Lock weet sinds eind vorige week van de plannen: „Dit doet de EO geen recht.” Woensdag debatteert de Kamer over de bezuiniging van 60 miljoen euro die minister Slob de publieke omroep heeft opgelegd.

„Ik vind het onterecht dat Slob de tegenvallende inkomsten uit reclame omzet in bezuinigingen bij de publieke omroep”, legt Lock uit. „Tegelijk snap ik dat alle omroepen hoe dan ook in eigen vlees moeten snijden en de EO is daar ook toe bereid. Alleen vind ik de manier waarop de NPO dat nu doet verwerpelijk.”

De EO heeft nu 10 miljoen euro beschikbaar voor het maken van levensbeschouwelijke programma’s. Omdat de NPO moet bezuinigen, gaat dit in 2019 terug naar 4 miljoen. Volgens Lock raakt dit het hart van zijn omroep. Programma’s zoals De Verandering en De Nationale Bijbelquiz lopen door de bezuinigingen gevaar. Ook het voortbestaan van de EO Jongerendag is in het geding.

Ook bij andere omroepen heerst er onrust. Slob wijst erop dat de begroting pas op Prinsjesdag definitief is. Lock wil eerder duidelijkheid. „Als de NPO zegt dat het lot van deze programma’s bezegeld is, gaan ze per 1 januari van de buis en moet ik nu ontslaggesprekken gaan voeren.”

In verzet

Maandagavond ging Lock nog een stap verder: „Als dinsdag aan het eind van de middag deze plannen er nog liggen, beginnen we mogelijk een interne procedure binnen de publieke omroep, waarbij een commissie een bindende uitspraak zal doen over de plannen.” Bovendien wil hij dan de EO-leden mobiliseren om in verzet te komen.

Als het voortbestaan van de EO in het publieke bestel onmogelijk wordt, komen zijn 400 medewerkers op straat te staan. Lock is daarom strijdbaar: „Ik gooi de handschoen niet in de ring voordat ik alles heb gedaan wat in mijn vermogen ligt om deze voornemens te corrigeren.”

Andries Knevel en Ad de Boer, beiden oud-directeur van de EO, kunnen zich niet herinneren dat hun omroep ooit eerder met juridische stappen heeft gedreigd.

Andere omroepen probeerden recent via deze juridische weg individuele programma’s te redden. Zo zei de KRO vorig jaar te zullen gaan procederen omdat het radioprogramma De staat van Stasse zou worden geschrapt. Ook rond het verdwijnen van De Nieuwsshow dreigde omroep Avrotros te gaan procederen tegen de NPO.

Een NPO-woordvoerder zegt dat de bezuiniging „de programmering hard zal raken op tal van vlakken. We zijn met de omroepen in gesprek over hoe we deze bezuiniging verwerken in 2019, terwijl we ook onze programmering vernieuwen. Dit proces is nog niet definitief afgerond, maar het is helaas onvermijdelijk dat omroepen en programmamakers teleurgesteld worden.”

Slob vindt dat de NPO deze inkrimping kan doorvoeren zonder dat zijn programmering aan kwaliteit hoeft in te boeten. De keuzes die de publieke omroep hierbij maakt, roepen echter verzet op.

Lock vindt dat de plek van levensbeschouwing in het publieke bestel wordt ondermijnd: „Ik kan me niet voorstellen dat een CU-minister, die gelooft in pluriformiteit, kan accepteren dat zijn beleid zulke vergaande consequenties heeft. Als het doorgaat, gaan het hart, de kleur en de ziel van het bestel eruit. En die ziel zit aan de randen, bij de kleine, eigenwijze omroepen.”