Pakistan suggereert mogelijkheid eigen kernproef

VS dringen aan op
sancties tegen India

ISLAMABAD – Pakistan heeft gisteren aangekondigd de Indiase kernproeven van maandag met gelijke munt terug te betalen. De Pakistaanse minister van buitenlandse zaken, Gohar Ayub Khan, liet met deze uitspraak doorschemeren dat zijn land ook een kernproef gaat doen. Intussen willen de VS onmiddellijk strafmaatregelen nemen tegen India.

Een zeer grote meerderheid van de Indiërs keurt de kernproeven van maandag goed. Zij zijn het ermee eens dat India een eigen atoombom ontwikkelt, zo blijkt uit een peiling vandaag van de krant Times of India.

De Verenigde Staten en Canada hebben uit protest hun ambassadeur uit New Delhi teruggeroepen. Canada wil op de G-8-top van geïndustrialiseerde landen komend weekeinde in Londen praten over mogelijke gemeenschappelijke stappen. Washington overweegt ook andere maatregelen uit verontwaardiging over de drie kernproeven. De militaire samenwerking, overigens zeer beperkt, zal worden gestaakt. Ook Tokio wil India straffen. De EU overlegt over sancties. Rusland vindt dat „contraproductief”. India lijkt niet erg onder de indruk van de verontwaardigde reacties.

Veel mensen in het qua bevolking tweede land ter wereld vinden dat ze straks met een kernbom eindelijk de rol van supermacht krijgen die ze verdienen. Ze spreken van India als zesde supermacht na de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad, allemaal nucleaire mogendheden. De laatste Indiase kernproef was in 1974. De nieuwe Indiase regering maakt er geen geheim van dat ze een kernbom wil hebben en zet vaart achter de verwezenlijking van de nucleaire supermacht India.

Clinton
De Amerikaanse president Clinton vindt dat de kernproeven in het westen van India de stabiliteit van de regio bedreigen. Hij riep de rivalen van India op niet hetzelfde te doen. De Verenigde Staten moeten onmiddellijk strafmaatregelen nemen tegen India, zei de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Madeleine Albright.

Krachtens een wet uit 1994 over nucleaire non-proliferatie moeten de VS alle hulp aan India opschorten, met uitzondering van humanitaire steun. Ook mogen zij het land niet meer bijstaan bij de aanvraag van kredieten bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en bij de Wereldbank. Verder krijgen de Amerikaanse banken een verbod opgelegd geld te lenen aan India. De wet, die nog nooit is uitgevoerd, geeft de Amerikaanse president dertig dagen de tijd om de sancties in te stellen.

India provoceert voorts de internationale consensus over het staken van kernproeven en het stoppen van de verspreiding van atoomwapens, aldus Clinton. Hij drong erop aan dat New Delhi onmiddellijk het verdrag ondertekent dat kernproeven wereldwijd verbiedt (CTBT). Peking toonde zich „ernstig bezorgd”, zij het dat het daarmee aan de late kant was. China is net als Pakistan rivaal en buurland van India, maar Peking wilde blijkbaar de rel niet op de spits drijven en zweeg lang nadat andere grote mogendheden hun ongenoegen al hadden geuit. De laatste Chinese kernproef was in 1996 voordat China ingevolge internationaal verdrag de proeven staakte.

EU „ontsteld”.
Japan, de grootste donor van India, overweegt het opschorten van hulpkredieten als uiting van protest. De Europese Unie was bij monde van de Britse voorzitters gisteren „ontsteld”. In Brussel overweegt de unie stappen tegen India. In ons land heeft demissionair minister van buitenlandse zaken Van Mierlo de Indiase ambassadeur op het matje geroepen. In tal van hoofdsteden hebben milieuactivisten voor de Indiase ambassade gedemonstreerd.

Niet iedereen is enkel bedroefd over de proefnemingen. De secretaris-generaal van de ontwapeningsconferentie van de Verenigde Naties in Genève, Wladimir Petrowski, ziet de mogelijkheid dat de ernst van de jongste kernproeven de slepende conferentie aanzet tot een krachtdadiger besluitvorming.