Eelt tussen de vingers door marimbaspel

Pas tijdens de vooropleiding slagwerk aan het conservatorium leerde Hendrie Westra de marimba goed kennen. Hij kon toen nog niet bevroeden dat het vooral dat instrument zou zijn waarmee hij bekendheid zou krijgen.

Al vrij snel na zijn studie werd de Fries uit De Westereen door zijn predikant gevraagd eens in de kerk te spelen. Er was een gastspreker uit Guatemala en de marimba is zo’n beetje het nationale instrument van het Midden-Amerikaanse land. „Zo ben ik begonnen met improviseren over geestelijke liederen op de marimba. Gelukkig had ik op het conservatorium als bijvak piano, zodat ik ook leerde harmoniseren. Daar heb ik later veel profijt van gehad.” Daarna ging het snel: Westra werd met de marimba een geziene gast in christelijke kring bij koren, met andere musici of bij het EO-programma Nederland Zingt.

Het is vooral de klank van zijn instrument die hem aanspreekt: „De warmte van de houten klankstaven. En ik houd van het technische, de grip. Ik speel met vier stokken – twee per hand. Dat is uitdagend en je moet het goed bijhouden. Op de plekken waar ik de stokken vasthoud, zit eelt tussen mijn vingers.”

Interesse is er wel voor het instrument, merkt Westra tijdens en na concerten, maar veel leerlingen die de marimba bespelen heeft hij niet op les. „Een aantal maar. De aanschaf van het instrument is een drempel: het is zowel duur als groot.”

Zelf heeft hij een marimba van het merk Concorde staan met 4,5 octaaf bereik. De klankstaven zijn van Rosewood-hout: „Dat vind ik het mooiste, warmste hout.” De marimba is voor Westra op eigen hoogte gemaakt. Vervoer van het instrument naar concerten doet hij altijd zelf. Demonteren, inpakken, opzetten – alles met grote zorgvuldigheid. „Je moet erg voorzichtig zijn en de toetsen goed beschermen.”

Veel klassieke muziek is er niet geschreven voor de marimba, dus speelt Westra transcripties –bewerkingen van klassieke stukken– of moderne muziek; die is er wel veel. Maar zijn hart ligt bij het geestelijke lied: „Marimbaspelers zijn er wel meer, maar zij spelen vooral eigentijdse muziek. Ik probeer met het instrument een spreekbuis te zijn om het geloof uit te dragen.”

„Soms raken mijn handen in de knoop”

Toen Ine van den Hardenberg op de basisschool met haar klas muziekinstrumenten mocht uitproberen in het Kulturhus Elspeet, viel haar oog op de marimba. Tien proeflessen leidden tot nog eens tien proeflessen, en daarna was er geen proef meer nodig, want de Elspeetse was verkocht. Nu volgt ze al een aantal jaren marimbales in het Kulturhus, bij docent Bart van Grinsven.

Wat haar vooral aantrekt in het instrument? „De buizen en de zachte stokken zorgen voor een rustgevende klank. En je kunt er veel mee spelen: klassiek, maar ook modern.” Zelf vindt ze vooral klassiek mooi. Zoals een Arioso van J. S. Bach die ze laatst tijdens les speelde. Tijdens de lessen bereidt Ine zich voor op examens, zowel theorie als praktijk. „Bij het praktijkexamen moet je een aantal stukken uitvoeren die je kent, toonladders laten horen en een stuk spelen dat je nog nooit eerder zag. En je moet improviseren.”

Een marimba schaf je niet zomaar even aan, weet de middelbare scholier. „Ik heb nu vanuit het Kulturhus een marimba te leen. Die heeft drie octaven en is dus iets kleiner dan een normale marimba. Ook zitten er geen buizen onder. Op les speel ik op een groter instrument.”

Haar docent leert Ine om dynamiek in haar spel te brengen door met haar twee stokken harder en zachter te slaan. „En hij helpt me met de handzetting, dat is welke hand welke noot moet spelen. Dat vind ik het lastigst: soms kruis ik mijn handen en raak ik een beetje in de knoop. Op moeilijke plekken schrijven we dan de handzetting in de muziek.”

Sinds de zomer speelt ze samen met de jeugdgroep van het slagwerkensemble in Elspeet. De groep won in oktober de eerste prijs op een concours in Ommen. In het ensemble spelen verschillende slagwerkinstrumenten, zoals drums, marimba’s, vibrafoons en xylofoons. Die laatste instrumenten verschillen niet zo veel, zegt Ine: „Iedereen die vibrafoon speelt, speelt ook wel marimba. Alleen heeft de vibrafoon een pedaal om de muziek door te laten klinken en metalen in plaats van houten klankstaven.”

Ooit zou ze wel een eigen marimba willen, maar zover is het nog niet. „Dan moet ik nog wat langer op les zitten.”