Kettingbrieven twijfelachtig

Steeds vaker klagen bezitters van een e-mailadres op internet over ongevraagde berichten waarin zij worden aangespoord de ontvangen elektronische post door te sturen naar vrienden en bekenden. Precies zoals bij de traditionele kettingbrief is de inhoud vaak hoogst twijfelachtig, maar toch zijn er iedere keer weer mensen die zwichten voor de smeekbede om toch vooral de ketting niet te verbreken.

Ook in de gereformeerde gezindte heeft het verschijnsel zijn intrede gedaan. Allerlei bekende en minder bekende figuren, onder wie predikanten, evangelisten en journalisten, troffen afgelopen week in hun elektronische postbus een bericht aan over een Braziliaans jochie, Brian, die een afwijking zou hebben aan de hartspier. Volgens het bericht heeft hij een transplantatie nodig die meer dan 200.000 gulden kost.

Er zijn verschillende lezingen van het kettingmailtje. Een daarvan spreekt over een bedrijf, Internet Service Purvoyer (ISP), dat voor ieder herkenbaar mailtje 1 dollarcent betaalt. Een andere versie, die beter aansluit bij het oorspronkelijke Spaanstalige mailtje, zegt dat alle internetproviders in binnen- en buitenland 1 dollarcent betaalt voor de mailtjes die hen passeren. Kenmerk is dat in de Subject-regel de aanduiding: 'Solidaridad con Brian' opgenomen moet zijn. Er zijn 11,5 miljoen mails nodig om het geld bij elkaar te krijgen.

Uit de droom
Wie denkt dat het bericht misschien toch op waarheid berust, wordt door voorzitter A. Eisner van de Nederlandse Vereniging van Internetproviders (NVIP) uit de droom geholpen. „Vrijwel alle berichten van deze strekking op internet zijn ontsproten aan iemands fantasie. Het bericht is een misplaatste grap waartegen maar één ding te doen valt: niet op reageren.”

Na wat zoekwerk op internet blijkt dat het betreffende bericht al vier jaar lang circuleert, met namen van allerlei gerenommeerde artsen en ziekenhuizen eronder. Er bestaan Spaanstalige, Franse, Poolse en Italiaanse versies van.

Dit type berichten lijkt veel op de klassieke verhalen over theezakjes sparen voor rolstoelen. Er bestaan op internet diverse archieven met deze zogenaamde 'urban legends' of 'hoaxes'. Een bekend voorbeeld is het mailtje waarin Microsoft belooft vijf dollar te betalen aan iedereen naar wie je een bericht stuurt, zogenaamd om de nieuwe software van Microsoft te testen. Een variant op Brian is de mythe rond Jessica Mydek, een Noord-Amerikaans meisje dat lijdt aan kanker.

Het mailtje van Brian wordt in de betreffende archieven niet genoemd, het is relatief onbekend. Toch valt het ongetwijfeld onder dezelfde categorie. Dat blijkt bij het nauwkeurig bekijken van de tekst:

1. Het mailtje is redelijk nauwkeurig in de omschrijving van de ziekte: een afwijking van de hartspier, waarvoor een transplantatie nodig is; verder is als detail genoemd dat Brian een notebook met modem heeft, die de mailtjes telt. Het oorspronkelijke Spaanse mailtje meldt zelfs een vollediger naam: Brian Miranda, en de naam van het ziekenhuis: Hospital de Ninos Pedro Garraham. Toch is het bericht niet te verifiëren. Dat zou erg eenvoudig geweest zijn, door een internetpagina in te richten -bijvoorbeeld namens het ziekenhuis- die het bericht bevestigt. Het kettingmailtje zou dan naar die pagina moeten verwijzen.

2. Welke 'Big Brother' is in staat om vanuit Argentinië te controleren of er een e-mailtje vanuit Apeldoorn naar Amsterdam gaat met de regel 'Solidaridad con Brian' als onderwerp? Dat is technisch -gelukkig- onmogelijk.

3. Betalen voor passerende mailtjes zou voor de internetproviders een dure aangelegenheid worden. Ze moeten de mailtjes achterhalen en tellen, en daarna geld overmaken, zodat de overhead-kosten van de operatie waarschijnlijk hoger zijn dan de echte opbrengsten van het mailen. Het zou voor de providers veel eenvoudiger zijn om rechtstreeks geld te geven. Overigens is het ondenkbaar dat het mogelijk is om met alle internetproviders ter wereld zo'n afspraak te maken.

4. Brian zou -volgens het oorspronkelijke Spaanse mailtje- een laptop hebben gekregen van de gemeenteraad van Buenos Aires om de opbrengst van de actie te kunnen volgen. Zo'n laptop kost evenveel als 250.000 mailtjes opbrengen. Klinkt dus niet erg aannemelijk.

Contact opnemen
Wie nu nog steeds gelooft dat er misschien een kern van waarheid in het bericht zit, moet contact opnemen met rosanche@mdp.edu.ar. Dat is het adres van een wetenschappelijk medewerker van de faculteit Psychologie van de Universidad Nacional de Mar del Plata in Argentinië, Roberto Sanchez. Hij heeft zelf het ziekenhuis gebeld om de actie te verifiëren. Brian Miranda blijkt niet te bestaan.