Oorzaak daarvan is de aanmeldstop die het centrum van half maart tot 20 mei instelde vanwege de coronacrisis. Het aantal verzoeken dat uiteindelijk door het centrum (voorheen de Levenseindekliniek geheten) werd ingewilligd bleef echter nagenoeg gelijk: 899 tegenover 898.

Dat blijkt uit het jaarverslag dat het expertisecentrum vrijdag publiceerde. De regionale toetsingscommissies euthanasie bekeken nog niet alle dossiers, maar de 823 meldingen die de toezichthouder inmiddels controleerde, zijn als zorgvuldig beoordeeld.

Het aantal patiënten met een psychiatrische stoornis dat via de kliniek overleed als gevolg van euthanasie lag in 2020 hoger dan in 2019: 88 tegenover 62.

„Als de patiëntenstop ons één ding geleerd heeft, is het dat euthanasiezorg cruciale zorg is”, schrijft bestuurder Sonja Kersten van het centrum in het verslag. „Want als het expertisecentrum de deuren sluit, waar kunnen mensen dan heen als zij ondraaglijk en uitzichtloos lijden, maar bij hun eigen dokter geen gehoor vinden?”

Twijfels over de vraag of in een bepaald dossier aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan is voor artsen nog steeds de belangrijkste reden om patiënten naar het expertisecentrum door te verwijzen, zo blijkt verder uit het jaarverslag. Daarna volgen principiële redenen en gebrek aan ervaring. Het komt overigens geregeld voor dat de eigen behandelaar van de patiënt, na contact met de kliniek, toch besluit diens verzoek zelf in behandeling te nemen. In 2020 gebeurde dat bij 8 procent van alle aanvragen.

Kersten spreekt de hoop uit dat met name psychiaters die stap de komende jaren vaker durven te zetten. De zeven psychiaters die voor het centrum werken, kregen vorig jaar 708 hulpaanvragen en hoewel veel psychiatrische patiënten hun aanvraag later introkken, ontstond er toch een wachtlijst. De wachttijd voor patiënten met een psychiatrische stoornis kan daardoor oplopen tot twee jaar.

Een plan van aanpak om de samenwerking met de beroepsvereniging van psychiaters en de regionale GGZ-instellingen te intensiveren is inmiddels in de maak. In december droeg de Tweede Kamer zorgminister Hugo de Jonge op initiatief van D66 en VVD op daarbij na te gaan of het expertisecentrum behoefte heeft aan financiële ondersteuning vanuit het ministerie voor het (na)scholen en begeleiden van psychiaters.