Het programma Pointer, van KRO-NCRV, meldt dat kinderen in de toets alleen nog vragen krijgen over de wettelijk verplichte onderdelen rekenen, taalverzorging en lezen. De koepelorganisatie van basisscholen waarschuwt dat het risico bestaat dat scholen hun onderwijs zullen toespitsen op de onderwerpen die getoetst gaan worden. De Onderwijsinspectie beoordeelt scholen immers op de toetsresultaten en veel ouders wegen die mee bij de keuze voor een school.

„Maar er zijn dingen die je minder goed kunt toetsen in meerkeuzevragen, zoals schrijfvaardigheid of een spreekbeurt”, zegt een woordvoerster van de PO-Raad. „Je moet ook naar de brede ontwikkeling van een kind kijken en daar horen aardrijkskunde en geschiedenis bij.”

Met de methodiek van toetsen is op zich niets mis, zegt ze, maar het doel moet zijn om de prestaties van een kind te verbeteren.

„Rol docent het belangrijkste”

De waarde van de eindtoets wordt vaak overschat, vindt Arjan van Tol, manager van Driestar hogeschool. „De rol van de leerkracht is het belangrijkste.”

Welke vakken de eindtoets op de basisschool precies moet behandelen, daarover heeft Van Tol „niet echt een mening. Wel vind ik het hele gebeuren rond de eindtoets overtrokken. Het is de vraag in hoeverre de uitkomst ervan een voorspellende waarde heeft voor het succes van een leerling op het voortgezet onderwijs.”

De Driestar hamert meer op de rol van de leerkracht. „Die vormt de kinderen. Het gaat erom dat de vakken op een goede manier onderwezen worden.”

Van Tol zou het een „zorgelijke ontwikkeling” vinden als geschiedenis, biologie en topografie naar de achtergrond verdwijnen doordat ze niet meer in de eindtoets voorkomen. „In dat geval moeten docenten zich afvragen of alleen het afnemen van een toets het geven van goed onderwijs moet stimuleren. In het onderwijs draait steeds meer om opbrengsten en toetsen, terwijl het erom gaat dat je kinderen vormt voor het leven. Als leerkrachten alleen maar gericht zijn op de voorbereiding van toetsen, zijn ze verkeerd bezig.”