Een enorme natuurbrand trekt naar Yellowknife. De brand woedt nu op 17 kilometer afstand, maar kan tegen het weekeinde de buitenwijken van de provinciestad bereiken. Alle ruim 20.000 inwoners moeten uiterlijk vrijdagmiddag hun biezen pakken. Per auto of per vliegtuig. De hoogste bestuurder van de provincie Northwest Territories, Caroline Cochrane, noemt de situatie „ongekend” .

In Tenerife woedt de „meest complexe brand op de Canarische Eilanden in vier decennia”, zo zei de regionale leider Fernando Clavijo donderdag. Omdat het vuur een vallei nadert waar diverse campings zijn, moeten duizenden mensen het gebied verlaten. Overal op het eiland is de rook te zien en ligt er as.

Zonder precedenten was ook de bosbrand in Hawaï, vorige week. Het dodental passeerde inmiddels de 100. Daarmee is het de dodelijkste natuurbrand in meer dan een eeuw in de Verenigde Staten.

Extreem

Qua verbrande hectares springen de natuurbranden in Canada het meest in het oog. Volgens data van het bosbrandinformatiesysteem GWIS hebben de 13.433 branden die dit jaar al hebben gewoed of nu woeden al meer dan 14 miljoen hectare in de as gelegd. Dat is 3,3 keer de oppervlakte van Nederland. Volgens persbureau ANP beleeft Canada momenteel „zijn ergste natuurbrandseizoen ooit”.

Wat aan de data van GWIS opvalt, is dat het in Europa dit jaar relatief meevalt met bosbranden. In Frankrijk en Spanje, landen waar vrijwel jaarlijks het aantal bosbranden boven de honderd uitkomt, wijkt het plaatje van dit jaar niet noemenswaardig af ten opzichte van eerdere jaren. Het valt voornamelijk op dat in Frankrijk en Spanje 2022 een piekjaar was. Ook Rusland –voorgaande jaren vielen grote bosbranden in Siberië op– telt in 2023 relatief weinig bosbranden, zeker vergeleken met de jaren 2018-2022.

CO2-uitstoot

Mart-Jan Schelhaas, bosecoloog bij Wageningen Universiteit, durft nog niet te zeggen hoe het bosbrandseizoen van 2023 de boeken ingaat. De situatie in Canada noemt hij extreem. „Van collega’s daar hoor ik dat het er superheet en droog is. Veel branden ontstaan door ”dry lightning”, blikseminslag die niet gepaard gaat met regen. Blussen lukt niet en voorspellen waar de volgende brand ontstaat evenmin. Doorgaans stopt een natuurbrand bij een veenmoeras en op plaatsen waar afgelopen jaren branden zijn geweest. Maar nu raast het vuur gewoon over die plekken heen. Normale wetten gelden niet meer.”

Hoewel een bos baat kan hebben bij een brand, betekent te vaak brand dat bomen plaats maken voor struikachtige vegetatie die nog sneller vlam vat, zo zegt Schelhaas. Maar het grootste nadeel van natuurbranden is volgens hem de ermee gepaard gaande uitstoot van CO2. Hij stuurt na het gesprek een mail door van een Canadese collega. Die schreef op 3 augustus dat door de bosbranden al twee keer zoveel CO2 in de lucht is gekomen als alle sectoren samen in Canada jaarlijks uitstoten.