Akkoord over Russische rol in KFOR

De Amerikaanse en de Russische ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie bereikten gisteravond overeenstemming over Ruslands rol in de vredesmacht in Kosovo. De Amerikaanse minister van Defensie William Cohen had donderdagavond, nadat het overleg was verdaagd, al gezegd dat er „grote vorderingen” waren geboekt.

Amerikaanse woordvoerders verklaarden dat tijdens twee dagen onderhandelen overeenstemming was bereikt over de wijze waarop de Russen zouden werken onder NAVO-bevel en over de verdeling van taken op het vliegveld van Pristina, dat Russische paratroepers zonder overleg met de NAVO hebben ingenomen. Het struikelblok bleef echter de Russische eis om in Kosovo een eigen sector toegewezen te krijgen. Daarover werd gisteren verder gesproken.

Een complicerende factor in de onderhandelingen werd gevormd door de vijandige houding die het Bevrijdingsleger van Kosova (UCK) er jegens de Russen op nahoudt. Rusland eist dat het etnisch Albanese leger direct wordt ontwapend; de NAVO wil vooralsnog niet verder gaan dan een demilitarisering, wat inhoudt dat het UCK zijn commandostructuur moet ontbinden, afstand moet doen van zijn uniformen en zijn zware wapens –die het nauwelijks bezit– moet inleveren.

Vertrouwen
De inhoud van het akkoord was gisteravond nog niet precies bekend. Volgens NAVO-bronnen zal Rusland geen eigen zone krijgen. In plaats daarvan legert Moskou 3000 militairen in de Duits-Nederlandse, de Franse en de Amerikaanse zone. Als troostprijs houdt Rusland een aantal militairen op het vliegveld van de hoofdstad Pristina.

De komst van Russische militairen kan een gunstig effect hebben op KFOR, dat hard probeert het vertrouwen van de bevolking te winnen. De Nederlandse commandant van de Gele Rijders, overste Van Loon, zei dat de eventuele komst van Russische militairen kan bijdragen aan het vertrouwen van de Servische bevolking in KFOR.

De vredesmacht heeft gisteren actie ondernomen tegen het Kosova Bevrijdingsleger UCK. In Prizren, 'hoofdstad' van de Duits-Nederlandse zone in Kosovo, mogen UCK-leden met ingang van vandaag geen wapens of uniform meer dragen. Gevangenen van het UCK werden bevrijd. KFOR wil een niet mis te verstaan signaal afgeven aan de rebellen dat zij de enige ordetroepen in Kosovo zijn.

De tijd begint voor KFOR te dringen om orde op zaken te stellen. De Joegoslavische autoriteiten beweren dat de vredesmacht te weinig doet om etnische Serviërs te beschermen. Een vertegenwoordiger van de regering in Belgrado heeft hierover een gesprek gehad met de autoriteiten van de vredesmissie. Tienduizenden etnische Serviërs ontvluchten Kosovo uit angst voor het UCK.

Helemaal ongegrond is die angst niet. De UCK-gevangenen, onder wie zeker één etnische Serviër, die door KFOR in Prizren werden bevrijd, waren volgens journalisten hard toegetakeld. Een 70-jarige gevangene was doodgeslagen, vastgebonden op een stoel. In de Franse zone van Kosovo namen UCK-troepen de macht in het dorp Srbica over. Toekijkende KFOR-militairen durfden niet op te treden.

De interim-gezant van de VN voor Kosovo, Vieira de Mello, is bezorgd over de exodus van Serviërs. Hij bezwoer hen te blijven: „Zonder Serviërs is Kosovo geen Kosovo meer,” aldus de VN-gezant.

In soortgelijke bewoordingen uitte zelfs de leider van het UCK, Hashim Thaci, zich: „De Albanese gemeenschap heeft de Serviërs nodig,” zei Thaci. De UCK-leider vertelde journalisten dat zijn rebellen niet uit zijn op wraak. Ook weersprak hij opmerkingen van plaatselijke UCK-commandanten dat de beweging voorlopig nog niet bereid is de wapens in te leveren. „Natuurlijk zullen wij ons ontwapenen”, zei Thaci.

Tribunaal
De NAVO heeft de vredesmacht KFOR opgedragen onderzoekers van het Joegoslavië-tribunaal te helpen bij de jacht op vermeende oorlogsmisdadigers in Kosovo.

De hoofdaanklaagster van het Joegoslavië-tribunaal van de Verenigde Naties in Den Haag, Louise Arbour, zei dat gisteren in Brussel na overleg met secretaris-generaal Solana van de NAVO. KFOR krijgt ruime bevoegdheden om de onderzoekers bij te staan.

Zo'n tien medewerkers van het tribunaal zijn al in Kosovo om onderzoek te doen.

„Kosovo zonder Serviërs is geen Kosovo meer”

Schotse KFOR-militair verdwaald