De afgelopen twee weken hebben tientallen personen actie gevoerd op de begraafplaats Vredehof in het Zuid-Hollandse dorp. Ze plaatsten bloemen en actiebordjes op graven waarvan ze denken dat de overledenen zijn „vermoord door een satanistisch pedonetwerk.” De gemeente heeft de bloemen en de actiebordjes van de begraafplaats verwijderd. Dat is geen plaats om actie te voeren, stelt de gemeente. Burgemeester Van der Kamp sprak nabestaanden die aangeven dat zij zeer gegriefd zijn. „Het is voor de nabestaanden van overledenen en voor mensen die onterecht beschuldigd worden zeer pijnlijk en soms zelfs bedreigend”, zegt hij. „In de contacten die ik met hen heb, merk ik dat ze er zeer verdrietig en boos over zijn dat complotdenkers zo veel leugens en bedrog verspreiden op sociale media. Dat geldt ook voor mensen die er zomaar bij worden gehaald zonder er iets mee te maken te hebben.”

Landelijk fenomeen

Ook elders in het land zijn graven bezocht door actievoerders. Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur zijn er bloemen en teksten achtergelaten bij de gedenkstenen van Marianne Vaatstra en Nicky Verstappen, tot ontsteltenis van nabestaanden. „Het gaat om een landelijk fenomeen, waarbij we veel breder met elkaar moeten bespreken hoe we hiermee om moeten gaan”, zei Van der Kamp.

Hoogleraar mediacultuur Stef Aupers doet al jaren onderzoek naar complottheorieën, maar had hier nog niet eerder van gehoord, zei hij maandag in Trouw. Toch kijkt hij er niet helemaal van op. „Complotdenken is niet langer een beetje vrijblijvend theoretiseren op internet, maar is echt een sociale beweging geworden.”