| Special: De Nieuwe Bijbelvertaling van 2002 Reacties op bijbelvertaling gebundeld
„Kritiek op NBV is
vaak emotioneel”Van onze kerkredactie
HAARLEM – Veel kritiek op de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) heeft een emotionele kant. De Bijbel is voor velen primair een geloofsboek. „Soms wordt een vertaling zo gecanoniseerd dat elke andere vertaling bij voorbaat onmogelijk is.” Gehechtheid aan de Statenvertaling (SV) kan volgens de NBV-projectgroep nooit betekenen dat de Bijbel niet meer vertaald zou mogen worden voor een nieuwe generatie die met de ”monumentale” SV niet meer uit de voeten kan. Dat stelt de NBV-projectgroep in een brochure over de reacties op de NBV. Daarin worden de reacties geïnventariseerd die zijn binnengekomen op de publicatie van de eerste deeluitgaven van de NBV, onder meer in ”Werk in uitvoering”. Alle briefschrijvers ontvangen persoonlijk een inhoudelijk antwoord op hun reacties. De reacties in artikelen, brieven, radio- en televisieprogramma's worden op een systematische manier geclassificeerd en verwerkt. Bij iedere reactie wordt de vraag gesteld of deze hout snijdt binnen de voor de NBV geldende kaders. De vertaalprincipes en de uitwerking daarvan in de vertaalafspraken zijn daarbij het criterium. „Kritiek die eigenlijk uitgaat van een heel ander soort vertaling, wordt niet in overweging genomen.” Uit veel reacties spreekt volgens de brochure de hoop dat de NBV een goede opvolger zal zijn van de NBG-vertaling van 1951. Maar de NBV wil méér zijn dan dat en is niet een gemoderniseerde NBG 1951. Integendeel, de vertaling van 1951 staat qua vertaalmethode nog dicht bij de SV, terwijl de NBV volgens geheel andere principes te werk gaat: een vertaling die niet brontaal- maar brontekstgetrouw wil zijn. De meeste detailkritiek richt zich op het laatste. „Critici merken op dat de vertaling te vrij omgaat met de brontekst, waardoor betekenissen en verbanden verloren gaan, of waardoor elementen worden toegevoegd.” Transformatie
Volgens de brochure past de NBV tranformaties toe: de informatie wordt dan taalkundig op een andere manier gerangschikt dan in de brontekst. Toch geeft de kritiek op de NBV wel te denken, erkent de brochure. „Gaat de NBV op dit punt misschien toch te gemakkelijk met de brontekst om? Zijn de vertaalregels wel duidelijk, en zijn ze consequent toegepast?” De NBV wil nadrukkelijk geen Bijbel zijn waarin alle elementen uit de toenmalige cultuur verdwenen zijn, zegt de brochure. Dat impliceert dat transculturatie (het omzetten van culturele elementen in begrippen uit onze cultuur) slechts in beperkte mate wordt toegepast. „Anderzijds mag de vertaling niet onduidelijk zijn wanneer zij voor de oorspronkelijke lezers duidelijk was.” | 