat op 1 september 1999. Een dag nadat in Nederland haar identiteit bekend is geworden. Het meisje dat door de roddelbladen op het koninklijk zeilschip de Groene Draeck en in Italië met de prins is gesignaleerd, is volgens de Volkskrant Máxima Zorreguieta.
Gemakkelijk heeft ze het niet de eerste tijd van haar koninklijke verkering. Haar appartement aan 225 West 20th Street in New York wordt het doelwit van menig Nederlandse fotograaf. Veel journalisten proberen haar aan de lijn te krijgen. Ze staat in die tijd gewoon nog in het telefoonboek. Het enige wat zij horen is het antwoordapparaat. Een Engelssprekende dame met Spaans accent vraagt hen na de piep een boodschap achter te laten. Teruggebeld wordt er niet.
Les één voor mogelijke koninginnen heeft ze op dat moment al perfect onder de knie. Praten met de pers wordt door de aanstaande schoonfamilie niet gewaardeerd. Ze zal het nooit doen. Hoe sommige zich journalist noemende mensen het ook proberen. Ik kan niets zeggen, is het enige wat ze zegt tegen tv-presentator Willibrord Frequin die haar in Brussel opwacht.
Oudste dochter
Bij haar geboorte op 17 mei 1971 duidt niets erop dat Máxima ooit koningin zal worden. Haar wieg stond wel niet op de pampa's en haar vader was geen gaucho (veehoeder). Máxima kwam ter wereld in een privé-kliniek in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Haar ouders hadden en hebben daar een appartement in de Uriburustraat in de wijk Recoleta. Het is een gegoede buurt. Zij is de oudste dochter van Jorge Horacio Zorreguieta en Maria del Carmen Cerruti Carricart. De voorouders van beiden waren naar Argentinië geëmigreerde Basken. Na Máxima worden nog drie kinderen geboren: Martin (1972), Juan (1982) en Inés (1984).
Het is het tweede huwelijk van Jorge Zorreguieta. Uit zijn eerste met de filosofe Marta Lopez Gil heeft hij drie dochters: Maria (1956), Angeles (1959) en Dolores (1965). De laatste woont in New York en is kunstenares. Zij zou via haar werk afstand hebben genomen van het verleden van haar vader.
Dat verleden speelt nog geen rol als Máxima in juni 1971 gedoopt wordt. Haar vader is dan nog actief als landbouwlobbyist, een wereld waarin hij verzeild is geraakt dankzij zijn huwelijken. Zijn beide vrouwen komen uit de wereld van de grootgrondbezitters. Zelf werkt hij na de middelbare school bij de douane. Daarna begint zijn mars door de landbouwinstituties. De tocht eindigt in 1976 voorlopig als staatssecretaris van Landbouw in de junta van generaal Videla. Drie jaar later wordt hij minister.
Tot 1981 blijft hij lid van de regering. Het zijn deze jaren die een schaduw werpen over de relatie tussen Máxima en prins Willem-Alexander. Als burger heeft Zorreguieta geen bloed aan zijn handen, maar hij is wel moreel verantwoordelijk voor de mensenrechtenschendingen door het regime-Videla.
Na zijn ministerschap blijft Zorreguieta zich inzetten voor de belangen van de Argentijnse landbouw. Zo is hij nu nog president van de Suikercentrale. Hij is bovendien lid van de International Policy Council on Agriculture and Trade (IPC). Deze organisatie werd in de tweede helft van de jaren tachtig opgericht en geeft gevraagd en ongevraagd adviezen aan onder meer de wereldhandelsorganisatie WTO. De familie behoort tot de gegoede klasse, maar niet tot de elite.
School
In de tussentijd heeft Máxima korte tijd de Malinchrodt School, gerund door Duitse nonnen, bezocht. Haar echte scholing krijgt ze tot haar achttiende aan het Spaans- en Engelstalige Northlands College. Deze privé-school wordt bezocht door leerlingen uit de midden- en hogere klassen. De ouders betalen een fors bedrag aan schoolgeld. De leerlingen dragen een uniform. Het is niet de chicste school van Buenos Aires, maar over haar nu misschien wel bekendste leerling zwijgt zij. Oud-studentes herinneren zich Máxima vooral als het bruinharige meisje dat een enthousiast lid was van het schoolvolleybalteam.
