Bij de botsingen tussen Morsi-aanhangers en de Egyptische veiligheidsdiensten zijn zeker 421 mensen om het leven gekomen, 3572 mensen raakten gewond. De Moslimbroederschap stelde woensdagavond dat er veel meer doden zijn gevallen. Er zouden duizenden mensen zijn omgekomen.

Ontruiming

Het leger ging woensdagochtend over tot de ontruiming van twee grote tentenkampen van aanhangers van de afgezette president Mohammed Morsi. De aanhangers voerden al 6 weken actie bij de Rabaa al-Adawiya-moskee in het noordoosten van Caïro en de Universiteit van Caïro. Het leger had al eerder gedreigd de kampen te ontruimen, maar stelde dat begin deze week nog uit om bloedvergieten te voorkomen. De aanhangers van Morsi eisen dat de afzetting van de democratisch gekozen president ongedaan wordt gemaakt.

De veiligheidsdiensten gebruikten traangas tegen de bezetters van het plein bij de moskee, terwijl politiehelikopters boven hen vlogen. In de buurt stonden legervoertuigen gereed.

Het tv-station van de Moslimbroederschap riep inwoners van Caïro op met hun auto naar de twee kampen te gaan om gewonden naar het ziekenhuis te kunnen brengen.

Ook buiten Caïro zijn woensdag doden gevallen bij botsingen tussen de Egyptische politie en aanhangers van de afgezette president Morsi. In de provincie Fayoum, ten zuidwesten van de hoofdstad, kwamen zeker negen mensen om het leven. Dat meldde een officiële bron in een ziekenhuis.

In de havenstad Suez vielen vijf doden toen Mursi-aanhangers probeerden een regeringsgebouw te bestormen, meldden medische bronnen.

Kerken

Diverse kerken zijn aangevallen door demonstranten. Op internet circuleren lijsten van kerken die zijn verwoest. De in Egypte woonachtige Willem-Jan de Wit heeft een lijst bijgehouden. Op wataninent.com en nilerevolt staan nog langere lijsten.

De Nederlandse organisatie Open Doors in Ermelo, die opkomt voor verdrukte christenen in het buitenland, maakt zich grote zorgen. „Christenen vormen een gemakkelijk doelwit”, zegt Arend Pleysier van de organisatie. Onder de meer dan 80 miljoen Egyptenaren zijn volgens Pleysier ongeveer 10 miljoen christenen, van wie 8 tot 9 miljoen tot de Koptische Orthodoxe Kerk behoren.

Ook boekwinkels van het Egyptisch Bijbelgenootschap in de zuidelijke steden Assiut en Minia gingen in vlammen op. Directeur Ramez Atallah van het Bijbel­genootschap liet weten dat er geen persoonlijke slachtoffers waren omdat de winkels „gelukkig” dicht waren.

De Egyptische anglicaanse bisschop Muneer Anis riep woensdag op tot gebed voor Egypte. „Bid om wijsheid en tact voor de politie en het leger, voor de veiligheid van alle kerken en kloosterorden en dat heel Egypte veilig zal zijn”, schreef hij woensdag in een open brief. In Suez werd ook de anglicaanse kerk aangevallen.

Journalisten

Onder de doden is een cameraman van de Britse zender Sky News. Mick Deane werd doodgeschoten toen hij verslag deed van de onrust in Caïro. De rest van de Sky-journalisten is ongedeerd. Of Deane is geraakt door een kogel van de oproerpolitie of van een demonstrant is nog onduidelijk. Deane, 61 jaar, werkte al 15 jaar voor Sky News, in Washington en in Jeruzalem. Hij was getrouwd en had twee zonen.

Ook een verslaggever voor XPRESS, een zusterkrant van Gulf News, is bij het geweld om het leven gekomen, meldt De Standaard. Habiba Ahmed Abd Elaziz was in Egypte, haar thuisland, op vakantie en werkte deze ochtend niet in opdracht voor XPRESS.

Vicepresident stapt op

Mohamed ElBaradei stapt woensdag op als vicepresident van Egypte. „Zoals u weet, zag ik dat er vreedzame wegen waren om deze botsing in de samenleving te beëindigen; er waren aanvaardbare oplossingen voorgesteld die tot een nationale consensus hadden kunnen leiden”, aldus ElBaradei in zijn ontslagbrief. ElBaradei wil geen medeverantwoordelijkheid meer dragen voor beslissingen waar hij het niet mee eens is: „Ik kan de verantwoordelijkheid voor geen enkele druppel bloed dragen.”

„Ik bid God de Hoogste dat hij ons geliefde Egypte zal behoeden voor alle kwaad en dat hij de hoop en wensen van het volk moge vervullen”, aldus ElBaradei.

Ban Ki-moon

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon veroordeelt het geweld dat Egyptische veiligheidstroepen bezigen tegen aanhangers van de verdreven president Mohammed Morsi in de „krachtigste bewoordingen.” Dat heeft woordvoerder Eduardo del Buey woensdag gezegd.

De VN-chef bertreurt het dat de Egyptische autoriteiten terugvallen op geweld om de demonstraties te beëindigen. „De secretaris-generaal dringt er bij alle Egyptenaren op aan zich te concentreren op het nastreven van werkelijke verzoening”, zei Del Buey.

Timmermans

Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken maakt zich „grote zorgen over de escalatie van geweld” in Egypte. Dat heeft hij woensdag gezegd.

„Er zijn berichten over doden en gewonden bij de ontruiming van de sit-ins van Morsi aanhangers, maar ook op andere plekken. Acties leiden tot tegenacties, waardoor het geweld verder toeneemt en er steeds meer slachtoffers te betreuren zijn. Terwijl overduidelijk is dat geweld geen oplossing is, maar de problemen van het land alleen maar vergroot. Onderhandelen moeten de partijen, een alternatief is er niet, want gelet op de verdeeldheid onder de Egyptische bevolking zijn ze tot elkaar veroordeeld”, aldus de bewindsman.

EU

Ook de Europese Unie maakt zich grote zorgen over de situatie in Egypte. EU-buitenlandchef Catherine Ashton betreurt het verlies aan mensenlevens, de gewonden en de verwoestingen in Caïro en andere plaatsen.

Confrontatie en geweld zijn niet de weg vooruit om belangrijke politieke kwesties op te lossen, benadrukte Ashton woensdag in een verklaring. Zij roept de veiligheidstroepen op zich uiterst terughoudend op te stellen. Ook vindt ze dat alle Egyptische burgers verdere provocaties en escalatie moeten vermijden. Ashton hoopt op een dialoog tussen alle betrokkenen.