Witte kiezers

De ”witte kiezer” bestaat niet. Weliswaar voelt een nipte meerderheid van 53 procent zich verbonden met de Republikeinen, maar ook de Democraten kunnen volgens een recent onderzoek van Pew Research Center op veel steun rekenen. In verschillende swing states heeft Donald Trump in de peilingen zelfs een kleine achterstand op Joe Biden bij de witte kiezersgroep.

Dat er diversiteit bestaat in deze groep is verklaarbaar. De witte kiezer vormt met bijna 200 miljoen mensen zo’n 60 procent van de bevolking. Hun aandeel in de Amerikaanse etnische smeltkroes loopt wel terug. Naar verwachting zal de groep witte kiezers in 2050 minder dan de helft van de burgers vormen.

Toch zijn er wel grote lijnen te schetsen over de stemvoorkeuren van de witte kiezer. Mannen stemmen standaard met ruime meerderheid op de Republikeinse presidentskandidaat. Bij vrouwen is dat verschil veel kleiner. Zo kreeg Donald Trump bij de laatste verkiezingen slechts 2 procent meer steun van hen dan Hillary Clinton. Recente peilingen laten zien dat Joe Biden kans heeft om meer stemmen te winnen onder witte vrouwen dan Trump.

Een tweede verschil is het stemgedrag van witte kiezers die gestudeerd hebben of niet. De zogeheten ”diplomascheiding” is groot. Voordat de Democraten zich in de jaren 60 gingen verzetten tegen rassenscheiding, stemden witte kiezers zonder hogere opleiding vooral Democratisch. Geleidelijk verschoof hun voorkeur. Toch duurde het tot het presidentschap van Barack Obama voordat zij echt in meerderheid Republikeins zouden stemmen. Inmiddels is het één van de meest trouwe kiezersgroepen van president Trump. Hoogopgeleide witte kiezers hebben juist de omgekeerde beweging gemaakt en zijn voornamelijk Democratisch.

Tot slot stemmen de meeste witte christenen op de Republikeinen. Christenen van een andere etniciteit zijn juist geneigd eerder Democratisch te stemmen.

Latino’s

De Latino’s –ook wel Spaanstaligen genoemd– vormen een groep om rekening mee te houden. Ze beslaan bijna 20 procent van de bevolking en hun aandeel groeit snel. Spaanstalige ontdekkingsreizigers veroverden vanaf 1500 Mexico en een aantal huidige zuidelijke Amerikaanse staten. Door onderhandelingen en de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog werden staten als California, Florida en Texas aan de VS toegevoegd.

Meer dan 60 procent van de 59 miljoen Latino’s zijn immigranten van Mexicaanse afkomst. Daarnaast komt zo’n 10 procent uit Puerto Rico. De anderen komen uit allerlei andere landen uit Latijns-Amerika en Spanje. Door –legale en illegale– immigratie en een hoog geboortecijfer neemt het aantal Latino’s snel toe. Dat is goed nieuws voor de Democraten. Traditiegetrouw scoren zij het beste onder de Latino’s. Hierdoor is de verwachting dat Texas op termijn een swing state wordt. Deze staat is al jaren een Republikeins bolwerk, maar door de snelle groei van de Latino-kiezersgroep wordt hun marge op de Democraten steeds kleiner.

Toch is er niet alleen maar goed nieuws voor de Democraten. Ondanks de harde taal van president Trump richting buurstaat Mexico en zijn strikte immigratiebeleid, scoort Joe Biden volgens de peilingen niet beter onder Latino’s dan Hillary Clinton. Bovendien schuiven evangelicale Latino’s langzaam maar zeker op richting de Republikeinen en neemt het aantal katholieke Latino’s af. Die laatste groep is één van de trouwste kiezersblokken van de Democraten.

Daarnaast waarschuwt Trump regelmatig voor socialistische tendensen bij de Democraten. Bij Cubaanse Latino’s roept socialisme weerzin op vanwege het communistische bewind in hun land van herkomst. Zij zijn alleen in Florida een factor van belang, maar bij een spannende verkiezing kunnen zij wel de doorslag geven in het voordeel van Trump.

Afro-Amerikanen

Wie in 1860 had verteld dat de zwarte kiezer voor 90 procent op de Democratische Partij zou stemmen, was voor gek verklaard. De Republikeinse Partij pleitte onder aanvoering van Abraham Lincoln voor het afschaffen van de slavernij en was zelfs opgericht om de uitbreiding van slavernij tegen te gaan. De Democraten waren daarentegen voor de instandhouding van de slavernij.

In de periode na de afschaffing van de slavernij bleven de zwarte kiezers daarom trouw aan de Republikeinen. Pas vanaf 1930 schoven zij langzaam op naar de Democraten doordat die meer deden aan armoedebestrijding na de Grote Depressie. De verschuiving werd in de jaren 60 voltooid, omdat Democraten opkwamen voor de burgerrechten van de Afro-Amerikanen en de segregatie wilden afschaffen. Sindsdien is de zwarte kiezersgroep volstrekt loyaal aan de Democratische Partij. De laatste decennia hebben Democratische presidentskandidaten zo’n 90 procent van de Afro-Amerikaanse stem gekregen.

Joe Biden heeft zijn winst in de voorverkiezingen voor een belangrijk deel aan deze kiezersgroep te danken. Om hen aan zich te blijven binden heeft hij de zwarte Senator Kamala Harris tot vicepresidentskandidaat benoemd. Toch vinden sommige leiders van deze groep dat de Democraten te makkelijk ervan uitgaan dat de zwarte kiezer hen toch wel steunt.

