Als Biden geen olie krijgt, wordt hij boos
Het is niet dat hij het niet heeft geprobeerd. Integendeel. De Amerikaanse president Joe Biden was bereid zichzelf te vernederen toen hij een paar maanden geleden op bezoek ging bij de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman – inderdaad, dezelfde man die hij eerder een paria noemde.
Biden kreeg een karige ontvangst, en uiteindelijk nog nul op het rekest ook. De Saudiërs gaan de oliekraan niet verder opendraaien.
Maar Uncle Sam kan niet zonder olie. Nog niet, in elk geval. En er is nog iets dat meespeelt: doordat de Saudiërs weigeren meer olie op te pompen, kan Rusland profiteren van de hoge prijs. En dat betekent weer dat Poetin zijn oorlog in Oekraïne kan verlengen – iets wat Biden uiteraard een doorn in het oog is.
Nu vriendelijkheid en zelfs jezelf vernederen niets hebben uitgehaald, neemt Biden dan ook zijn toevlucht tot de volgende stap op de ladder van diplomatieke pressiemiddelen. Dat is boos worden. Vorige week zei hij dat Saudi-Arabië de gevolgen zal ondervinden als de olieproductie niet wordt opgeschroefd. Andere hoge ambtenaren hadden het erover dat de Amerikaanse regering de banden met het olieland aan het „herijken” is.
Wat die gevolgen precies zijn, is nog niet duidelijk, maar er wordt door Democraten al gedreigd met het bevriezen van alle wapentransporten naar Saudi-Arabië voor de duur van een jaar. Dat zou een gevoelige maatregel zijn, want voor zijn snel uitdijende wapenarsenaal is Saudi-Arabië in hoge mate van de VS afhankelijk.
De nieuwste ruzie tussen Washington en Riyad past in een groter plaatje. Dat plaatje laat zien hoe Saudi-Arabië al enkele jaren aan het afdrijven is van de Amerikanen. Nadat de Amerikanen verschillende malen niet thuis gaven toen Saudi-Arabië vanuit Jemen werd aangevallen met drones, is dat proces in een stroomversnelling geraakt.
Mohammed bin Salman, de jonge kroonprins van Saudi-Arabië die in feite de lakens uitdeelt, heeft er al eerder blijk van gegeven dat hij zich niet langer veel aan de mening van Washington gelegen laat liggen. Dat geldt, in iets mindere mate, ook voor Europa. De Europese landen bevinden zich in een vragende positie omdat ze hard op zoek zijn naar meer leveranciers voor olie en gas. MbS weet dat als een volleerd staatsman uit te buiten.
Toch is hij er niet op uit om de banden met het Westen te verbreken, want dat zou hem meer kosten dan opleveren. Vooral de al genoemde wapenleveranties zijn voor de Saudiërs onontbeerlijk. Het is dus balanceren op een dun koord voor MbS: aan de ene kant de Amerikanen afblaffen, aan de andere kant ervoor zorgen dat ze niet té ontevreden worden. De bal ligt nu bij Biden. Als die de relatie met Riyad gaat bevriezen, heeft MbS een flink probleem.