EU toch eens over verplicht bij de les houden leveranciers
Europese regels voor bedrijven om misstanden bij hun buitenlandse toeleveranciers tegen te gaan, hebben toch de steun van de EU-landen gekregen. De wet voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen is wel sterk afgezwakt na fel verzet van grote bedrijven.
De wet legt grote bedrijven een voorzorgsplicht op. Nu laten ze soms bijvoorbeeld nog T-shirts maken door kinderen in Aziatische sweatshops, kobalt voor apparaten winnen in beroerde omstandigheden in Afrikaanse mijnen of chemicaliënfabrieken draaien die het milieu verwoesten. Bedrijven moeten voortaan voorkomen dat bedrijven eerder in de productieketen mensenrechten schenden en het milieu of klimaat schaden.
De EU-landen en het Europees Parlement sloten in december al een principeakkoord over deze wet, maar grote landen als Duitsland, Frankrijk en Italië krabbelden terug. Onder druk van het bedrijfsleven eisten ze versoepelingen. Daardoor gaan de regels nu voor veel minder bedrijven gelden dan oorspronkelijk de bedoeling was.
De regels maken bedrijven juridisch vogelvrij, klaagde het bedrijfsleven. Ze zouden de samenwerking met buitenlandse partners bijna onmogelijk maken. Onder meer de grote Nederlandse baggeraar Boskalis noemde de ketenaansprakelijkheid, waar Nederland ook zelf aan werkte, als reden om zich misschien buiten de EU te vestigen. Het bedrijf wilde vrijdag niet reageren.
Naar schatting een paar honderd Nederlandse bedrijven krijgen met de nieuwe regels te maken. Die gelden voor ondernemingen met minstens duizend werknemers en een jaaromzet van meer dan 450 miljoen euro. Voor de grootste gaan ze in 2027 in, waarna de andere een of twee jaar later volgen.
De wet moet nog definitief worden goedgekeurd door het Europees Parlement, wat tot dusver strengere regels bepleitte. Maar PvdA-Europarlementariër Lara Wolters, die namens het parlement onderhandelde, is niet ontevreden. „De goedkeuring van de anti-wegkijkwet door de lidstaten is een overwinning voor mens en milieu, en een verlies voor cynische lobbyisten”, stelt ze. Het is na vijf jaar onderhandelen „een grote stap richting de eerlijkere economie van de toekomst”.
De instemming van de EU-landen komt net op tijd. De wet kan nu volgende maand nog net door het parlement worden geloodst, voorafgaand aan de Europese verkiezingen. Was dat niet gehaald, dan had het werk helemaal over gemoeten.
Niet alle voorvechters van de wet tellen hun zegeningen. Onder meer het Wereldnatuurfonds noemt die „geen schaduw” meer van het oorspronkelijke voorstel.
