„Menselijke maat moet blijven”

Door internet zal het gemeentehuis verdwijnen? Vol onbegrip schudt Van Bommel het hoofd. „Dat is echte flauwekul”, barst hij los. „Wie zoiets zegt, kent de samenleving niet. Mensen willen met mensen te maken hebben, niet met machines. Het gemeentehuis is niet alleen een plaats waar je naartoe moet om van alles te regelen, het is ook een plek waar je heen kunt als je een probleem hebt.”

Het stoort Van Bommel dat uitgerekend een collega van GroenLinks het einde van het gemeentehuis voorspelt. „Zoiets zegt veel over het denken van het nieuwe GroenLinks. Het modernisme van de nieuwe rijken heeft daar postgevat. Dat leidt tot buitengewoon elitaire stellingnames, waarbij de belangen van mensen met minder scholing en inkomen worden veronachtzaamd.”

Met modernisme hoef je bij Van Bommel niet aan te komen. Hij ziet het al veel te veel om zich heen. In de Tweede Kamer zijn vooral de ICT-specialisten ermee behept, signaleert hij. „Ze vinden het allemaal vreselijk chique om voorop te lopen. Ze koketteren met hun kennis over UMTS-frequenties en breedbandtechnieken. Kijk mij nou eens modern zijn... En dan de dramatiek waarmee ze zeggen dat Nederland mee moet in de vaart der volkeren...”

Voor zichzelf heeft Van Bommel het vaste voornemen niet mee te doen aan de „opgefokte sfeer.” Met zijn medewerkers heeft hij afgesproken dat ze hem in de gaten houden en hem zo nodig tot de orde roepen. „Wij willen gebruikmaken van alle moderne technieken, maar tegelijk rekening blijven houden met mensen die dat niet doen. Daarom is alle informatie van onze website ook op papier beschikbaar.”

Achteruitgang
In zijn achterban zitten heel wat mensen die nog nooit on line zijn geweest, vertelt de SP'er. „Denk je dat ik er behoefte aan heb zulke mensen een schop te geven en te zeggen: jij moet ook aan de computer?” Dat andere partijen er een beleidsdoel van maken om alle Nederlanders op internet te krijgen, laat hij voor hun rekening. „Wat mij betreft, hoeft de overheid daar geen cent aan uit te geven.”

Belastinggeld kan beter worden aangewend ter verbetering van het onderwijsbestel, meent Van Bommel. Ook hij vindt het belangrijk dat leerlingen al op jonge leeftijd leren omgaan met computer en internet. Hij griezelt echter van de plannen van minister Hermans van Onderwijs, die het zogenaamde e-learnen wil bevorderen. „De computer kan de leraar niet vervangen. Dat is pedagogisch-didactisch een enorme achteruitgang. Zoiets moeten we vooral niet doen.”

Net als het onderwijs, moet ook de zorg een sector van mensen blijven, benadrukt Van Bommel. Het socialistische kamerlid noemt het „van het grootste belang” om de menselijke maat in de gaten te houden. „Juist in de zorg is de menselijke factor van cruciaal belang. Mensen kunnen motiveren en stimuleren. Een woord van steun doet soms veel meer dan een pil van de dokter.”

Gemakzuchtig
Een echte revolutie ziet Van Bommel zich nog niet aftekenen. Internet verdrijft volgens hem „niets wezenlijks” uit maatschappij en samenleving. Wel ziet hij de noodzaak ontstaan om burgers te beschermen tegen digitaal geweld en criminaliteit. „Internet is nu nog een jungle, waarin iedereen maar wat doet”, stelt hij. „Mensen worden slordig door die halve anonimiteit.” Als voormalig leraar Nederlands valt het hem op dat briefschrijvers in e-mails gemakzuchtiger omgaan met spelling en interpunctie.

Om de anonimiteit te doorbreken, zou iedere internetgebruiker een digitaal paspoort moeten hebben, vindt Van Bommel. Dat is op dit moment technisch nog niet mogelijk. De SP wil daarom dat de broodnodige ontwikkeling met kracht wordt voortgezet.

In de 'gewone' samenleving is de SP altijd de vertegenwoordiger van de kansarmen geweest. Gaat dat voor de digitale samenleving met een digitale tweedeling ook op?
„Ik weet dat er mensen zijn die stellen dat een digitale tweedeling tussen rijk en arm niet bestaat. Maar dat is absoluut onzin. Internetters zijn overwegend hoog opgeleide jongeren met een goed salaris. En de lagere inkomens hebben veel minder contact met de digitale snelweg. Daarom zal de SP, ook in het digitale tijdperk, opkomen voor de kansarmen. Zo nodig met alle moderne, digitale middelen.”

Dit is het zevende artikel in een serie over politiek en internet.