Een zorgpunt voor Biden is dat een deel van hen niet gaat stemmen op de verkiezingsdag omdat zij niet enthousiast over hem zijn. Blijven relatief veel zwarte kiezers thuis, kan dit de Democraat cruciale stemmen kosten in beslissende staten. Of zij dan op Trump stemmen is de vraag. De boosheid in de kiezersgroep over diens reactie op de rassendiscussie van de laatste maanden is groot.

Aziaten

Aziatische Amerikanen zijn de snelst groeiende etnisch bepaalde kiezersgroep in de Verenigde Staten. Dit jaar zijn 11 miljoen van hen stemgerechtigd. Dat komt neer op een kleine 5 procent van de bevolking. Ter vergelijking: in 2000 waren dat er nog 4,6 miljoen. De Aziaten zijn ook de enige etnische groep waarin tot Amerikaan genaturaliseerde burgers –in plaats van mensen die in de VS zijn geboren– de meerderheid uitmaken.

De meerderheid van de Aziatische Amerikanen heeft een Chinese, Filipijnse of Indische achtergrond. Een minderheid is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Korea, Japan en Vietnam. In Hawaii maken Aziatische Amerikanen rond de 38 procent van de kiesgerechtigden uit.

Traditioneel neigen Aziatische Amerikanen in het algemeen zeer sterk naar de Democraten. Uit een onderzoek van 2018 blijkt echter wel dat etnische afkomst van Aziatische Amerikanen sterk bepalend is voor hun politieke voorkeur. Zo identificeert gemiddeld 42 procent van de burgers van Vietnamese afkomst zich met de Republikeinse Partij, tegen 28 procent van de Aziaten als geheel. Van de Indische Amerikanen heeft slechts 18 procent een voorkeur voor de Grand Old Party.

Door hun sterke groei, is ook deze groep in toenemende mate een electorale factor van belang.

Natives

De oorspronkelijke Amerikanen, of natives, vormen een bijzondere groep in het kiezerslandschap. Hoewel de het Vijftiende Amendement van de Amerikaanse constitutie al in 1870 formeel elke burger van de Verenigde Staten stemrecht verleende, duurde het tot de Indian Citizenship Act van 1924 tot inheemse Amerikanen volledige burgerrechten kregen. En zelfs toen hadden individuele staten nog het recht om te beslissen wie wel of niet naar de stembus mocht. In de staat Maine werden natives eind jaren 30 nog verhinderd hun stem uit te brengen.

De afgelopen jaren zijn veel pogingen ondernomen om deze kiezersgroep naar de stembus te krijgen. Want hoewel de oorspronkelijk Amerikanen slechts 1,6 procent van de totale bevolking uitmaken, kunnen zij vooral in het westen van de Verenigde Staten een electorale factor van belang zijn. Die inspanningen zijn niet vruchteloos gebleven, want de tussentijdse verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden van 2018 lieten een opkomst bij natives zien die nauwelijks onder het algemene cijfer lag. In dat jaar stemde twee derde van de inheemse vrouwen op de Democratische Partij, tegen 54 procent van de mannen.

Uit een onderzoek in datzelfde jaar bleek dat veel inheemse Amerikanen ontevreden zijn met de manier waarop de Republikeinse Partij in het algemeen en president Trump in het bijzonder tegen de relatie tussen de Amerikaanse regering en de semi-autonome indiaanse gebieden aankijkt. Zo’n 67 procent was van mening dat de Grand Old Party niet om hun gemeenschap geeft of er zelfs openlijk vijandig tegenover staat.

Overigens hebben natives ook twijfels over de Democraten. Daar ligt het percentage van mensen dat geen vertrouwen in de partij heeft echter op circa 48 procent.

Al met al zal een meerderheid van de oorspronkelijke Amerikanen dinsdag vermoedelijk op Biden stemmen. Gezien de omvang van deze groep zullen zij echter niet de doorslag in de uitslag geven.

Joden

Joodse kiezers vormen na de Afro-Amerikanen het tweede vaste blok waarop de Democratische Partij doorgaans kan rekenen. Het grote verschil is dat zij maar iets meer dan 2 procent van de kiesgerechtigde bevolking uitmaken. In de periode tussen 1992 en 2016 ging 75,8 procent van de Joodse stemmen naar Democratische presidentskandidaten. In 1920 slaagde de Republikein Warren Harding er voor het laatst in meer dan 40 procent van het Joodse electoraat achter zich te krijgen.

Ondanks de relatief geringe omvang van deze kiezersgroep, kan de Joodse stem wel de doorslag geven als het erom spant in bepaalde staten. Dat was in 2000 ook het geval, toen George W. Bush het tegen Al Gore opnam en met een miniem verschil won. En ook dit jaar telt in een aantal ”battle ground states” elke stem. Zeker ook de Joodse, want de opkomst binnen deze kiezersgroep ligt met 80 tot 85 procent doorgaans ver boven het gemiddelde. In Pennsylvania, waar het dinsdag naar verwachting heel spannend wordt, is bijna 3 procent van de stemgerechtigde bevolking Joods. In vijftien Amerikaanse staten wonen meer dan 100.000 volwassen Joden, die een cruciaal verschil in de uitkomst kunnen maken.

Trump hoopte met zijn positieve houding ten aanzien van Israël meer Joodse stemmen aan zich te binden. „Naar mijn mening ben je niet loyaal aan het Joodse volk en al helemaal niet loyaal aan Israël als je voor een Democraat stemt”, hield de president een publiek van Joodse Amerikanen tijdens de campagne voor. Het is echter maar de vraag of zij dat zelf ook zo zien. Met bijvoorbeeld het verhuizen van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem lijkt hij eerder evangelicale dan Joodse kiezers aan te spreken.