Doordat de hoogste Europese rechters groen licht geven voor een verbod op onverdoofd slachten, „wordt het Joden op termijn in Europa moeilijker gemaakt in overeenstemming met hun eigen Joodse wetten te leven.” Dat zegt Hans Knoop, zegsman van het Belgische Forum der Joodse Organisaties (FJO), donderdagmiddag desgevraagd. „Iemand als voormalig VVD-leider Frits Bolkestein heeft dit jaren geleden al voorspeld.”

Het oordeel van het Europese Hof –dat naast Joden ook moslims treft– betekent een „erosie van de Europese pijlers van beschaving”, zegt Knoop. „Ik wil niet zomaar dramatisch beweren dat dit juridische oordeel het einde van het orthodox-Joodse leven in Europa betekent. Toch tast het oordeel de vrijheid van godsdienst aan. Wat is de volgende stap? Wordt besnijdenis in de toekomst verboden? Sommige politici en artsen zijn daar op uit.”

Knoop wijst erop dat in september de advocaat-generaal (hoge adviseur) bij het Europese Hof in de Belgische zaak nog betoogde dat het Vlaamse verbod in strijd is met de vrijheid van religie. „Het Europese Hof maakt nu een draai van 180 graden.”

Dubbeltje

De juridische strijd over het Vlaamse verbod op onverdoofde slacht is nog niet gestreden, benadrukt de zegsman van het Belgische Forum der Joodse Organisaties. Het Belgische grondwettelijk Hof kan uiteindelijk nog anders beslissen, geeft Knoop aan. „Het dubbeltje kan nog weer de andere kant oprollen.”

Hoe dan ook zullen Joden in België koosjer geslachte dieren blijven eten, zegt Knoop. De Europese rechters verbieden geen import van koosjer vlees uit het buitenland. Ook kunnen Joden in Vlaanderen koosjer vlees uit het Brusselse gewest betrekken. „In een land als Zwitserland is onverdoofde slacht verboden. Toch eten Joden daar al generaties lang geïmporteerd koosjer vlees.”

Vraagtekens

Knoop zet „vraagtekens” bij de visie van Europese rechters dat dieren bij onverdoofde slacht meer lijden dan bij slacht waarbij sprake is van bedwelming. „Er zijn vuistdikke rapporten waaruit blijkt dat dieren niet onnodig lijden bij koosjere slacht. Joden hebben duizenden jaren ervaring met onverdoofd slachten. Het gaat er zeer professioneel aan toe. Door het met een enkele handeling doorsnijden van twee slagaders treedt al na een paar seconden bewusteloosheid in.”

Dat in Nederland de Partij voor de Dieren opgetogen reageert op het oordeel van het Europese Hof en opnieuw aandringt op een verbod op onverdoofde slacht noemt Knoop „een volstrekt verkeerd signaal.” „De partij moet bedenken dat bij een Nederlands verbod op onverdoofde slacht er echt geen runderen minder koosjer worden geslacht. Nederlandse Joden zullen dan immers hun koosjere vlees uit bijvoorbeeld Engeland halen.”

Griezelig

Dat het Europese Hof fiat geeft aan een Vlaams verbod op onverdoofd slachten, is een „griezelige” zaak, reageert rabbijn Lody van de Kamp donderdag desgevraagd. „Het betekent een inperking van de vrijheid van godsdienst.” Ook Van de Kamp wijst erop dat de advocaat-generaal enkele maanden bij het Europes rechtscollege nog betoogde dat het verbod van tafel moest omwille de vrijheid van religie.

In zekere zin is Van de Kamp „niet verbaasd” dat het Europese Hof zich achter het Vlaamse verbod op onverdoofd slachten schaart. „Dat heeft niet alleen te maken met de toenemende aandacht voor dierenwelzijn. Er is ook sprake van een stemming tégen religie, en vooral een stemming tegen onverdoofde slacht in de moslimgemeenschap.”

Mocht het ooit in Nederland tot een verbod op onverdoofd slachten komen, dan zullen Joden wegen vinden om toch aan koosjer vlees te komen. Bijvoorbeeld via import uit Polen of Engeland, betoogt Van de Kamp. „Een religieuze Jood die zich conformeert aan de Thora gaat geen niet-koosjer vlees eten.”