Financiën en Economie

Zie ook: Asielzoekers en defensie hoger op Europese agenda

„Betalingspositie Nederland moet beter”

Zalm kondigt harde
opstelling in EU aan

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – Minister Zalm van financiën maakt zich op voor een harde en moeilijke strijd over de Europese financiën. Die strijd is erop gericht Nederland een gunstiger nettobetalingspositie te verschaffen. „In de Europese Unie zal Nederland niet meer over zich heen laten lopen”, aldus Zalm.

De andere lidstaten moeten wat Zalm betreft beter rekening houden met de Nederlandse positie. Momenteel draagt Nederland netto (afdrachten minus inkomsten) 0,71 procent af van wat alle Nederlanders gezamenlijk verdienen. Dat percentage is het hoogst van alle EU-landen, terwijl Nederland economisch in de middenmoot zit.

Zalm is daarom bereid –ter uitvoering van het voornemen in het regeerakkoord 1,3 miljard te bezuinigen op de afdrachten aan de Unie– een harde opstelling te kiezen, zo liet hij afgelopen zaterdag weten tijdens een bijeenkomst van het VVD-kader in Brussel. Over een mogelijk veto over de uitbreiding van de EU met enkele Oost-Europese landen wilde Zalm niet spreken, maar hij repte wel van een „niet-traditionele” opstelling.

De Nederlandse regering wil niet dat de begroting van de EU verder groeit. Bovendien eist Nederland van de EU een eerlijker verdeling van de lasten. „Door de oneerlijke verdeling van nu neemt de steun in Nederland voor de Europese integratie en samenwerking af”, waarschuwde minister Zalm.

Scherpe uithaal
Samen met minister Jorritsma van economische zaken haalde Zalm scherp uit naar het Europees Parlement dat een miljardenreserve wil opbouwen. Het besluit van de afgevaardigden (ook VVD-parlementsleden) om een buffer van ruim 8,5 miljard gulden aan te leggen noemde hij hetzelfde als „in één klap het recente succes van budgetdiscipline verwoesten”. 's Lands schatkistbewaarder schroomde daarbij niet de Nederlandse europarlementariërs de jas uit te vegen. „Geen enkele lidstaat heeft zulke europarlementariërs als de onze, die het eigen land schade berokkenen”.

Die opmerking kwam hard aan bij de europarlementariërs, die inmiddels woedend reageerden. „Een achterlijker uitspraak kun je niet doen”, aldus PvdA-europarlementariër Hedy d'Ancona. „Die man begrijpt niets van Europa. Wij zitten daar helemaal niet voor het Nederlands belang, maar voor het Europees belang”. CDA-europarlementariër Maij-Weggen en D66-europarlementariër Bertens reageerden met termen als „volstrekt belachelijk”, „de grootst mogelijke onzin” en „misplaatst”.

Minister Jorritsma noemde het voornemen van het Europees Parlement een bedreiging voor het streven naar een zuinig Europa. Volgens de minister is het „een risicovolle onderneming in Europa en een gevaarlijke strategie” om zo'n reserve aan te leggen. Bepaalde landen zullen een kans ruiken de hand te leggen op die buffer. En ook de Europese Commissie vertrouwt ze niet.

Hulp bekorten
Volgens het dagblad Trouw wil de Nederlandse regering de EU-financiën vooral saneren door de hulp aan armere lidstaten met 100 miljard te bekorten. Trouw wist de hand te leggen op een document waarin de regering haar strategie uitstippelt voor de onderhandelingen over Agenda 2000. Dat is het ingrijpende hervormingsprogramma dat de EU klaar moet stomen voor uitbreiding.

Veel minder landen zouden volgens het beleidsdocument mogen profiteren van het zogenaamde cohesiefonds, bedoeld om landen te laten slagen voor het euro-examen. Spanje, Portugal en Ierland doen al mee aan de munt en extra hulp aan deze landen zou daarom volgens Den Haag onnodig zijn.

Van het verlagen van de totale EU-steun kan Nederland in de periode 2000-2006 voor vijf miljard gulden profiteren, becijfert het kabinet. Verder wordt gesteld dat het voornemen van de Europese Commissie om de hulpfondsen met 19 procent te laten groeien „onnodig en ongewenst” is.

Vrijdag bespreekt de ministerraad het document, dat waarschijnlijk op instemming kan rekenen.