Premier Balkenende wilde donderdag tijdens de algemene politieke beschouwingen, het Kamerdebat over de kabinetsplannen voor volgend jaar, nog niet zeggen of de eventuele compensatie per 1 januari zal plaatsvinden of later in het jaar. Dat is afhankelijk van de maatregelen die genomen worden, aldus Balkenende. Gedacht wordt aan fiscale instrumenten zoals een hogere belastingvrije voet in de energiebelasting.

Het kabinet voelt niets voor compensatie in de vorm van lagere brandstoffenaccijns of rechtstreeks ingrijpen in de energieprijs. Daarmee zou volgens het kabinet de prikkel voor burgers verdwijnen om bewust met energie om te blijven gaan. In december zal het kabinet een besluit nemen over de compensatie omdat dan nieuwe cijfers van het Centraal Planbureau over onder meer de gemiddelde olieprijs bekend worden.

Het pleidooi van de oppositiepartijen de koopkracht van lage inkomens op te vijzelen, vond donderdag geen gehoor bij Balkenende. Hij legde het verwijt naast zich neer dat het kabinet te veel oog heeft voor de hogere inkomens. Volgens hem is er sprake van een „inhaalslag". Hogere inkomens hebben de afgelopen jaren meer moeten inleveren dan minima en alleenstaanden. Die zijn eerder steeds ontzien door het kabinet.

De wens van de Kamer scholen vanaf 2007 te verplichten tussen 7.30 uur en 18.30 uur opvang te bieden aan kinderen, wees Balkenende af. Hij ziet te veel haken en ogen aan het VVD-voorstel daarover. De premier wees onder meer op financiële consequenties.

Balkenende besteedde donderdag veel aandacht aan het gebrek aan vertrouwen in het kabinet. Hij liet merken zich weinig aan te trekken van negatieve peilingen en onderzoeken. „Het echte vertrouwen van de bevolking wordt bepaald door de stem van de kiezer bij de verkiezingen in 2007".

Volgens Balkenende heeft de Nederlandse bevolking juist behoefte aan een moedig kabinet dat maatschappelijke problemen oplost. Hij benadrukte nogmaals de noodzaak van hervormingen in zorg en sociale zekerheid. „Ik ben er zeker van dat het beleid het vertrouwen zal versterken".

Balkenende gaf wel toe dat „de hervormingen bijdroegen aan verdere onzekerheid, hoe noodgedwongen ze ook waren. Maar het kabinet wil eerlijk zijn, resultaten laten zien en mensen serieus nemen". Volgens de premier is Nederland door zijn beleid veiliger geworden en is de concurrentiepositie versterkt.

De coalitiepartijen CDA, VVD en D66 ondersteunen op hoofdlijnen het kabinetsbeleid. Ze stelden donderdag op een aantal punten wijzigingen voor. Zo willen ze een verhoging van de kinderkorting met 90 euro, een hogere kilometervergoeding voor zakelijk verkeer en meer geld voor onderwijs, onder meer voor kleinere klassen, het dreigende lerarentekort en voor leerlingen met een handicap. Ook moeten studenten 150 euro extra aan studiebeurs krijgen.

Of alle wensen van de Kamer ook financieel haalbaar zijn, moet over twee weken blijken. Het kabinet heeft extra geld achter de hand, maar het is nog onduidelijk of dat voldoende is.

Een VVD-wens voor het snel schrappen van vergunningen en leges, wees Balkenende af. Hij acht het voorstel in de praktijk niet haalbaar.