PVV

Het is voor de PVV gemakkelijker te voorspellen wat de partij moet prijsgeven dan wat ze binnenhaalt. Wat zeer waarschijnlijk niet of slechts ten dele gaat lukken, is de afschaffing van het eigen risico in de zorg. Reden: de kosten van minimaal 3,4 miljard.

Ook peperduur zijn de beloofde verlaging van de AOW-leeftijd naar 65 jaar, het weer terugbrengen van de bejaardenhuizen, het opnemen van de mondzorg in het basispakket en het afschaffen van de btw op boodschappen.

Hoewel Wilders nergens gedegen toelichtte hoe hij dat alles wil financieren, strafte de kiezer hem daar in november niet voor af. Volgt de afrekening dan later, gesteld dat de vier eruit komen en de PVV flink water bij de wijn moet doen? Dat is de vraag, want één belofte lijkt Wilders wel na te kunnen komen, althans op papier: een stevig maatregelenpakket over asiel.

Of dat uitvoerbaar is, moet nog blijken. Maar dat Wilders ermee aan de haal zal gaan in een poging zo te demonstreren hoe invloedrijk hij is, staat vast.

VVD

Hoewel de economie momenteel draait als een tierelier, moet er de komende periode volgens schattingen van De Nederlandsche Bank (DNB), het Centraal Planbureau (CPB) en de Raad van State zo’n 17 miljard worden bezuinigd. Voor de VVD is dat niet zomaar een bijkomstigheid: de partij hamert vanouds op een degelijk financieel beleid. De schuldenlast van de rijksoverheid mag van de liberalen geen blok aan het been vormen voor toekomstige generaties.

Naar verluidt heeft de VVD in de onderhandelingen veilig kunnen stellen dat het financieel beleid zal voldoen aan de Europese begrotingsregels. Een liberaal winstpuntje dus.

In het verkiezingsprogramma pleit de VVD voor een extra investering van 1 miljard euro in politie, justitie en veiligheidsdiensten. Voor Defensie wil de VVD ook miljarden extra uittrekken. Omdat ook andere partijen hiervoor extra willen reserveren, zal het niet moeilijk zijn om op deze punten tot overeenstemming te komen.

Tegenover die extra uitgaven horen bezuinigingen te staan. Te verwachten valt dat het hoofdlijnenakkoord onder meer bezuinigingen zal aankondigen op de publieke omroep, de cultuursector en ontwikkelingssamenwerking.

NSC

NSC-voorman Pieter Omtzigt verklaarde tijdens, voor en na de verkiezingen dat ”goed bestuur” en ”bestaanszekerheid” voor hem de belangrijkste thema’s zijn.

Beide hebben alles te maken met het toeslagenschandaal, waar het oud-CDA-Kamerlid zich als een terriër in vastbeet. De overheid bleek voor de gedupeerden geen schild, maar tegenstander. Omtzigt wil daarom werk maken van goed bestuur en een betrouwbare overheid. Op welke manier hij dit gestalte wil geven, is nog niet duidelijk. Maar voorstellen voor een mentaliteitsverandering bij de overheid zullen PVV, VVD en BBB zeker steunen.

Het andere thema waar Omtzigt op hamert, is bestaanszekerheid. Dat klinkt abstract, maar het houdt in dat burgers een bestaan hebben met voldoende en voorspelbaar inkomen.  Ook een woning, toegang tot onderwijs en zorg en een buffer voor onverwachte uitgaven horen daarbij.

Op dit punt lijken de onderhandelaars flink in de buidel te tasten. Naar verluidt komen er miljarden voor lastenverlichting beschikbaar. Tenminste, dat stond op het voorblad van het conceptakkoord dat PVV-Kamerlid Markuszower begin deze week onbedoeld aan de pers toonde. Op die pagina stond ook dat alle problemen niet in één keer zijn op te lossen. Dat geldt onder meer voor de woningcrisis. Blijkbaar zijn PVV, VVD en NSC dus ook al zover dat ze uit voorzorg de nodige disclaimers hebben ingebouwd.

BBB

In recente Kamerdebatten over de mestcrisis moest BBB het flink ontgelden. Zelfs LTO-voorman Wunnekink plaatste vraagtekens bij de strategie van de partij: nóg een keer met de vuist op tafel slaan in Brussel, in de hoop dat de EU voor de Nederlandse boeren alsnog met ruimere mestregels komt.

Niet protesteren, maar leveren, was Wunnekinks advies aan Caroline van der Plas.

Binnenkort moet Nederland een nieuw Actieprogramma opstellen om uitvoering te geven aan de Europese Nitraatrichtlijn over de waterkwaliteit. Laat dat over aan een BBB-minister van Landbouw, suggereerde Wunnekink. Die kan de boeren bij het opstellen daarvan dan zo veel mogelijk ontzien. De LTO’er pleitte ook voor een overgangsregeling.

Het is inmiddels zonneklaar dat Nederland in Brussel alleen nog iets gedaan krijgt als er aantoonbaar werk wordt gemaakt van de krimp van de veestapel. Daarmee lijkt BBB te moeten kiezen uit twee kwaden: óf daaraan meewerken en proberen de uitvoering maximaal te vertragen óf in het hoofdlijnenakkoord nog één keer vluchten in holle retoriek.