De Hongaarse premier Viktor Orbán steunt Mark Rutte als volgende secretaris-generaal van de NAVO. Orbán lag lang dwars bij de benoeming, maar had maandag een „goed gesprek” met de Nederlandse demissionaire premier. Hij liet toen al doorschemeren hem te zullen steunen.
Alleen Roemenië heeft nog geen steun uitgesproken voor Rutte. De Roemeense president Klaus Iohannis is zelf nog altijd kandidaat voor de opvolging van de afzwaaiende secretaris-generaal Jens Stoltenberg, maar heeft geen andere lidstaten achter zich.
Rutte beloofde Orbán in het gesprek maandag om een brief te sturen waarin hij zou ingaan op de twee voorwaarden die de Hongaarse premier aan zijn zegen had verbonden. Hij beaamt dat hij als NAVO-topman Hongarije de ruimte zal blijven geven om buiten de NAVO-steun aan Oekraïne te blijven. Hongarije hoeft daarvoor geen personeel of geld bij te dragen, schrijft Rutte.
Ook komt hij terug op eerdere uitlatingen over Hongarije die volgens Boedapest weinig respectvol waren. Rutte heeft „opgemerkt dat enkele opmerkingen die ik in 2021 heb gemaakt als premier van Nederland ongenoegen hebben gewekt in Hongarije”, schrijft hij. Als NAVO-chef zal hij zich sterk maken „om de eensgezindheid te bewaren en alle bondgenoten met dezelfde mate van begrip en respect te behandelen”.
Rutte zei tijdens een EU-top in 2021 dat Hongarije „niets te zoeken had in de EU” als het land een omstreden wet zou aannemen die lhbti-rechten zou schenden. Hij zei er ook naar te streven het land op dat punt „op de knieën” te krijgen. De demissionair premier wilde volgens ingewijden geen excuses maken voor de gewraakte uitspraken. Hij benadrukte na het gesprek maandag dat Orbán, „hoewel dat het vermoeden was”, niet om verontschuldigingen heeft gevraagd.
Orbán deelt de brief op X en meldt daarbij dat Hongarije daardoor „bereid is Ruttes kandidatuur voor secretaris-generaal van de NAVO te steunen”. Ruttes toezegging zou Boedapest ervan verzekeren dat de afspraken met de NAVO „bestand zijn tegen de tand des tijds”.
Hongarije gold als het laatste belangrijke obstakel voor Rutte om secretaris-generaal van het bondgenootschap te worden. Het land deinst er niet voor terug om strafmaatregelen tegen Rusland, hulp aan Oekraïne of bijvoorbeeld de toetreding van Zweden tot de NAVO lang te dwarsbomen en op te houden.
De Verenigde Staten wilden juist vaart maken met de aanstelling van Rutte. Zo zou de NAVO-top volgende maand in Washington eensgezindheid en kracht kunnen uitstralen.
