Dat er voor veel politieke partijen woensdag het meest te halen viel bij de VVD, bleek wel uit het feit dat VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans niet toekwam aan delen uit haar speech.

De fractieleider werd voortdurend werd onderbroken. Ruim twee uur stond ze achter de katheder en voorzag ze haar politieke tegenstanders van repliek. De regeringspartijen ChristenUnie (CU), D66 en CDA hadden het makkelijker en waren veel sneller klaar dan hun voormalig coalitiegenoot.

Partijen namen het Hermans vooral kwalijk dat haar partij niets zou doen om de positie van mensen met een laag inkomen te verbeteren. De VVD steunt het voorstel van GroenLinks-PvdA, om de minimumlonen te laten stijgen naar 14 euro per uur, niet. Hoewel ook D66 en CDA hun bedenkingen hebben bij het voorstel, was het vooral de VVD die kritiek kreeg. „Het aantal mensen in armoede stijgt naar 830.000, maar de VVD weigert in te grijpen, aldus Lilian Marijnissen (SP).

Hoewel de VVD in haar verkiezingsprogramma ook pleit voor een hoger minimumloon, vindt de partij het niet aan dit kabinet om dat in te voeren. Hermans zei vooral aandacht te willen besteden aan „al die mensen met een normaal salaris die het ook zwaar hebben”. Daarom komt ze donderdag met een voorstel om de door het kabinet voorgenomen accijnsverhogingen op benzine en diesel te schrappen. Dat plan kan rekenen op steun van PVV, FvD, BBB, SP, Denk, JA21 en Groep van Haga.

Klaver liet weten het voorstel van de VVD onbegrijpelijk te vinden. Volgens de fractieleider van GroenLinks zet de VVD hiermee mensen met verschillende inkomens tegen elkaar op. „Die zijn niet elkaars tegenstanders, maar moeten juist allebei geholpen worden.”

Reparatie

Ook op eigen standpunten werd de VVD stevig bevraagd. Zo vroeg zelfstandig Kamerlid Pieter Omtzigt zich tijdens het debat hardop af in hoeverre de VVD nog tegemoet komt aan haar eigen verkiezingsslogan „werken moet lonen”.

Met gedetailleerde voorbeelden zette Omtzigt uiteen dat sommige belastingregels de middenklasse niet stimuleren om extra te werken. Zo houdt een alleenverdiener met een modaal jaarsalaris van 37.000 euro slechts 900 euro extra over als hij door een promotie 10.000 euro extra gaat verdienen, rekent Omtzigt voor. „De marginale belastingdruk is daarmee meer dan 90 procent. Is dat de definitie van meer werken moet lonen?”, wilde Omtzigt van de VVD weten.

Een licht ontregelde Hermans erkende dat de belastingdruk voor de middenklasse momenteel inderdaad „te hoog’” is.

Volgens Joost Eerdmans van JA21 komen de middeninkomens er bij de VVD maar „bekaaid vanaf”. „De VVD heeft met veel aplomb akkoord gegeven op reparatie aan de onderkant, maar waar blijft de reparatie aan de bovenkant?”

Kleine partijen rechts van de VVD, zoals JA21 trekken wel vaker speerpunten van de grootste regeringspartij in twijfel. Zo ook tijdens het debat van woensdag. FvD-leider Thierry Baudet richtte zijn pijlen vooral op de betrouwbaarheid van de VVD op het gebied van migratie. Volgens hem heeft de VVD weliswaar „grip op migratie” tot belangrijkste speerpunt gemaakt maar is het de partij de achterliggende dertien jaar niet is gelukt migratie in te dammen.

Volgens Baudet zijn er door toedoen van de VVD zo’n drie miljoen migranten Nederland binnengekomen. Sophie Hermans erkende dat haar partij inderdaad te weinig op gebied van migratie heeft kunnen doen ,maar maakte daarbij wel de kanttekening dat het kabinet juist op dit punt viel.

Stikstofcrisis

Coalitiepartij D66 haalde nog eens fel uit richting de VVD. Het klappen van het kabinet was volgens fractievoorzitter Paternotte „totaal onbegrijpelijk en onnodig”. Volgens de fractieleider was het een keuze en geen noodzaak. „Christianne van der Wal (minister voor Stikstof, red.) ging de stikstofcrisis te lijf, Hugo de Jonge (minister van Volkshuisvesting, red.) joeg net zo hard op woondeals als op vaccins”, aldus Paternotte.