De huidige NAVO-maatregelen tegen zogeheten hybride oorlogvoering zijn „spectaculair” achterhaald, zegt een hoge NAVO-functionaris. Ze dateren van 2015, en toen zag de wereld er nog heel anders uit. De technologische mogelijkheden zijn veel groter en de vijanden van de NAVO zijn talrijker en agressiever. En de ‘alledaagse’ spanningen in de wereld zijn al zo groot, dat een hybride aanval een groot conflict in gang kan zetten.

De NAVO-landen willen onder meer samen patronen en trends in kaart brengen en meer samenwerken met het bedrijfsleven, zoals netbeheerders, computerbedrijven en reders. Ze hebben afgesproken belangrijke infrastructuur beter te beschermen. En ze gaan oefenen wat hun te doen staat als ze bijvoorbeeld doelwit worden van een verlammende cyberaanval of als een cruciale communicatiekabel wordt doorgesneden. Ook hoe ze de dader duidelijk maken om zoiets in het vervolg uit het hoofd te laten.

Hybride of niet-militaire aanvallen kunnen verwoestend zijn, waarschuwt de hoge NAVO-bron. Hij wijst op de aanval twee jaar geleden op NAVO-lidstaat Albanië, waarschijnlijk door Iran. Hackers legden de douane lam en lekten alle bestanden van de politie en andere diensten, zodat bijvoorbeeld politie-onderzoeken en anonieme getuigen plots online stonden. „Het pakt soms heel lelijk uit.”