De strategische voorraad van De Nederlandsche Bank (DNB) ligt in de weg. Het bankgebouw aan het Fredriksplein in Amsterdam staat namelijk in de steigers voor een renovatie. De voorraad goud en bankbiljetten moet daarom vanuit Amsterdam verhuizen naar het pand van de voormalige gelddrukkerij Joh. Enschede in Haarlem. Goud inpakken, goud inladen. Een niet-alledaagse operatie.

DNB moet de goudstaven opdiepen uit haar schatkamer: een twee verdiepingen tellende bunker van zwaar gewapend beton, 12 tot 15 meter onder het maaiveld. Bovenste etage de biljetten, onderste etage de goudstaven. De dikste kluisdeur –met cijferslot– is meer dan een halve meter dik.

Zonder risico’s is de verhuizing niet. Goudzoekers liggen altijd op de loer en criminelen likkebaarden bij zoveel goudstaven. DNB schakelt daarom defensie, marechaussee en politie in. „Dit is een operatie met bijzonder beveiligingseisen”, zegt DNB.

De zorgvuldig voorbereide verhuizing begint vrijdagavond. Klokslag 18.00 uur. Zwaar bewapende manschappen staan paraat. Bivakmuts op, kogelwerend vest om, geweer in de aanslag. Sommige met geluiddemper. Generaal Hans Leijtens kijkt tevreden toe.

Koude Oorlog

Een colonne vrachtwagens verlaat het bankgebouw. Motormuizen voorop. Gepantserde SUV’s begeleiden het transport. De politie sluit straten af op de route Amsterdam-Haarlem. De operatie moet gesmeerd verlopen.

De waarde van het transport is waarschijnlijk een van de grootste ooit in ons land. DNB verhuist 14.000 baren goud en 1000 dozen gouden munten. En bankbiljetten. Het goud is 10 miljard euro waard, de biljetten een slordige 4,5 miljard euro.

Toch is deze hoeveelheid nog maar een derde van het totaal. Bij de Federal Reserve Bank in New York ligt nog eens een derde opgeslagen. De rest bevindt zich in Londen (18 procent) en Ottawa (20 procent). Zorgvuldig gespreid.

Niet zonder reden. De angst voor een Sovjet-invasie tijdens de Koude Oorlog heeft een rol gespeeld om het goud aan de andere kant van de oceaan op te slaan. De kluizen in New York –25 meter onder het maaiveld, op de vijfde verdieping onder de grond– zijn bestand tegen aardschokken en aanvallen met atoombommen.

Het is overigens niet de eerste keer dat DNB met goudstaven schuift. Eind 2014 heeft de bank –in het diepste geheim– 122,5 ton goud van New York verscheept naar Amsterdam om de voorraden wat evenwichtiger te spreiden over verschillende locaties.

Opgelucht

De zaterdag verhuisde goudstaven blijven tijdelijk in Haarlem. DNB brengt z’n geld en goed over drie jaar onder bij het DNB Cashcentrum op Camp New Amsterdam in Soesterberg. Handig voor de beveiliging, want op de legerbasis bevinden zich al eenheden van de marechaussee. Nieuwbouw op Camp Amsterdam is in volle gang.

De gouden verhuizing verloopt vlekkeloos. Zaterdag 15.30 uur kan de bankdirecteur opgelucht ademhalen. Defensie, marechaussee en politie ook. Missie geslaagd.