Het is een mooi beeld, vindt bestuurslid Aart van Wolfswinkel: de oase als rustpunt tijdens een reis. „Je bent op doortocht als mens, en een oase is geen eindbestemming. Dat is de Oase ook niet.”

Het diaconaal gastenhuis is een initiatief van de Gereformeerde Gemeenten, de Hersteld Hervormde Kerk, de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland. „We noemen het met nadruk een gastenhuis, want de mensen die wij gaan ontvangen zijn geen patiënten, geen cliënten, maar gasten”, legt Van Wolfs­winkel uit.

Voor de ontvangst van gasten zijn gastheren en -vrouwen nodig. Vrijwilligers, die kunnen intekenen voor verschillende dagdelen of voor hele dagen. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor de gasten.

Wat zowel Van Wolfswinkel als voorzitter mr. Wim Weijers en vicevoorzitter Jaap Jan Verloop benadrukken, is dat de Oase de taak van de kerkelijke gemeente van de gast niet overneemt. Weijers: „De Oase zal gaan fungeren als verlengstuk van de plaatselijke gemeente. Daarom kan de predikant van de gast gewoon op bezoek komen, als dat op prijs gesteld wordt.”

De Oase is geen therapeutisch centrum. Van Wolfswinkel, huisarts in Hellevoetsluis: „In Ouddorp is ’t Westhoofd, een beschermende woonvorm van Eleos, gevestigd. Eleos, een landelijke instelling voor gereformeerde geestelijke gezondheidszorg, verzorgt de professionele begeleiding van de gasten. De gasten­begeleider doet de intake, bespreekt de doelen van het verblijf en houdt contact met de gast. Ook is met Eleos afgesproken dat zijn medewerkers op afroep beschikbaar zijn, 7 dagen per week, 24 uur per dag.”

Het kernteam dat de dagelijkse leiding voor zijn rekening neemt, wordt gevormd door de professional (van Eleos) en een coördinator die de vrijwilligers inroostert en aanstuurt, en een pastoraal werker. De laatste wordt aangenomen op basis van een contract voor acht tot tien uur per week. Op dit moment staat de vacature voor deze functie nog open. De pastoraal werker zal gesprekken hebben met gasten en Bijbel­besprekingen leiden.

Wie behoren er tot de doelgroep van de Oase?

Van Wolfswinkel: „Mensen van vlees en bloed. Mensen die toe zijn aan herstel en rust, omdat het leven hun te zwaar valt en de draagkracht en draaglast uit balans zijn geraakt. Iedereen vanaf achttien jaar is welkom. Daarbij gaan we in eerste instantie vooral uit van mensen uit de vier eerdergenoemde kerken. Maar ook vanuit andere reformatorische kerken kan men hier terecht.”

De duur van het verblijf kan verschillen, maar is hooguit zes weken. Weijers: „We schatten de verblijfsduur per persoon in.” „Ook over een vervolgtraject wordt meegedacht, zodat mensen na het verlaten van de Oase niet aan hun lot zijn overgelaten”, voegt Verloop hieraan toe. „De Oase moet geen eilandje worden.”

In totaal kunnen er zes gasten tegelijk verblijven in de verbouwde Ouddorpse bungalow. Er zijn zes kamers en er is één spreekkamer. „Er is uitbreiding mogelijk”, zegt Verloop. „Het huis is gekocht door iemand die het ons tegen acceptabele voorwaarden wilde ver­huren. Vanbinnen moest het een en ander worden opgeknapt, en nu zijn we aan het inventariseren wat er aan huisraad nodig is.” De drie beginnen te lachen. Weijers: „Je houdt je thuis niet bezig met het aantal aardappel­schilmesjes dat in de la ligt, maar hier is natuurlijk echt nog helemaal niks in huis.”

Hoe ziet het dagprogramma eruit?

„De gasten komen hier voor hun rust”, stelt Weijers. „Dat staat voorop. Maar rust is vaak niet voldoende voor herstel. Reflectie en bezinning zijn nodig om in balans te komen. Daarom worden gesprekken aangeboden met onder anderen de pastoraal werker, en zijn er ook verplichte programma­onderdelen.” „Als je daar niet aan mee wilt doen, kun je beter een hotelkamer huren”, aldus Van Wolfswinkel. „Tijdens de wekelijkse Bijbelbespreking en de workshops gaan de gasten in een veilige, open sfeer onder begeleiding met elkaar in gesprek over thema’s zoals zelfbeeld of agendabeheer.” Verder is er een tijd voor ontspanning, oftewel voor een „creatief dagdeel”, zoals Van Wolfswinkel dat noemt.

Overdag zijn er vrijwilligers nodig om boodschappen te doen, de maaltijden te verzorgen en om, „als men kan en wil”, voor te gaan in gebed tijdens de maaltijden. De initiatiefnemers rekenen op een groep van vijftig vrijwilligers. Daarbij hopen zij dat sommigen zich zullen opgeven voor meerdere dagdelen of zelfs dagen.

In de kosten van het verblijf dragen de gasten zelf bij. Waar nodig zullen diaconieën van de plaatselijke gemeenten de gast ondersteunen.

Weet u zeker dat er behoefte is aan een diaconaal gastenhuis binnen de reformatorische achterban?

