President Morsi liet er dinsdagavond geen misverstand over bestaan: hij is niet van zins af te treden. In een toespraak op televisie maakte hij duidelijk zijn „democratische legitimiteit” te zullen verdedigen met zijn leven.

Morsi erkende weliswaar dat hij fouten heeft gemaakt, maar onderstreepte tevens dat hij te kampen heeft met zaken als corruptie en „restanten van het oude regime.” Het kost tijd die aan te pakken, aldus de president. Hij riep het leger op zijn „normale taken” weer uit te voeren. De strijdkrachten gaven Morsi maandag 48 uur de tijd om de oppositie tegemoet te komen. Die deadline loopt vanmiddag rond 5 uur af.

Het leger maakte vanmorgen nog eens met zoveel woorden duidelijk bereid te zijn in te grijpen als Morsi voet bij stuk houdt. Maar wat als Morsi van het toneel is verdwenen? Wie vormen eigenlijk de oppositie die nu de straten van de grote steden vult?

Morsi sprak dinsdagavond van „restanten van het oude regime” die zich tegen hem keren. Maar de oppositie is zeker breder dan dat. Achter de demonstraties duikt de beweging Tamarod (Rebel) op als drijvende kracht. Zij beweert niet minder dan 22 miljoen handtekeningen te hebben verzameld van Egyptenaren die willen dat Morsi zijn koffers pakt.

Daarnaast is er het Nationaal Bevrijdingsfront (NSF), een alliantie van 35 seculiere, liberale en linkse oppositiegroepen. De demonstranten hebben de leider van deze beweging, Mohammed al-Baradei, dinsdag gevraagd als gemeenschappelijke spreekbuis te fungeren. Baradei is de oud-directeur van het Internationaal Atoomagentschap en speelde ook een prominente rol in de oppositie tegen het regime-Mubarak.

Dat de oppositie nu met één stem spreekt wil echter niet zeggen dat ze een hechte eenheid met gemeenschappelijke doelen vormt. De verschillende oppositiebewegingen binnen de NSF hebben elkaar gevonden in één verlangen: de verdrijving van Morsi. Maar los daarvan zijn ze het over weinig zaken eens.

Het is moeilijk te zeggen hoeveel aanhang Morsi nog precies in Egypte heeft, maar vrij algemeen wordt aangenomen dat die het meest op het platteland gezocht moet worden. Goede moslims kunnen weliswaar teleurgesteld zijn in de resultaten van zijn eerste regeringsjaar, maar waarderen het dat hij het land wil regeren volgens de goddelijke richtlijnen van de sharia. Bij pro-Morsibetogingen kwamen enkele tienduizenden Egyptenaren opdraven.

Sommige onafhankelijke critici foeteren dat de oppositie te hard van stapel loopt. Morsi is de democratisch gekozen president en je kunt niet verwachten dat hij in één jaar tijd Egypte weer op de rails heeft. Waarom willen de Egyptenaren bovendien het leger terug in het hart van de macht? Alsof dat democratisch is.

Duidelijk is dat de strijd in Egypte ook na de verdrijving van Morsi nog niet is gestreden.

Grieven oppositie tegen Morsi

CAÏRO. Oppositiebeweging Tamarod verzamelde 22 miljoen handtekeningen onder een petitie met de volgende klachten tegen de Egyptische president Morsi.

- Veiligheidssituatie sinds 2011 onveranderd slecht.

- Armen hebben geen plek in de samenleving.

- Regering moest om miljarden dollars „bedelen” bij Internationaal Monetair Fonds.

- Gerechtigheid voor mensen die gedood zijn tijdens anti-regeringsprotesten bleef uit.

- Economie is ingestort: er is een groeiend aantal armen en hoge inflatie.

- Egypte volgt in de voetstappen van de Verenigde Staten.