Wanneer is genoeg genoeg? SGP-Kamerlid André Flach (47): „Als iedereen op hetzelfde welvaartsniveau zou leven als wij, hebben we te weinig hulpbronnen. Dat moet ons te denken geven.”
Welke positieve bijdrage leverde het huidige kabinet aan de verbetering van de leefomgeving?
„Er is een ontwikkeling gaande richting hernieuwbare energie. Wat ik positief vind, is dat er nu serieus wordt gewerkt aan de voorbereiding voor nieuwe kerncentrales. Belangrijk is ook dat het kabinet de vliegbelasting heeft verhoogd. Verder heeft het kabinet-Rutte IV met een aantal grote bedrijven specifieke afspraken gemaakt over terugdringing van de uitstoot.”
Wat had anders gemoeten?
„De aanpak van de stikstofproblematiek. Ik kom sinds mijn aantreden als Kamerlid regelmatig bij boeren. Zij willen best reduceren, dat is in de achterliggende jaren ook gebleken. Maar wat ze niet willen, is een overheid die geen duidelijkheid biedt en precies gaat voorschrijven hoe het moet.”
Vindt u dat Nederland in 2050 volledig de overstap moet hebben gemaakt van benzineauto’s, dieselbusjes en kerosinevliegtuigen naar een elektrisch alternatief?
„Fossiele brandstoffen raken een keer op. Bovendien komen ze uit landen waar je liever geen zaken mee doet. Je zult er dus een keer van af moeten. Ik zie echter een probleem opdoemen en dat is ons elektriciteitsnetwerk. Als er nu twee keer zoveel elektrische auto’s bij zouden komen, dan kan het netwerk dit niet aan.”
Er zijn politici die denken dat én meer welvaart én de klimaatdoelen halen, prima samengaat. Hoe ziet u dat?
„Ik denk dat dat moeilijk vol te houden is. Niet iedereen in deze wereld kan op hetzelfde welvaartsniveau leven als wij. Dan hebben we simpelweg te weinig hulpbronnen. Dat moet ons te denken geven. Het is goed en calvinistisch om met genoeg tevreden te zijn. Koopkrachtverbetering is aan de ene kant nog steeds nodig voor de mensen die aan het eind van hun salaris een stukje maand overhouden. Aan de andere kant: meer welvaart moet niet ons hoogste doel zijn. Welzijn is in allerlei opzichten minstens zo belangrijk.”
Wat zijn de grootste uitdagingen op het gebied van de schepping voor het komende kabinet?
„De energietransitie blijft onze aandacht vragen. We hebben daarnaast de Europese richtlijnen rond waterkwaliteit en stikstofuitstoot. Ik hoop op een kabinet dat daar met de agrarische sector aan gaat werken. Ik maak me wel grote zorgen over de Europese Natuurherstelwet. Die wet kan zomaar een stikstofcrisis 2.0 opleveren. Laten we die wet niet aannemen, en anders weer terugdraaien na de Europese verkiezingen van 6 juni.”
Wat is de rol van christenen geweest als het gaat om het bouwen en bewaren van de schepping?
„Calvijn pleitte al voor matigheid. En in het allereerste beginselprogramma van de SGP, in 1917, stond al dat we goed moesten zorgen voor de schepping, onze leefomgeving. Rentmeesterschap is een voluit christelijke term. Christenen keken en kijken dan misschien verschillend naar de invulling van dit begrip, maar dat onze leefstijl niet mag leiden tot roofbouw op deze aarde is een belangrijk uitgangspunt.”
Wat kunnen kerkelijke gemeenten in uw achterban hierin betekenen?
„Ik wil als politicus niet voorschrijven wat er in een kerk gezegd moet worden. In de kerk dient allereerst het Evangelie verkondigd te worden.
Ik kwam een mooi citaat van Calvijn tegen, die zegt dat een blik op de Gever een al te bekrompen houding ten opzichte van de gaven voorkomt. Hij noemt het zelfs een kwalijke zaak als ons het geoorloofde genieten van Gods gaven onthouden wordt. Maar hij waarschuwt ook voor „de lusten van het vlees” dat nooit genoeg heeft en steeds meer wil.”
Hoe geeft u in uw privéleven gestalte aan het bewaren van de schepping?
„We proberen daar een bescheiden bijdrage aan te leveren door dingen niet te snel weg te gooien en bijvoorbeeld afval goed te scheiden. Verder hebben we enkele weken geleden de eerste zonnepanelen op ons huis geplaatst.”
En in gezinsverband?
„Onze zoons houden ons scherp. Zij behoren tot de generatie die opgroeit met verhalen over klimaatverandering en vinden dat er dingen moeten veranderen. Hoewel ze er onderling ook wel verschillend over denken. De een is er wat meer mee bezig dan de ander.”
Wat is uw persoonlijke voornemen voor dit jaar?
„Het eerste voornemen is al gerealiseerd door het leggen van zonnepanelen. Verder denk ik er serieus over na om het openbaar vervoer te nemen naar mijn werk in Den Haag. Door de files verdwijnen de voordelen van reizen met de auto. Het voordeel van reizen met de trein is ook dat je een deel van de tijd gewoon kunt werken.”