Na haar middelbareschooltijd studeert Máxima tussen 1989 en 1996 economische wetenschappen aan de Pontificia Universidad Católica Argentina (UCA) in Buenos Aires. Over de vijfjarige studie doet ze zeven jaar. In die tijd werkt zij bij de Bank Boston in Buenos Aires. Ook werkt ze een tijdje bij een vermogensbeheerder. Medestudenten omschrijven haar als iemand met een sterk gevoel voor public relations en diplomatie. Iets wat haar in de toekomst nog goed van pas kan komen.
De UCA is een private universiteit, en de faculteit economie is een van de beste van het land. De in Argentinië gespecialiseerde historicus dr. H. P. Vogel was in de jaren tachtig gastdocent aan die universiteit. Volgens hem is de faculteit qua niveau te vergelijken met het Nederlandse Nyenrode, waar onder anderen premier Kok heeft gestudeerd. Er heerste een keurige sfeer, de leerlingen luisterden goed.
Historica Susana Menéndez noemt de UCA een conservatieve universiteit. De rector wordt benoemd door Argentijnse bisschoppen. De huidige rector is een geestelijke, monseigneur Zecca.
Goede leerling
Máxima is ze een goede studente. Een heel gewoon en zeer sympathiek meisje en bovendien een goede leerling, herinnert José Cradero, de secretaris van de faculteit economie, zich. Zij had een indrukwekkende cijferlijst. Máxima haalde bijvoorbeeld een tien op het vak economische wereldgeschiedenis en een negen voor het vak vergelijkende economische systemen.
Ze studeerde uiteindelijk af met een negen op haar afstudeerscriptie over de monetaire politiek in het gedachtegoed van vooral de Oostenrijkse Economische School. Haar begeleider was professor Juan Carlos Cachanosky. Hij herinnert zich weinig over de precieze inhoud van haar eindscriptie. Máxima had het voornemen een heel goed werkstuk te schrijven, en dat is haar gelukt. Máxima's eindscriptie werd vernietigd in 1998. Standaardprocedure, volgens de secretaris van de faculteit economie, Cradero. Uit ruimtegebrek worden de afstudeerscripties slechts twee jaar lang bewaard.
Cachanosky herinnert zich dat Máxima een van de beste leerlingen van haar klas was. Ze had veel vragen en bleef na afloop van mijn college vaak met medestudenten napraten over de inhoud van de les. Een heel sociaal meisje, uiterst charmant en met veel vrienden.
Faculteitssecretaris Cradero sprak als docent filosofie tijdens zijn lessen vaak over mensenrechten en de repressie in de juntajaren. Cradero herinnert zich geen enkele respons van Máxima op het onderwerp. Ze reageerde, voorzover ik weet, nooit. Andere leerlingen, vooral in de hogere klassen, onderbraken de docent wel. Ze waren het meestal eens met de militairen en verdedigden de repressie altijd met dezelfde argumentatie: er was geen andere manier om de linkse terreur te bestrijden.
Slechts weinig studenten aan de UCA hebben een kritischer blik op de daden van het militaire regime. Ik herinner me een jongen die na zo'n discussie naar me toe kwam. Zijn vader, een journalist, werd ontvoerd en keerde nooit terug. Hij wordt nog steeds vermist. De jongen was blij dat er eindelijk over gepraat werd. Volgens Cradero was de jongen een van de zeer weinige UCA-studenten van verdwenen ouders. Op deze universiteit zitten weinig kinderen van ouders met linkse sympathieën.
Carrière
In haar vrije tijd leeft Máxima het leven zoals meisjes van de gegoede klasse in Argentinië dat doen. Ze bezoekt regelmatig polowedstrijden. In de winter gaat ze skiën. Op bruiloften en partijen is ze een vrolijke feestvierder. Zo maakt tv-kijkend Nederland in 1999 ook kennis met haar. Een dansende en drinkende Máxima vult het scherm. Zelf zal ze zich ongetwijfeld op een andere manier hebben willen presenteren. De vrienden die deze video hebben verkocht, behoren intussen niet meer tot haar kring.
Ze streeft in die jaren een carrière in de financiële wereld na. Na afloop van de studie trekt ze naar New York. Haar eerste werkgever is de HSBC Bank. Bij de mannen in de Amerikaanse stad valt ze in de smaak. Ze heeft een tijdje een relatie met Dieter Zimmerman. Zijn naam staat nog op de brievenbus van haar woning als haar relatie met Willem-Alexander bekend wordt.
