Die oorzaken zijn anno 2019 niet veranderd. Oorlogsgeweld en natuurrampen hebben ook in de 21e eeuw miljoenen uit hun woonplaats verdreven. Economische vluchtelingen kloppen nog dagelijks op de poorten van Europa en Noord-Amerika.

Door de mondialisering is het karakter van de wereldwijde migratie wel veranderd. Reizen is gemeengoed geworden. De kennis over het ‘buitenland’ is enorm toegenomen. Migranten houden elkaar via sociale media niet alleen op de hoogte van de beste routes, maar ook van de meest riante sociale voorzieningen in het land van bestemming. Landsgrenzen zijn enerzijds van minder betekenis, maar worden anderzijds onder druk van de toestroom van migranten juist scherper getrokken.

Wereldwijd vallen enkele hoofdstromen van migratie te onderscheiden. Onmiskenbaar zijn de forse bewegingen in het Midden-Oosten. De afgelopen decennia had vooral vanuit Irak een ware uittocht van inwoners plaats. Door de Golfoorlog begin jaren 90, ontvluchtten honderdduizenden Irakezen hun land – vooral naar buurstaten Jordanië en Libanon. Dat fenomeen deed zich tien jaar later weer voor, toen de VS Irak in 2003 binnenvielen.

De burgeroorlog in Syrië, die in 2011 begon, bracht een nog veel grotere stroom vluchtelingen op gang, zowel in het land zelf als daarbuiten. Ook die mensenmassa verdrong zich in eerste instantie aan de grenzen van de buurlanden. Maar daar bleef het bepaald niet bij. Via Turkije en Noord-Afrika probeerden honderdduizenden de poorten van Europa te bereiken.

Economische vluchtelingenstromen bewegen zich vanuit Afrika richting Europa, maar ook van arme naar rijkere regio’s binnen het zwarte continent zelf. Honderdduizend migranten melden zich ook jaarlijks vanuit Latijns-Amerika aan de grenzen van de Verenigde Staten. Deels ontvluchten zij erbarmelijke omstandigheden in eigen land: werkloosheid, criminaliteit en corruptie. Deels zoeken zij in Amerika hun geluk, omdat in hun beleving in de VS alles beter is dan thuis.

Arbeidsmigratie doet zich ook in Europa voor, waar vooral een beweging van oost naar west valt waar te nemen. Van oudsher trekken werkzoekenden ook massaal vanuit Zuidoost-Azië naar de Golfstaten.

In veel gevallen leiden de migrantenstromen tot politieke en maatschappelijke controverse. Of het nu gaat om de bouw van een muur tussen de Verenigde Staten en Mexico, uitbuiting van Aziatische arbeiders in de rijke Golfstaten of de asielzoekersproblematiek in Europa.