Premier Balkenende ziet meer in een dialoog met China over de mensenrechten dan in een boycot van de openingsceremonie op 8 augustus in Peking. „Ik weet niet of de situatie van de mensenrechten zal verbeteren als ik wegblijf bij de opening van de Spelen. Het is vooral belangrijk om in gesprek te blijven met de Chinese autoriteiten”, zei hij gisteren tijdens zijn wekelijkse persconferentie.

Het Europees Parlement riep de Europese regeringsleiders donderdag op om de openingsceremonie in Peking niet bij te wonen als China blijft weigeren met de Tibetaanse leider in ballingschap, de dalai lama, te praten. Landen als Polen, Estland en Tsjechië hebben al aangegeven weg te blijven uit protest tegen de schendingen van de mensenrechten in Tibet. Ook de Britse premier Brown en de Duitse bondskanselier Merkel blijven weg. Zij zeggen dat ze nooit van plan waren naar Peking te gaan.

Balkenende benadrukte dat Nederland een eigen afweging maakt. Over de oproep van het Europees Parlement zei hij: „Het is een uitspraak van het Europees Parlement, niet meer dan dat.” De acties in andere landen houdt hij in de gaten. „Ik zie de signalen, maar zie ze niet als druk. Ik blijf bij mijn voornemen om samen met staatssecretaris Bussemaker van Sport naar Peking te gaan.”

Kroonprins Willem-Alexander staat als lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) achter de keus voor Peking als olympische stad. De premier zou het moeilijk kunnen verkopen als hij wegblijft bij de openingsceremonie, terwijl de kroonprins daar wel bij is. Volgens Balkenende speelt Willem-Alexanders lidmaatschap van het IOC geen rol in zijn afweging. „De kroonprins heeft een andere rol.”

De minister-president vindt de discussie over het al of niet bijwonen van de openingsceremonie „selectief.” „Ik hoor niemand zeggen: Er moet een economische of een wetenschappelijke boycot komen.”

Uit een opiniepeiling van het televisieprogramma EénVandaag onder 10.000 mensen bleek gisteren dat bijna 60 procent van de Nederlanders vindt dat Balkenende niet naar de opening van de Spelen moet gaan; 30 procent vindt dat hij de ceremonie wel moet bijwonen. Van kroonprins Willem-Alexander vindt de helft van de Nederlanders dat hij verstek moet laten gaan; 42 procent vindt dat hij best de Olympische Spelen kan bijwonen.

In de Tweede Kamer bestaat vooralsnog geen meerderheid voor een boycot van de openingsceremonie. ChristenUnie-Kamerlid Voordewind, die onlangs een oproep deed aan Balkenende om niet te gaan, heeft inmiddels de steun van GroenLinks, D66 en SGP. CDA, PvdA, VVD en SP willen voorlopig niets weten van een boycot.

De ChristenUnie werkt momenteel aan een motie die het kabinet oproept om in elk geval, net als de Franse president Sarkozy, openlijk uit te spreken dat het twijfelt om te gaan.