Begin juli 1998 treedt Máxima in dienst bij de bank Dresdner Kleinwort Benson. Daar heeft ze dienstverlening aan portfoliomanagers voor Latijns-Amerika in haar portefeuille. Bijna een jaar later verlaat ze deze bank. Ze heeft dan in april 1999 in het Spaanse Sevilla prins Willem-Alexander ontmoet. Als de relatie uitlekt, werkt ze bij de Deutsche Bank in New York. Zij moet obligatieleningen die de bank begeleidt, slijten aan institutionele beleggers. In die tijd solliciteert ze tevergeefs bij ING Barings.
Intussen lijkt ze zich afgezien van haar koninklijke vriend in niets van een doorsnee New Yorker te onderscheiden. Ze doet boodschappen bij de kruidenier in haar buurt. Ze laat haar kleren stomen bij de stomerij. Ze is lid van de sportschool Chelsea Piers. Met behulp van de moderne fitnesstoestellen houdt ze haar conditie op peil. Ze let tevens nauwlettend op haar gewicht. Evenals Willem-Alexander heeft Máxima de neiging wat uit te dijen.
Wennen
In de begintijd is de romance vooral een weekendaangelegenheid. Zo vaak als het programma van Willem-Alexander het toelaat, steekt hij de oceaan over of komt zij naar Nederland. Het heen-en-weergevlieg en het tijdsverschil laten bij de prins soms zichtbare sporen na. Bij het diner tijdens het staatsbezoek van de Franse president Chirac in februari 2000 is de jetlag van het prinselijk gezicht af te lezen.
Tijdens haar bezoekjes aan Nederland leert Máxima de koninklijke familie en de vriendenkring van de prins kennen. Tegenover hen laat ze zich ontvallen geenszins onder de indruk te zijn van de status van haar vriend. Ze is verliefd op Willem-Alexander om wie hij is en niet om wat hij is.
Het leven dat zij leidt in New York vindt ze vele malen aantrekkelijker dan dat aan het hof in Den Haag. Met de mores van het Nederlandse hof maakt ze snel kennis. Haar wordt te verstaan gegeven dat roken en drinken in het openbaar niet passend zijn. Te korte rokken mogen ook niet. Evenmin als te veel geflikflooi met haar vriend. Het is even wennen voor de Argentijnse.
Zowel Máxima als de Nederlandse koninklijke familie beseft dat haar een grote overgang te wachten staat, mocht het tot een huwelijk komen. Vandaar dat zij een heel traject van informele kennismaking en oriëntatie afwerkt. Ze praat met de Leidse professor Halberstadt. Hij is een goede kennis en adviseur van de Koningin. Het gesprek wordt bekend omdat het tweetal vergezeld van Halberstadts dochter in een Amsterdams café worden gesignaleerd.
Begin maart doorbreekt de Rijksvoorlichtingsdienst een traditie. Die doet, in de persoon van hoofddirecteur Brouwers, uit zichzelf mededelingen over Máxima. In de marge van het Tweede Wereldwaterforum vertelt hij aan journalisten dat de vriendin van de prins naar Brussel verhuist.
Het doel van de oversteek is dat zij en de prins elkaar zo rustig beter kunnen leren kennen. Máxima kan in Brussel ook wennen aan het leven in Europa, dat toch geheel anders is dan in Argentinië of New York. In Brussel werkt ze opnieuw voor de Deutsche Bank. Zij is vice-president van de global banking division EU-related research en gaat zich dus bezighouden met de aandelenmarkt van de landen in de Europese Unie.
Dineren
Eind mei gaat ze daar definitief aan de slag. In de tijd die volgt, brengt ze de weekeinden door met haar vriend, als zijn agenda dat tenminste toelaat. Een jacht op het tweetal door de media wordt er niet echt gemaakt. Natuurlijk verschijnen er foto's als zij een bruiloft van vrienden in Rijswijk bijwonen. Van een vakantie in Lech publiceren de bladen foto's die zij van de burgemeester hebben gekregen.
De twee raken er gaandeweg van overtuigd dat zij een gemeenschappelijke toekomst aan kunnen. Op 18 november dineren zij met beide ouderparen op Paleis Huis ten Bosch. Een oplossing voor het probleem dat Jorge Zorreguieta heet, is er dan nog niet. De Kerst brengen ze dat jaar met haar ouders in Argentinië door.
Aan alle twijfels rond de status van Máxima komt op 31 januari een eind. Tot ieders verrassing verschijnt zij aan de zijde van prins Willem-Alexander op het privé-verjaardagsfeestje van koningin Beatrix in het Amsterdamse Stedelijk Museum. Lachend ondergaat ze het spervuur van de flitslichten. Iedereen mag het weten: zij heeft haar prins gevonden.
Bea Versteeg