De Raad van State deed in 2019 twee belangrijke uitspraken over het Nederlandse beleid om de hoeveelheid stikstof in kwetsbare natuurgebieden omlaag te brengen. Het beleid was volgens de hoogste bestuursrechter in strijd met Europese regelgeving. Sindsdien is het moeilijker om vergunningen te krijgen voor bouwprojecten.

Een ministeriële commissie onder leiding van Schoof heeft gewerkt aan maatregelen die de uitstoot van stikstof duurzaam omlaag moeten brengen en de vergunningverlening weer op gang moeten brengen. Die commissie kwam vrijdag met een pakket dat moet worden gezien als een „eerste stap”, zei de premier. „Hiermee kunnen we perspectief bieden.”

Drang is niet uitgesloten. Maar dan alleen in zones dichtbij natuurgebieden. Dat ligt heel gevoelig bij coalitiepartner BBB en haar landbouwminister Femke Wiersma. Hoe drang en dwang er precies uit gaan zien, wilde de minister-president niet zeggen. Het gaat dan om „mensen een duwtje in de goede richting geven”, zei hij.

Wiersma zelf blijft bij haar standpunt dat ze geen gedwongen uitkoop wil. Ze zegt ook dat het beleid niet vrijblijvend is: „Als een ondernemer de gestelde doelen niet haalt, kan dat consequenties hebben voor zijn bedrijf. Dat is nodig als stok achter de deur.”

Wiersma trekt 2,2 miljard euro uit voor deze maatregelen. Naast landbouw moeten ook het verkeer en de industrie minder gaan uitstoten. Er zal meer moeten worden gedaan om de stikstofemissie te reduceren. „Het werk is echt nog niet klaar”, zei Schoof. De ministeriële commissie gaat dan ook verder en zal na de zomer met een nieuw pakket komen.