In één van de enorme hallen doet de zogenaamde Lowpad zijn werk. De robots zijn sinds vorige maand actief. Het wagentje wringt zich onder een van de met planten gevulde Deense karren en tilt die op. Feilloos vindt het platte geval zijn weg door de gangpaden. De met sensoren uitgeruste robot heeft op zijn buik een scanner waarmee hij tot op de centimeter nauwkeurig navigeert over de betonnen vloer.

Directeur-eigenaar Cees van der Meij vergelijkt de uitvinding, ontwikkeld in samenwerking met een bedrijf uit de Alblasserwaard, met een postbode. „Hij weet wat er op z’n ‘rug’ staat en zoekt precies het adres op dat is ingevoerd. Na het overzetten zoekt hij zijn weg naar het volgende adres. Dit kan alleen doordat de scanner de structuur van het beton kan lezen. Elke vierkante centimeter is net zo uniek als je vingerafdruk. De coördinaten van de gewone navigatie bleken onvoldoende.”

Flexploeg

De drang om robots in te zetten is ingegeven door het toenemende gebrek aan arbeidskrachten. „We hebben nu medewerkers uit veertien verschillende landen rondlopen. Het aansturen van de flexploeg werd steeds meer een bottleneck.” Wat de eigenaar betreft is het fase één. Het volledige team breekt zich nu het hoofd over mogelijke vervolgstappen.

Van der Meij begint in de jaren negentig als zoon van een tuinder uit Valkenburg (ZH) met compagnon Leon Hoogenboom een handel in kamer- en tuinplanten. In 1996 vestigt hij de onderneming in Bleiswijk. Schoksgewijs groeit de onderneming van een omzet van 25 miljoen per jaar naar circa 300 miljoen. Na de overname van twee sectorgenoten, Edelman en Koninklijke Tuinbouwbedrijven Lemkes, krijgt het bedrijf in 2007 de naam Royal Lemkes. „Lemkes ging al in 1882 van start. Dit jaar bestaan we dus 140 jaar.”

Royal Lemkes levert kamer- en tuinplanten aan onder meer Ikea, Jumbo, het Engelse Kingfisher, ALDI en Praxis. Van der Meij zoekt gericht naar samenwerking en overnames. „Door schaalgrootte ontstaat er ruimte voor efficiency en technische innovatie waaronder robotisering.” Twee jaar geleden is een samenwerking aangegaan met een Belgische branchegenoot, vorig jaar is een hub –een verzamelpuntknooppunt voor goederen– geopend in Engeland. Een hub in Oostenrijk is in voorbereiding. Van der Meij spant zich in om een keten van familiebedrijven in tuin- en kamerplanten binnen Europa aan elkaar te knopen.

Diesel

Binnen het bedrijf is aan duurzaamheid inmiddels veel gedaan. Het wagenpark is elektrisch, er zijn elektrische fietsen beschikbaar en overtollige energie wordt in batterijen opgeslagen. „We zijn volledig zelfvoorzienend en willen een goed rentmeester zijn.”

Hij is lovend over de sector. „Dat is de meest innovatieve van Nederland. Er zijn honderden prachtige initiatieven, van biologische bestrijding tot aardwarmte.” Natuurlijk hebben we ook een „ongemakkelijke waarheid”, zegt hij, doelend op het energieverbruik van veel telers. „Oplossen kan alleen samen. Door in te kopen van vaste voorleveranciers bieden wij zekerheid en kunnen deze bedrijven investeringen doen die nodig zijn voor het oplossen van duurzaamheidsvraagstukken.”

Het transport is „eveneens uitdagend. We hebben nu te maken met enorme toeslagen op het dieselgebruik.” Door de samenwerking van familiebedrijven kan er efficiënter worden getransporteerd. „Deels over het spoor vervoeren is een optie. Vooruitkijken blijft echter moeilijk. Wie had ooit kunnen voorspellen dat diesel duurder zou worden dan benzine?” Hij blijft optimistisch. „Natuurlijk zijn planten een vorm van luxe, maar in de voorbije decennia bleek de branche niet heel conjunctuurgevoelig.”