Verloop: „Het deputaatschap diaconale en maatschappelijke zorg van de Gereformeerden Gemeenten heeft ruim twee jaar geleden geïnventariseerd of er behoefte was aan een dergelijk centrum. Samen met deputaatschappen en een commissie van de andere drie kerken die bij de Oase betrokken zijn, kwam het tot de conclusie dat hier inderdaad behoefte aan is. Daarna is er een stuurgroep geformeerd met twee vertegenwoordigers van elk van de vier kerkgenootschappen om verdere planvorming en besluitvorming voor te bereiden. In juli 2012 is stichting de Oase opgericht. Tijdens een bijeenkomst onlangs in Ouddorp, waarvoor wij kerkelijke gemeenten uit de regio hadden uitgenodigd, bleek dat het initiatief breed draagvlak heeft. We zouden zelfs op dit moment al mensen kunnen plaatsen. De vragen die tijdens de bijeenkomst werden gesteld, waren vooral vragen ter verduidelijking. Waaromvragen heb ik niet gehoord.” Nadrukkelijk: „We zijn geen concurrent van de Herberg, het pastoraal-diaconaal centrum op Landgoed De Pietersberg in Oosterbeek. We hebben met hen gesproken en er zijn goede contacten. Je kunt je voorstellen dat zij meer het oosten van het land voorzien en wij het westen.”

En komen de vrijwilligers er? „Dat hopen we”, zegt Weijers voorzichtig. „We proberen hen via advertenties te benaderen, met de tekst: ”Als je anderen een oase biedt, doe je dankbaar werk”. En dat is echt zo.” Van Wolfswinkel: „Je bent als bestuur met veel praktische zaken druk en verliest jezelf soms in de mails die onder de bestuursleden rondgaan, maar als je de gast in het oog houdt –om wie het uiteindelijk gaat–, weet je weer voor wie je het doet.”

www.diaconaalgastenhuisdeoase.nl

„We misgunnen elkaar ons publiek niet”

De Oase, het diaconale gastenhuis dat binnenkort in Ouddorp de deuren opent, is niet het enige kerkelijke gastenhuis waar mensen op adem kunnen komen. Pastoraal-diaconaal centrum de Herberg in Oosterbeek opende in 1993 de deuren, op initiatief van de IZB binnen de Nederlandse Hervormde Kerk.

Tussen de Oase en de Herberg is verschillende malen overleg geweest, zegt P. J. Oudshoorn, directeur van de Herberg. „We hebben goed contact en houden elkaar op de hoogte van onze bezigheden.”

Net als de Oase staat de Herberg in een gereformeerde traditie, aldus Oudshoorn. De gasten van de Herberg komen echter uit een breder kerkelijk veld dan het publiek waarop de Oase zich richt. „Van de ongeveer 150 gasten die wij op jaarbasis ontvangen, komt het merendeel uit de Protestantse Kerk in Neder­land. De op een na grootste groep is afkomstig uit de Gereformeerde Gemeenten. Verder komen zo’n zes tot acht gasten per jaar uit evangelische gemeenten, baptistengemeenten en de Rooms-Katholieke Kerk. Het is niet zo dat wij ons actief op deze kringen richten, maar ze zijn bij ons hartelijk welkom.”

Per week verblijven in de Herberg meestal rond de zestien gasten. Er is plaats voor 21 mensen. Vorig jaar beleefde het centrum een dip in het aantal bezoekers, maar dit trekt momenteel weer aan. Naast langere verblijven –van maximaal zes weken– biedt de Herberg ook de mogelijkheid om een midweek in Oosterbeek te gast te zijn. „Het dagtarief dat gasten betalen, is niet kostendekkend. De helft van de exploitatiekosten wordt gedragen door diaconieën. Ook kerken die betrokken zijn bij de oprichting van de Oase hebben toegezegd te blijven bijdragen als een gemeentelid te gast is bij de Herberg.”

De gastenbegeleiders zijn –in tegenstelling tot de gastheren en -vrouwen van de Oase– betaalde krachten. In de avonden en weekenden trekken vrijwilligers die met de gasten op en zijn de gastenbegeleiders beschikbaar als achterwacht.

Het valt Oudshoorn op dat de bezetting, de dip van vorig jaar buiten beschouwing gelaten, vrij constant is. Maar er zijn evenmin wachtlijsten. „We zien het als leiding van God dat het met de plaatsingen vaak precies goed uitkomt.”

Hoe ziet de directeur de toekomst voor zich, nu er een ander diaconaal gastenhuis geopend wordt? „Wij ontvangen gasten die vaak in een moeilijke situatie verkeren en daarbij soms het zicht op de Heere God kwijt zijn. We zijn er ten dienste van de plaatselijke gemeente om mensen tijdelijk pastorale zorg te bieden. Het past dan niet in termen van concurrentie te denken. Wel zal het betekenen dat een aantal gasten voor de Oase zal kiezen. Bij ons blijft echter iedereen welkom, ongeacht kerkelijke afkomst. Het samen, vanuit verschillende tradities, het Woord van God openen en zoeken naar Zijn weg, blijkt verrijkend te zijn. De Oase is opgericht om een alternatief te bieden dat aansluit bij de identiteit van de deelnemende kerken. Voor sommige gasten zal dat veiliger zijn. We misgunnen elkaar ons publiek niet.”