Openstaan voor deelname aan regering

„Voor een partij die in de staatkunde ernst maakt met Gods Woord, is het dragen van regeringsverantwoordelijkheid op dit moment verder weg dan ooit”, schreef voorlichter Menno de Bruyne van de SGP-fractie in de Tweede Kamer onlangs in deze krant. Dr. Kars Veling stelt daar tegenover dat openstaan voor mogelijkheden die zich misschien voordoen zelfs een sterke roeping kan zijn.

Medeverantwoordelijk zijn voor overheidsbeleid in een niet-christelijke wereld is niet gemakkelijk. Maar politici uit de kring van de ChristenUnie en ook van de SGP zijn er nooit voor weggelopen. In heel wat gemeenten hebben zij dat getoond. In de landelijke politiek ligt dit naar mijn mening niet principieel anders. Natuurlijk is het belangrijk goed na te denken over de voorwaarden waaronder samenwerking met partijen met een andere gezindheid zinvol is. En er zijn grenzen, zoveel is ook wel duidelijk.

Onlangs schreef de voorlichter van de SGP-fractie in de Tweede Kamer, Menno de Bruyne, een merkwaardig stuk over de opstelling van de ChristenUnie met betrekking tot mogelijke deelname aan een regeringscoalitie. Een van de merkwaardigheden daarin was dat hij suggereerde dat Leen van Dijke en ik daarover verschillend zouden denken. Om dat laatste maar meteen even af te doen, De Bruyne mag van mij aannemen dat over een thema als mogelijke regeringsverantwoordelijkheid grondig wordt overlegd. Wij volgen één duidelijke lijn.

Dopers
De visie van de ChristenUnie kan ik samenvattend typeren als verantwoordelijk, onbevangen en niet naïef. Allereerst verantwoordelijk. De ChristenUnie is een instrument om een aandeel te leveren aan het bestuur van ons land. God wijst ons onze plaats midden in de wereld en dat schept verplichtingen. De reden om ons als christenen te verzamelen in een politieke partij is de overtuiging dat de Naam van God, als de Schepper en de hoogste Koning, niet verzwegen mag worden in het publieke leven. Luisteren naar Zijn stem is goed voor mensen, is de boodschap van de ChristenUnie.

Gods Woord bevat ook wijsheid voor het staatkundige leven. Daarbij moet gezegd worden dat de ChristenUnie geen overspannen ideeën heeft over wat christenen en ook christelijke overheden kunnen bereiken. Natuurlijk is het goed ambities te hebben. Maar anders dan bijvoorbeeld de doperse radicalen in de zestiende eeuw, laten wij het wel uit ons hoofd te menen dat mensen Gods Koninkrijk op aarde kunnen realiseren. Als christenen verwachten wij een Rijk van gerechtigheid, dat met Christus' terugkeer ten volle zal doorbreken.

Zoals Daniël het aan Nebukadnezar uitlegde: de rijken van de aardse koningen zullen plaatsmaken voor het eeuwige Koninkrijk van God. Het beeld waarover Nebukadnezar had gedroomd werd immers verbrijzeld door een steen die zonder mensenhanden losraakte en van de berg naar beneden kwam. Niet voor niets noem ik Daniël. Hij mocht weten dat zijn aandeel in de overheidsdienst van Babel begrensd was, al was het maar doordat aardse overheden zelf een beperkte taak hebben.

De ChristenUnie zal dus niet weglopen voor verantwoordelijkheden. Waar we een goede, een verantwoorde bijdrage kunnen leveren aan het bestuur van ons land, zullen we het niet laten.

Daarbij is onze opstelling onbevangen. Menno de Bruyne vindt de gesprekken over mogelijke regeringscoalities na de komende verkiezingen spelletjes. Ik kom daar straks nog even op terug, maar ik vind het beter om als grondhouding toch te kiezen voor een zekere onbevangenheid. Kom maar op. Laten we maar zien wat wel of niet kan. Je kunt wel steeds van tevoren allerlei leeuwen en beren op de weg zien, en misschien zijn ze er ook wel, maar het is vruchtbaarder om open te staan voor mogelijkheden die zich misschien voordoen, om te doen wat je hand vindt om te doen.

Ondubbelzinnig
Trouwens, dat kan ook een sterke roeping zijn. Als wij de mogelijkheid krijgen om iets bij te dragen aan een ombuiging van het Nederlandse overheidsbeleid, dat zich keer op keer wars toonde van de moraal die God aan mensen voorhoudt, dan moeten we ons daar maar niet te gauw aan onttrekken. Gemakkelijk is dat natuurlijk nooit. Maar wie terugschrikt als hem wordt gevraagd mee te doen en dus misschien vuile handen te maken, moet niet in een politieke partij gaan werken.

Onbevangen dus, maar niet naïef. Menno de Bruyne praat over de opstelling van de ChristenUnie in termen als „bezwijken voor de charmes van grote partijen”, „zich het hoofd op hol laten brengen” en „zelfoverschatting.” En hij ziet de ChristenUnie al op het spoor van het CDA haar beginselen verkwanselen. Nou, nou, dat noem je geloof ik doordraven.

De Bruyne heeft natuurlijk een punt als hij erop wijst dat politici die een coalitie met de ChristenUnie als mogelijkheid opperen, zo hun eigen motieven hebben. Het is goed dat de ChristenUnie serieus wordt genomen als een mogelijk interessante partner. Dat klopt ook met de opstelling van de partij. Maar Leen van Dijke en ik zijn ons zeer bewust van de betrekkelijkheid van de bewegingen die nu worden gemaakt.

De ChristenUnie gaat een campagne voeren om haar christelijk-politieke boodschap zo scherp mogelijk naar voren te brengen. Een helder christelijk geluid is de enige bestaansreden voor de ChristenUnie. Compromissen zijn in de politiek en in het openbaar bestuur onvermijdelijk, maar een christelijke politieke partij bewijst de samenleving de beste dienst als haar bijdrage in het debat ten minste ondubbelzinnig is. De spanning die soms te snijden is in de tegenstelling tussen geloof en ongeloof vraagt ook om duidelijkheid.

Onze campagne zal in dit teken staan. En wat vervolgens wel of niet mogelijk is, komt daarna. De ChristenUnie overschat zichzelf niet. En zij staat allesbehalve naïef in de politieke arena. Misschien is hier het woord van Jezus van toepassing, die Zijn discipelen onder de mensen uitzond met de aansporing om voorzichtig te zijn als slangen en argeloos als duiven.

Marktdenken
Ten slotte nog even iets anders. De Bruyne stelt de SGP tegenover de ChristenUnie, omdat de ChristenUnie-fractie in de Tweede Kamer nogal eens met 'links' meestemt als de PvdA en de VVD het weer eens niet met elkaar eens zijn. Ik vermoed dat hij zich hier bij het tellen een beetje heeft vergist. Ook de SGP heeft in veel gevallen stelling genomen tegenover het materialistische marktdenken van de VVD. Dat is overigens niet iets om je voor te schamen.

De auteur is lijsttrekker voor de ChristenUnie bij de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer.