Geen nieuwe gevechten gemeld

Fragiel bestand geeft
hulpverleners Kosovo lucht

In het buurland Albanië heeft het parlement gisteren aangedrongen op ingrijpen van de NAVO, omdat alleen zo een humanitaire ramp vermeden en de weg naar een „politieke oplossing” geopend kan worden.

De strijd tussen Servische politietroepen en etnisch Albanese guerrillastrijders rond Podujevo, ten noorden van de provinciehoofdstad Pristina, kostte sinds donderdag aan ten minste vijftien mensen het leven.

De gevechten vormden de ernstigste inbreuk op de wapenstilstand die de Amerikaanse Balkangezant Richard Holbrooke in oktober overeenkwam met de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. Gisteren werden in de Servische provincie geen nieuwe gevechten meer gemeld, zei OVSE-woordvoerder Jorgen Grunnet.

De etnisch Albanese politicus Ibrahim Rugova noemde de situatie in Kosovo gisteren „zeer moeilijk en gevaarlijk”. Hij drong er bij de Verenigde Staten en Europa op aan de diplomatieke inspanningen voor een duurzame politieke regeling op te voeren en een „etnische zuivering” door de Serviërs te voorkomen.

Het door de partij van Rugova geleide Kosovo Informatiecentrum berichtte dat wel 15.000 burgers op de vlucht waren geslagen voor de gevechten, die op kerstavond uitbraken toen regeringstroepen bij de jacht op de moordenaars van een Servische politieman de aanval openden op een UCK-bolwerk bij Podujevo.

De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR schatte het aantal ontheemden op 5000. UNHCR-teams die gisteren op zoek gingen naar gevluchte burgers troffen in drie dorpen rond Podujevo alleen guerrillastrijders van het Bevrijdingsleger voor Kosovo (UCK) aan, zei een woordvoerster in Genève. De burgers zijn vermoedelijk de bergen in gevlucht.

„Tot dusver verlopen de operaties normaal”, zei woordvoerster Maki Shinohara. „Wij sturen onze konvooien naar andere gebieden die bereikbaar zijn. (...) Wij zijn niet al te optimistisch, maar wij hopen dat de situatie zich zal stabiliseren”. De woordvoerster zei ook dat de gevechten van vorige week „zeker een tegenslag” waren voor de inspanningen om de vrede te herstellen.

Geen concessies
Ondanks het bestand van 12 oktober, dat onder druk van luchtaanvallen van de NAVO werd bereikt, lijken noch de Serviërs, noch het naar onafhankelijkheid strevende UCK bereid water bij de wijn te doen. „Er is in Servië geen hand te vinden die de afscheiding of verwijdering van Kosovo uit de Servische grondwettelijke orde wil onderschrijven”, verklaarde de Servische vice-premier Milovan Bojic gisteren tegen het staatspersbureau Tanjug.

In Moskou beschuldigde de Russische minister van buitenlandse zaken Igor Ivanov gisteren de etnisch Albanezen ervan het geweld in Kosovo uit te lokken om de onderhandelingen over de toekomst van de provincie te laten mislukken. „De schuld ligt bij degenen die deze conflicten uitlokken – in de eerste plaats de Kosovaren, of, om preciezer te zijn, de extremisten of separatisten”, zei Ivanov tegen het persbureau ITAR-Tass.

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) heeft gisteren een bureau opgericht voor het onderzoek naar vermiste burgers in Kosovo. De organisatie heeft tot nu toe de namen van meer dan 700 vermiste personen, zowel Albanezen als Serviërs en leden van andere etnische groepen, gekregen.

De OVSE zal 2000 internationale waarnemers naar Kosovo sturen, die toezicht moeten houden op de wapenstilstand die de Joegoslavische president Milosevic en de Amerikaanse gezant Holbrooke in oktober sloten.

Onder de honderden internationale waarnemers in Kosovo bevinden zich drie Nederlanders. Ze zijn enkele dagen geleden naar de Servische provincie afgereisd, zo deelde het ministerie van buitenlandse zaken gisteren mee. Begin januari zullen nog twee Nederlanders volgen en half januari nog eens zes.

De gewelddadigheden in Kosovo het afgelopen weekeinde hebben niet geleid tot een verandering van deze plannen. Buitenlandse Zaken in Den Haag schikt zich vooralsnog in de visie van de OVSE in Wenen.