Afgelopen zomer werden dezelfde gebieden geteisterd door droogte, gigantische bosbranden en vuurstormen. Nu vallen er buien die per stuk 300 millimeter water brengen. Rivieren treden massaal buiten hun oevers en stuwdammen laten zeeën van water wegstromen naar de oceaan.

Hoe komt dat enorme verschil tussen nu en vorig jaar?

Zowel de buitengewone droogte als de extreme regenval van het moment zijn deels te wijten aan klimaatverandering in combinatie met de natuurverschijnselen El Niño en La Niña, veronderstellen wetenschappers.

Wat zijn El Niño en La Niña?

El Niño werkt in grote lijnen als volgt: ter hoogte van de evenaar warmt in de Grote Oceaan bij Nieuw-Guinea koel zeewater sterker op dan normaal. In Zuid-Amerika leidt het verschijnsel tot extreme regenval en aardverschuivingen. Rond Australië en Indonesië veroorzaakt het uitzonderlijke droogte en bosbranden.

La Niña is het omgekeerde natuurverschijnsel; het laat een tegengesteld effect zien. Bij de evenaar wordt dan in de Grote Oceaan ongewoon koud zeewater gemeten. Regio’s die te lijden hadden van extreme regenval, zijn dan uitzonderlijk droog, en andersom. In Australië is het dan gewoonlijk kouder dan gemiddeld.

Dus Australië heeft nu na een El Niño te maken met een La Niña?

Daar lijkt het wel op. Twee van de drie natste jaren ooit in Australië (1972-1973 en 2010-2011) waren tijdens La Niña-gebeurtenissen. In het algemeen leidt La Niña van december tot maart tot 20 procent meer regen in het oosten van Australië. Deze zomer heeft het er al 29 procent meer geregend. Doorgaans gaat de regenval gepaard met tropische cyclonen die veel regen brengen.

Speelt klimaatverandering hierbij ook een rol?

Wetenschappers vermoeden dat klimaatverandering de invloed van El Niño en van La Niña versterkt en weerpatronen grilliger maakt. Door de wereldwijde opwarming heeft droogte tijdens een El Niño sneller een desastreus effect op de landbouw en de plantengroei in Australië. Bovendien worden tropische cyclonen door het warmere zeewater krachtiger. Daardoor zal er tijdens een La Niña in die regio nog meer regen kunnen vallen.

Hoe kunnen wetenschappers achterhalen of klimaatverandering een rol speelt?

Dat kunnen ze weten door vooral de temperatuur bij te houden. Die zou deze zomer met een La Niña onder het gemiddelde moeten uitkomen, maar ligt daar 0,06 graden Celsius boven. Vooral de nachten zijn warm, met 0,39 graden boven het langetermijngemiddelde, meldde het Australische Bureau of Meteorology. Dat is een sterke aanwijzing dat klimaatverandering er een rol speelt.