Elena Poplavskaja hield vier jaar geleden samen met honderd anderen 23 dagen een hongerstaking in de New Life Church in Minsk. Uit protest tegen de repressie van de Wit-Russische overheid tegen haar kerk.

De 30-jarige Poplavskaja heeft zojuist de zondagochtenddienst bijgewoond. Ze is blij met het optreden van de overheid en de bijbehorende aandacht. „Nu weet iedereen hoe het is gesteld met de godsdienstvrijheid in Wit-Rusland.”

De hongerstaking was een van de middelen die de New Life Church in stelling bracht tegen de overheid. Al jaren ligt de kerk in de clinch met de Wit-Russische autoriteiten, die volgens de New Life Church, de christenen uit het kerkgebouw proberen te krijgen.

In 2002 kocht de New Life Church een koeienstal in een stuk niemandsland van Minsk en verbouwde die tot kerk. „De stad gaf geen toestemming om een kerk in de stad te bouwen”, verklaart pastor Vjatsjeslav Gontsjarenko na afloop van de zondagochtenddienst. Hij heeft zojuist gepreekt voor ongeveer 250 mensen.

Twee jaar na de aankoop kwam het perceel onder de gemeente Minsk. Sindsdien heeft de New Life Church de autoriteiten achter zich aan. De gemeente dwong de kerk de grond te verkopen. Daar gaf de New Life Church geen gehoor aan. Vervolgens legde de overheid boetes op, omdat de kerk de grond zou hebben vervuild met olie.

Gontsjarenko (40) noemt zijn kerk als voorbeeld van intolerantie tegenover godsdiensten in Wit-Rusland. Hij wijst de huidige Wit-Russische president Alexander Loekasjenko, die zondag deelneemt aan de presidentsverkiezingen, aan als de kwade genius. Meldingen van pogingen van de overheid om protestanten en andere religies te belemmeren in hun activiteiten zijn talrijk. „De overheid wil alles controleren. Deze regering vreest de invloed van religie.” De New Life Church, die in Minsk duizend leden telt, schreef een brief aan Loekasjenko, maar kreeg geen antwoord. „Hij negeert ons”, zegt Gontsjarenko.

De kerk ligt tussen besneeuwde velden. Op de achtergrond staan grijze flats. De kerk is lastig te bereiken. Bij de ingang staat daarom een oude bus voor vervoer van en naar de metro.

Er is momenteel een pauze in de strijd, merkt Gontsjarenko op. „De overheid heeft nu even iets anders aan haar hoofd, namelijk de verkiezingen. Maar daarna zal de druk op ons opnieuw toenemen”, verwacht de pastor, gekleed in een blauw kostuum.

Gontsjarenko weet zich gesterkt door hulp van buitenaf. De Europese Unie kaartte de kwestie aan bij de Wit-Russische autoriteiten. De steun helpt volgens Gontsjarenko. „De gemeente had ons gebouw allang willen slopen, maar door de voortdurende aandacht durft ze dat niet.”

Op het Instituut van Filosofie van de Nationale Academie van Wetenschappen van Wit-Rusland wuift wetenschapper Natalija Koetoezova alle berichten over problemen weg. „Er zijn geen conflicten. Iedereen in dit land mag geloven waarin hij wil. Wat met de New Life Church aan de hand is, is puur vanwege documenten over het grondgebied. De overheid helpt juist protestanten met de bouw van kerken.”

Ze wijst erop dat Wit-Rusland 25 confessionele groeperingen kent. Zij werken in goede harmonie samen met de overheid. „Ze staan allemaal geregistreerd. Dat is niet alleen voor de overheid om belasting te innen, maar geeft de kerken de kans om kranten uit te geven en hun geloof uit te dragen.”

Ook de New Life Church staat geregistreerd, maar volgens advocaat Sergej Loekanin heeft een nieuwe ambtenaar het verboden om kranten uit te geven.

In zijn kamer maakt pastor Gontsjarenko zich op voor de derde dienst van deze dag. Dit keer voor kinderen. Hij kent geen angst voor de overheid. Voordat hij opnieuw het podium opgaat, zegt hij: „De hongerstaking hebben we doorstaan. Erger dan dat kan het niet worden.”

Dit is het eerste deel in een drieluik over de verkiezingen in Wit-Rusland.